Γιατί η Αρμενία και η Σερβία ενδέχεται να αναζητήσουν ιρανικά drones

Ήταν μια εξαιρετική χρονιά για τις ιρανικές εξαγωγές drone. 

Η Τεχεράνη προμήθευσε τη Ρωσία με εκατοντάδες drones Shahed-136 (καμικάζι drones) για χρήση στον πόλεμο της Ουκρανίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει καταλήξει σε συμφωνία με τη Μόσχα, που επιτρέπει στη Ρωσία να κατασκευάζει τέτοια drones τοπικά - μια συμφωνία που ακολουθεί τα εγκαίνια τον Μάιο ενός εργοστασίου στο Τατζικιστάν, που θα παράγει τοπικά τα παλαιότερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Ababil-2 του Ιράν.

Σύμφωνα με Ιρανούς αξιωματούχους, ένας αριθμός ρεκόρ άλλων χωρών επιθυμούν να αποκτήσουν μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV) της Τεχεράνης. «Σήμερα φτάσαμε σε ένα σημείο που 22 χώρες του κόσμου απαιτούν να αγοράσουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το Ιράν», ισχυρίστηκε ο Ιρανός στρατηγός Yahya Rahim Safavi στις 18 Οκτωβρίου. 

Μεταξύ των χωρών που ανέφερε ήταν η Σερβία και η Αρμενία. Μια ουσιαστική παράδοση ιρανικών drones σε αυτές τις χώρες, θα μπορούσε να έχει σημαντικές στρατηγικές επιπτώσεις για τα Βαλκάνια και το Νότιο Καύκασο. Για παράδειγμα, εάν η Σερβία αγοράσει ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αυτό «θα μπορούσε να κάνει το Βελιγράδι τον μεγαλύτερο χειριστή στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στα Βαλκάνια», σύμφωνα με το Defense News . 

Ωστόσο, υπάρχει μεγάλος σκεπτικισμός μεταξύ των αναλυτών ότι το Βελιγράδι ενδιαφέρεται για τα ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, με έναν Σέρβο αναλυτή αεροναυπηγικής να σημειώνει ότι, η Σερβία διαθέτει ήδη σημαντικές δυνατότητες «να καλύψει τις δικές της ανάγκες» και «ότι υπάρχει μικρή πιθανότητα να της παράσχει το Ιράν είτε τελικών προϊόντων UAV είτε τεχνογνωσία». 

Η χαμηλή τιμή ορισμένων ιρανικών drones -20.000 $ είναι ο αριθμός που αναφέρεται συχνά για κάθε μονάδα του Shahed-136 μιας χρήσης- θα μπορούσε να δελεάσει το Βελιγράδι να διαφοροποιήσει και να ενισχύσει το οπλοστάσιό του αγοράζοντας έναν αριθμό από αυτά τα drones. Το Ιράν μπορεί να προσφέρει στη Σερβία μια συμφωνία για τοπική παραγωγή, που θα μπορούσε να βοηθήσει στην επέκταση του υπάρχοντος προγράμματος drones του Βελιγραδίου σχετικά φθηνά. 

Το Ιράν διαθέτει έναν αριθμό από αυτούς τους τύπους drone που μπορεί να ενδιαφέρουν το Βελιγράδι και το Ερεβάν. «Όσον αφορά το είδος των μη επανδρωμένων αεροσκαφών που μπορεί να πουλήσει το Ιράν τόσο στην Αρμενία όσο και στη Σερβία - υπάρχει ένας αριθμός επιλογών που περιλαμβάνουν και τα μοντέλα Shahed και Ababil, αφού και τα δύο χρησιμοποιήθηκαν στη Μέση Ανατολή και τώρα το Shahed έχει αποδείξει τις ικανότητές του στην Ουκρανία», είπε ο Samuel Bendett, ερευνητής αναλυτής στο Κέντρο Ναυτικών Αναλύσεων. «Άλλα drones όπως το Mohajer πιθανότατα δεν είναι από το τραπέζι». 

