Στην Ευρώπη επείγουσες προμήθειες anti-drone radar και στην Ελλάδα ο "Τηλέμαχος" από το 2017 στο "περίμενε"...

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Ελλάδα διαθέτει το radar «ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ» της ΕΑΒ που λειτουργεί από το 2017

Τα τελευταία χρόνια, η απειλή από μη επανδρωμένα αεροχήματα (UAV/drones) εξελίσσεται ταχύτερα από τις παραδοσιακές αντιαεροπορικές δυνατότητες. Η εμπειρία της Ουκρανίας, αλλά και μια σειρά «ανεξήγητων» υπερπτήσεων πάνω από ευρωπαϊκές υποδομές, επιβεβαιώνουν ότι τα drones και ιδίως τα μικρά και χαμηλής παρατηρησιμότητας έχουν μετατραπεί σε στρατηγικό πονοκέφαλοβγια κράτη και ένοπλες δυνάμεις.

Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη απόφαση του Βελγίου να ενισχύσει δραστικά τις αντι‑drone δυνατότητές του, έπειτα από αλλεπάλληλες υπερπτήσεις πάνω από αεροδρόμια, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ευαίσθητες ενεργειακές υποδομές. Τα περιστατικά αυτά κατέδειξαν με σαφήνεια ότι τα κλασικά συστήματα επιτήρησης δεν επαρκούν απέναντι σε αργά, μικρού μεγέθους και χαμηλού ύψους ιπτάμενα μέσα.

Η επιλογή του Βελγίου: Radar στο επίκεντρο 

Η βελγική κυβέρνηση ενέκρινε πρόγραμμα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια σύγχρονων anti‑drone συστημάτων

Ανίχνευση με εξειδικευμένα radar

Τα μικρά drones αποτελούν μια συγκεκριμένη πρόκληση. Η ανακλαστική τους επιφάνεια είναι πολύ μικρή. Η ταχύτητά τους είναι χαμηλή. Το υψόμετρο πτήσης τους είναι μεταβλητό. Τα συμβατικά radar, σχεδιασμένα για αεροπλάνα ή ελικόπτερα, είναι ακατάλληλα.

Ως εκ τούτου, το Βέλγιο επενδύει σε radar ειδικά για την ανίχνευση drones, ικανά να εντοπίζουν στόχους που κινούνται αργά σε χαμηλό ύψος, μερικές φορές μόλις μερικές δεκάδες μέτρα πάνω από το έδαφος (περίπου 30 έως 100 μέτρα). Αυτοί οι αισθητήρες είναι απαραίτητοι για την παροχή έγκαιρης προειδοποίησης και την αποφυγή καθυστερημένων αντιδράσεων.

Κοινός παρονομαστής του νέου σχεδιασμού είναι ότι η «καρδιά» της anti-drone άμυνας θα είναι τα radar αποκάλυψης drones, συμπληρούμενα από EO/IR συστήματα ταυτοποίησης και φορητά ή σταθερά συστήματα παρεμβολών (jammers).

Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο:

χωρίς έγκαιρη ανίχνευση, καμία αντιμετώπιση δεν είναι εφικτή.

Μετά την Ολλανδία, και το Βέλγιο

Η βελγική επιλογή δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο.

Η Ολλανδία είχε προηγηθεί, προχωρώντας στην αγορά 100 αντι‑drone ραντάρ IRIS της ολλανδικής ROBIN Radar Systems , επενδύοντας συστηματικά στην ικανότητα εντοπισμού drones σε χαμηλά ύψη και σε πολύπλοκα περιβάλλοντα.

Το κοινό ευρωπαϊκό συμπέρασμα είναι πλέον σαφές:

τα radar μικρής εμβέλειας και υψηλής ακρίβειας αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης anti‑drone άμυνας.

Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για την Ελλάδα

Οι εξελίξεις αυτές ανοίγουν ένα προφανές παράθυρο ευκαιρίας και για τη χώρα μας. Η Ελλάδα δεν ξεκινά από το μηδέν. Αντιθέτως, διαθέτει ένα εγχώριο σύστημα με ιδιαίτερες δυνατότητες: το radar "ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ" της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ).

Το ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ έχει αποδεδειγμένα επιδείξει:

• Αποκάλυψη drones και mini‑drones

• Λειτουργία σε εξαιρετικά χαμηλά ύψη, ακόμη και περίπου 0,5 μέτρο από το έδαφος
• Αποτελεσματικότητα σε κατοικημένες περιοχές, με έντονο «θόρυβο» από κτίρια, οχήματα και ανθρώπινη δραστηριότητα

Πρόκειται ακριβώς για τα χαρακτηριστικά συστημάτων που αναζητούν σήμερα τα ευρωπαϊκά κράτη, καθώς η απειλή μεταφέρεται μέσα στον αστικό ιστό, κοντά σε κρίσιμες υποδομές, αεροδρόμια, λιμάνια και στρατιωτικές βάσεις.

Η απόφαση του Βελγίου όπως και της Ολλανδίας δεν είναι απλώς μια τεχνική προμήθεια. Είναι στρατηγική αναπροσαρμογή αντίληψης: αναγνώριση ότι το πεδίο της αεράμυνας ξεκινά πλέον από τα μηδέν μέτρα ύψος.

Για την Ελλάδα, η αξιοποίηση και περαιτέρω εξέλιξη του ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ θα μπορούσε:

•  να καλύψει εθνικές ανάγκες ασφαλείας,
• να ενισχύσει την εγχώρια αμυντική βιομηχανία με συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το SAFE
•  και να δημιουργήσει εξαγώγιμο προϊόν, σε μια ευρωπαϊκή αγορά που πλέον «διψά» για αξιόπιστες λύσεις anti‑drone.

Σε μια εποχή που τα drones πετούν χαμηλά, οι αποφάσεις οφείλουν να βλέπουν μακριά