Έχει και η Ελλάδα τη δική της "ελίτ" anti-drone δύναμη αν όχι καλύτερη ισάξια από αυτήν της RAF

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Βρετανία έστειλε ειδική (elite) μονάδα anti-drone στη Δανία — γιατί αυτό μας αφορά και τι έχει να επιδείξει η Ελλάδα

Τις τελευταίες ημέρες το Λονδίνο απέστειλε ειδική μονάδα (elite) της Royal Air Force (RAF) με εξειδίκευση στην anti-drone επιχειρησιακή δράση προς υποστήριξη της Δανίας, μετά από περιστατικά ανεπιθύμητων μη επανδρωμένων πτήσεων που προκάλεσαν αναταραχή και έθεσαν σε επιφυλακή τις αρχές ασφαλείας. Η κίνηση αυτή είναι ενδεικτική της νέας πραγματικότητας: τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) δεν είναι πλέον μόνο «εργαλεία παρακολούθησης»· αποτελούν κρίσιμο πεδίο υβριδικής απειλής και απαιτούν εξειδικευμένα, ολοκληρωμένα μέτρα αντιμετώπισης. 

Το anti-drone "ORCUS"

Η βρετανική διάταξη "ORCUS" ειναι ένα συνεργατικό σύστημα (μεσαίων αποστάσεων) που αναπτύχθηκε από 3 εταιρείες και περιλαμβάνει: Δέκτες αναγνώρισης & εντοπισμού συχνοτήτων (RF), κάμερες EO/IR και συστήματα ηλεκτρονικής παρεμβολής και παραπλάνησης, ανακτώντας τον έλεγχο των drones, στοιχεία που σήμερα θεωρούνται «must» για την προστασία συνεδρίων, αεροδρομίων και κρίσιμων υποδομών από ανεπιθύμητες εισόδους στο εναέριο χώρο. 

Παθητικό σύστημα RF δεκτών

Κύρια χαρακτηριστικά "ORCUS"

Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι οι σύμμαχοι ανταποκρίνονται συλλογικά σε τέτοιες απειλές και ανταλλάσσουν τεχνογνωσία και μέσα. 

Η ελληνική απάντηση 

Η Ελλάδα, μέσω της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ / HAI), έχει αναπτύξει σειρά anti-drone λύσεων με σαφή επιχειρησιακή στόχευση: προστασία βάσεων, πλοίων αλλά και κρίσιμων μονάδων & εγκαταστάσεων. Τα πλέον γνωστά προγράμματα που έχει παρουσιάσει η ΕΑΒ το τελευταίο διάστημα είναι ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ, ο ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ και ο ΥΠΕΡΙΩΝ . Τα δύο πρώτα συστήματα έχουν δοκιμαστεί σε επιδείξεις, ενώ ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ και σε πραγματικές επιχειρησιακές συνθήκες. 

Τα συστήματα της ΕΑΒ βασίζονται σε συνδυασμό αισθητήρων ανίχνευσης, παθητικής/ενεργητικής ηλεκτρονικής αναγνώρισης και στοχευμένης ηλεκτρονικής παρεμβολής (jamming), καθώς και όπου χρειάζεται hard kill λύσεις με όπλα πλοίων/μονάδων.

Που ξεχωρίζουν ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ και ο ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ

ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ: Μεγάλες αποστάσεις ανίχνευσης & παρεμβολής. Ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ διακρίνεται, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις και τις δημοσιογραφικές αναφορές, για την ικανότητα μεγάλης εμβέλειας στον εντοπισμό και στην ηλεκτρονική παρεμβολή. Έχει σχεδιαστεί ώστε να λειτουργεί σε ναυτική και χερσαία διάταξη, με δυνατότητα ανίχνευσης στόχων σε μεγάλες αποστάσεις και στοχευμένης παρεμβολής που διακόπτει την τηλεμετρία, την επικοινωνία ελέγχου και το σύστημα πλοήγησης του UAV. Ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ έχει μάλιστα καταγραφεί ως «battle-proven» σε περιπτώσεις επιχειρήσεων στη ζώνη της Ερυθράς Θάλασσας, όπου σκάφη με το σύστημα εμπλέχθηκαν σε περιστατικά με Houthi drones, με αναφορές για κατάρριψη/ουσιαστική εξουδετέρωση 2–3 UAV και αναχαίτιση άλλων. Αυτή η επιχειρησιακή αξιολόγηση ενισχύει την αξιοπιστία του συστήματος. 

ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ: εξειδίκευση σε mini-drones κοντά στο έδαφοςΟ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ έχει σχεδιαστεί για να καλύπτει ένα κρίσιμο κενό: τον εντοπισμό και την παρεμβολή μικρών, «mini» drones που πετούν σε πολύ χαμηλό ύψος, ακόμη και σε απόσταση περίπου 1 μέτρου από το έδαφος. Τέτοιες απειλές μικρών drones, είναι δύσκολες στο να εντοπιστούν από συμβατικά radar και πολλές φορές διαφεύγουν από απλά συστήματα επιτήρησης. Ο συνδυασμός ειδικών αισθητήρων, ακριβούς tracking και επιλεγμένων μέσων παρεμβολής καθιστά τον ΤΗΛΕΜΑΧΟ αποτελεσματικό σε μικρές αποστάσεις, προστατεύοντας ευαίσθητες εγκαταστάσεις ή μονάδες που κινδυνεύουν από κοντινής εμβέλειας απειλές. 

ΥΠΕΡΙΩΝ — αντιμετώπιση σμηνών (swarm). Ο ΥΠΕΡΙΩΝ προορίζεται για την αντιμετώπιση πολλαπλών απειλών σε ταυτόχρονη δράση — δηλαδή σμήνη μικρών UAV. Βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο δοκιμών και έχει παρουσιαστεί ως πλατφόρμα ικανή να λειτουργεί ως «ασπίδα» κατά σμηνών, προσφέροντας ευέλικτη ανάπτυξη σε οχήματα, σκάφη και στατικές εγκαταστάσεις.

Μπορούν τα ελληνικά συστήματα να ανταγωνιστούν τα βρετανικά;

Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, τα ελληνικά συστήματα δεν είναι «πειραματικά» σε επίπεδο επίδειξης. Ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ έχει αποδείξει την επιχειρησιακή του αξία σε πραγματικές αποστολές. Η ελληνική προσέγγιση (εστίαση σε μακρού φάσματος ανίχνευση, στοχευμένη παρεμβολή και λύσεις για κοντινής εμβέλειας mini-drones) καλύπτει σημαντικά κενά και σε πραγματικές συνθήκες, μπορεί να αποδειχθεί ισάξια ή και ανώτερη σε συγκεκριμένα σενάρια από κάποιες ξένες λύσεις που έχουν διαφορετικές σχεδιαστικές προτεραιότητες. 

Τα πλεονεκτήματα της ελληνικής προσέγγισης περιλαμβάνουν:

• Δυνατότητες που καλύπτουν όλο το φάσμα της απειλής σε μεγάλες, μεσαίες και μικρές αποστάσεις
• Σχεδίαση για εύκολη μετακίνηση και ανάπτυξη 
• ταχεία προσαρμογή και διαλειτουργικότητα με άλλους αισθητήρες  
• Εξαιρετικές ικανότητες αποκάλυψης mini drones 
• επιχειρησιακή απόδειξη σε περιβάλλοντα πραγματικού κινδύνου. 

Τι χρειάζεται για να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί

Η εμπειρία από την απόσπαση βρετανικών δυνάμεων στη Δανία και οι επιχειρησιακές επιτυχίες των ελληνικών συστημάτων δείχνουν ότι η απάντηση στην απειλή των UAV είναι πολύπλευρη: απαιτεί συνδυασμό ανίχνευσης σε πολλαπλά φάσματα, ευέλικτη ηλεκτρονική παρεμβολή, ικανότητα αντιμετώπισης σμηνών και επιχειρησιακές δοκιμές πεδίου. 

Η Ελλάδα έχει ήδη αξιόλογες λύσεις με τον ΚΕΝΤΑΥΡΟ να ξεχωρίζει για μεγάλες αποστάσεις εντοπισμού/παρεμβολής και τον ΤΗΛΕΜΑΧΟ για την εξειδίκευσή του στις πολύ χαμηλές πτήσεις mini-drones.

Η Ελλάδα έχει τα μέσα, έχει τα συστήματα, έχει την τεχνογνωσία.  Αυτό που χρειάζεται είναι η στρατηγική απόφαση να βγει μπροστά . Ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ, ο ΥΠΕΡΙΩΝ και ο ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ δεν είναι απλώς ονόματα είναι ευκαιρίες. Και οι ευκαιρίες δεν πρέπει να χάνονται.

Η ΕΑΒ και η χώρα μας με κατάλληλη επένδυση σε R&D, διεθνή παρουσία και διμερείς συνεργασίες, μπορεί να παραμείνει και να ενισχύσει τη θέση της στην ευρωπαϊκή αγορά anti-drone τεχνολογιών.