Η Ευρώπη θωρακίζεται με anti-drone τείχος και η Ελλάδα ξεχνά τα δικά της συστήματα

Μπάμπης Παπασπύρος

Ενώ η Ευρώπη επενδύει στην αεράμυνα του μέλλοντος, η Ελλάδα παραμελεί τις δικές της τεχνολογικές δυνατότητες

Η Ευρώπη ετοιμάζει ένα τείχος anti-drone, ένα φράγμα από radar, αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη, για να προστατευτεί από τις ολοένα και πιο εξελιγμένες απειλές που έρχονται από τον αέρα. Τα κανάλια, τα ΜΜΕ και τα portals έχουν πάρει φωτιά εικόνες από «σμήνη drones», αναλύσεις ειδικών, συνεντεύξεις για το πώς «η ΕΕ θωρακίζεται». Φυσικά, η Τουρκία παρούσα σε κάθε συζήτηση στα κανάλια, να παρουσιάζεται σχεδόν σαν ο μοναδικός παίκτης στην περιοχή που παράγει, καινοτομεί και εξάγει τεχνολογία.

Όμως, μέσα σε όλο αυτό τον επικοινωνιακό θόρυβο, σχεδόν κανείς δεν μιλάει για την Ελλάδα.

Και όμως, η Ελλάδα έχει λύσεις.

Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) διαθέτει τρία ολοκληρωμένα και καινοτόμα συστήματα anti-drone — ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ και ΥΠΕΡΙΩΝ, σχεδιασμένα και κατασκευασμένα στην Ελλάδα, από Έλληνες μηχανικούς, με επιδόσεις που σε πολλές περιπτώσεις είναι ανώτερες ή τουλάχιστον ισάξιες με αυτά που προβάλλονται ως «αιχμή» της ευρωπαϊκής τεχνολογίας .

Το βέτο που δείχνει χαρακτήρα  και η σιωπή που δείχνει αδυναμία

Η Ελλάδα και η Κύπρος έπραξαν ορθά ασκώντας βέτο στη συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, όσο παραμένει σε ισχύ το casus belli, η επίσημη απειλή πολέμου κατά της χώρας. Δεν μπορεί να υπάρξει ευρωπαϊκή «ασφάλεια» με μια χώρα που επισήμως απειλεί με πόλεμο δύο κράτη-μέλη της ΕΕ. Το μήνυμα ήταν σαφές και αναγκαίο: δεν γίνεται να μιλάς για ευρωπαϊκή άμυνα με την Τουρκία μέσα και την Ελλάδα έξω.

Ωστόσο, το πραγματικό ζήτημα δεν είναι μόνο το διπλωματικό βέτο. Είναι τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι με τα μέσα που ήδη έχουμε, με τη γνώση που παράγεται εδώ, με τη βιομηχανία που θα μπορούσε να είναι στο τραπέζι, αν απλώς την αναγνωρίζαμε και τη στηρίζαμε.

Η ΕΑΒ και τα ελληνικά «τείχη» ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ & ΥΠΕΡΙΩΝ 

Η ΕΑΒ, παρά τα χρόνια οικονομικής ασφυξίας και τις δυσχέρειες, έχει αναπτύξει τρεις πλατφόρμες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες σύγχρονης ανίχνευσης και εξουδετέρωσης μη επανδρωμένων απειλών:

ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ: Σύστημα radar και παρεμβολέα, παρακολούθησης και εξουδετέρωσης απειλών σε μικρές αποστάσεις που συνδυάζει, γρήγορη επεξεργασία σήματος και δυνατότητες αυτοματοποιημένης ειδοποίησης. Ιδανικό για διαχείριση αστικού και περιαστικού περιβάλλοντος, όπου τα μικρά drones κρύβονται πίσω από «θόρυβο» σήματος.

ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ: Anti-drone παθητική πλατφόρμα εντοπισμού και παρεμβολής, σε μεγάλες αποστάσεις (έως 100 χιλ.), σχεδιασμένη να ελαχιστοποιεί την ανάγκη για φυσική καταστροφή του στόχου. Είναι ένα απο τα ελάχιστα συστήματα που έχει δοκιμασθεί στην πράξη (battle proven) με κατάρριψη 3 drones των Χούθι στην ερυθρά θάλασσα.

ΥΠΕΡΙΩΝ: Ολοκληρωμένο σύστημα εναντίον σμήνους drones που συνδυάζει δέκτες RF, παρεμβολείς και λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης για ταξινόμηση και αυτόματη αντίδραση. Σχεδιασμένο για περιπτώσεις υψηλής έντασης και συνδυασμένης απειλής.