Στη συνέχεια, υπάρχει το ευρύτερο πολιτικό και στρατηγικό πλαίσιο πίσω από μια πιθανή αρμενική προμήθεια. «Η Αρμενία επιδιώκει να αντισταθμίσει την ενίσχυση της τουρκικής-αζερμπαϊτζανικής στρατιωτικής συμμαχίας και την αντίληψη ότι η Ρωσία μπορεί να μην είναι τόσο αφοσιωμένη στην αρμενική άμυνα όσο πιστεύαμε προηγουμένως», είπε ο Bendett. «Καθώς η τουρκική και η ισραηλινή τεχνολογία μη επανδρωμένων αεροσκαφών συνέβαλε στη νίκη του Αζερμπαϊτζάν το 2020, η Αρμενία "πιάστηκε στον ύπνο", παρόλο που έχει στην πραγματικότητα τη δική της βιομηχανία drone ...», πρόσθεσε. «Έτσι η Αρμενία προσπαθεί να αποφύγει αυτό το λάθος επενδύοντας σε δυνατότητες UAV». 

Η Τεχεράνη έχει επίσης τα δικά της συμφέροντα να βοηθήσει στην ενίσχυση του Ερεβάν στρατιωτικά. «Το Ιράν ανησυχεί επίσης για την τουρκοαζερική συμμαχία και την ισραηλινή οπτική σε αυτή τη συμμαχία και έχει ισχυριστεί προτού μπορέσει να ρίξει το βάρος του στην Αρμενία στην επόμενη σύγκρουση», είπε ο Bendett. «Το Ιράν πραγματοποίησε στρατιωτικές ασκήσεις πιο κοντά στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, έδειξε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη εάν ο διάδρομος του Ζανγκεζούρ κόψει την πρόσβασή του στην Αρμενία και αναζητά τρόπο για να αντισταθμίσει τη σχέση Κωνσταντινούπολης-Μπακού-Τελ Αβίβ. ” Επομένως, το να γίνει η Αρμενία πελάτης ιρανικών drones έχει πολύ νόημα από αυτή τη γεωστρατηγική σκοπιά. 

Το Ερεβάν θέλει επίσης τεχνολογία drone που έχει αποδειχθεί στη μάχη, η οποία θα μπορούσε να προωθήσει το ενδιαφέρον της για τα UAV της Τεχεράνης. «Τα ιρανικά περιπλανώμενα drones όπως το Shahed-136 είναι μια σχετικά χαμηλού κόστους/υψηλού αντίκτυπου επένδυση, που μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για το Αζερμπαϊτζάν και ίσως ακόμη και την ίδια την Τουρκία», είπε ο Bendett. «Πουλώντας τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του στην Αρμενία, το Ιράν μπορεί να περάσει μήνυμα τόσο την Κωνσταντινούπολη όσο και το Μπακού μέσω αυτής της πώλησης στο Ερεβάν». 

Οποιαδήποτε σημαντική προμήθεια ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Αρμενία ή η ίδρυση ενός εργοστασίου drones σε αρμενικό έδαφος όπως αυτό στο Τατζικιστάν, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει περαιτέρω τον αγώνα των εξοπλισμών στην ολοένα και πιο ασταθή περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. «Όσον αφορά τον συνολικό αντίκτυπο τέτοιων πωλήσεων στην περιφερειακή δυναμική - στον Καύκασο, όλες οι χώρες οπλίζονται ήδη με τεχνολογία drone, είτε εισαγόμενη είτε εγχώρια», είπε ο Bendett. 

«Η απόκτηση ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Αρμενία, θα μπορούσε να ενισχύσει την άμυνά της και μπορεί να λειτουργήσει ως δυνητικός αποτρεπτικός παράγοντας δεδομένου ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed μπορούν να χτυπήσουν στόχους εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά». «Ο περιφερειακός αγώνας drone βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν αναμένεται να επιβραδυνθεί σύντομα».

forbes.com