Αυτά τα τρία συστήματα δεν είναι prototypes σε συρτάρι, είναι προϊόντα τεχνογνωσίας που μπορούν να αξιοποιηθούν εγχώρια ή να παρουσιαστούν στο εξωτερικό, με προϋπόθεση την πολιτική βούληση και την επιχειρησιακή στήριξη.

Τουρκική βιομηχανία: επένδυση ή μόνο προπαγάνδα;

Η Τουρκία έχει ποντάρει σε μια ξεκάθαρη στρατηγική: επενδύω, παράγω, προβάλλω. Τα ΜΜΕ της προκύπτουν ως πολλαπλασιαστές του αφηγήματος «η Τουρκία καινοτομεί». Κάποιο από αυτό είναι πραγματικότητα, έχουν όντως κάνει βήματα. Αλλά η εικόνα που παρουσιάζεται σχεδόν σε καθημερινή βάση σε ελληνικά ΜΜΕ, σαν απόλυτη μονοπώληση της τεχνολογίας στην περιοχή είναι παραπλανητική.

Στην Ελλάδα, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι έχουμε λιγότερο "θόρυβο" στα media. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε ενιαίο, μακροπρόθεσμο σχέδιο για να μετατρέψουμε την τεχνογνωσία σε εθνικό πλεονέκτημα. Η ΕΑΒ και άλλοι φορείς περιμένουν και το «να περιμένεις» εδώ σημαίνει συνήθως «να χάνεις ευκαιρίες».

Από το «τείχος anti-drone» στο «τείχος αδιαφορίας»

Η Ευρώπη θα στήσει το δικό της δίκτυο επιτήρησης, θα επενδύσει σε συστήματα, θα συγχρηματοδοτήσει έργα, θα δημιουργήσει προμηθευτές. Η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται στην μπροστινή γραμμή αυτής της προσπάθειας, όχι ως παθητικός αποδέκτης τεχνολογίας, αλλά ως ενεργός προμηθευτής. Αντί γι’ αυτό, βλέπουμε την ίδια εικόνα: προτιμάμε να αγοράζουμε ξένα προϊόντα και να εθελοτυφλούμε απέναντι στα δικά μας.

Τα Μέσα θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο: να απαιτήσουν απαντήσεις, να φωτίσουν τις δυνατότητες της ΕΑΒ, να ρωτήσουν τις αρμόδιες πολιτικές ηγεσίες γιατί δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα σχέδια ενίσχυσης. Αντί γι’ αυτό, αναπαράγουν εικόνες και αφήγηματα πχ της Τουρκίας, που ευνοούν την εντύπωση «η τεχνολογία είναι αλλού».

Τεχνογνωσία υπάρχει λείπει η πολιτική βούληση

Το ζητούμενο δεν είναι να ανακαλύψουμε ξαφνικά τεχνολογία. Η τεχνολογία υπάρχει και την έχει η ΕΑΒ (ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ, ΥΠΕΡΙΩΝ) και άλλες εταιρείες του χώρου. Το ζητούμενο είναι πολιτική επιλογή: εθνική παραγωγή, επενδύσεις σε R&D, οριζόντιος σχεδιασμός μεταξύ υπουργείων, πανεπιστημίων και βιομηχανίας, και κυρίως θέληση για εξωστρέφεια.

Χωρίς αυτό, τα συστήματα μένουν στην σκιά κι εμείς γινόμαστε ξανά οι πελάτες που χειροκροτούν το προϊόν όταν έρχεται σε συσκευασία με ξένη ετικέτα.

Η Ευρώπη χτίζει τείχη. Η Ελλάδα έχει τα δικά της εργαλεία για να συμμετάσχει στην κατασκευή τους, ως τεχνολογικός και βιομηχανικός εταίρος. Απαιτείται όμως αποφασιστικότητα: να στηριχτούν ο ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ, ο ΥΠΕΡΙΩΝ και άλλα ελληνικά συστήματα, να δοθούν επιχειρησιακές ευκαιρίες, να προωθηθούν εξαγωγές και συνεργασίες.

Αλλιώς, το πραγματικό πρόβλημα δεν θα είναι τα drones που πετούν στον ουρανό, αλλά το «τείχος αδιαφορίας» που σηκώνουμε εμείς γύρω από τις δικές μας δυνατότητες και αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο να γκρεμιστεί.