Η πρόσκληση RFI 06/2025 του ΕΛΚΑΚ για UCAV Class I και οι ασάφειες που ανοίγουν παράθυρο σε “εταιρείες βιτρίνες”

Μπάμπης Παπασπύρος

Η πρόσφατη Πρόσκληση του ΕΛΚΑΚ Προκαταρκτικής Διαβούλευσης 06/2025 για UCAV Class I περιλαμβάνει αρκετά τεχνικά στοιχεία και διάφορες προβλέψεις, αλλά πράγματι υπάρχουν κενά και ασάφειες που θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη συμμετοχή "εταιρειών-βιτρίνα" ή οντοτήτων χωρίς ουσιαστική τεχνολογική επάρκεια. 

Ας δούμε αναλυτικά:

Σημεία που ενδεχομένως επιτρέπουν συμμετοχή εταιρειών-βιτρίνα ή ασαφών οντοτήτων

1. Απαιτήσεις Συμμετοχής (Άρθρο 4 & 6)

Το μόνο ουσιαστικό τεκμήριο «σοβαρότητας» είναι το ΓΕΜΗ (για εταιρείες) ή συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα (για ΑΕΙ/ΝΠΙΔ/ΝΠΔΔ).

Δεν γίνεται αναφορά σε Ενιαίο Μητρώο Επιχειρήσεων Αμυντικού Τομέα (ΕΜΕΑΤ)   ούτε σε πιστοποιήσεις ασφαλείας προσωπικού/εγκαταστάσεων (Facility & Personnel Security Clearance). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συμμετάσχει μια απλή ΙΚΕ ή startup χωρίς καμία αμυντική διασύνδεση. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συμμετάσχει οποιαδήποτε εταιρεία με ΑΦΜ στην Ελλάδα, ακόμα κι αν δεν έχει καμία ιστορικότητα ή διασύνδεση με τον αμυντικό τομέα

Στα «Αποδεικτικά Μέσα Τεχνικής Ικανότητας» (6.1.4) επιτρέπεται ακόμα και υπεύθυνη δήλωση για το TRL 8 (!). Δηλαδή, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί «έχουμε drone TRL 8» χωρίς ανεξάρτητη πιστοποίηση

Επιτρέπεται η δήλωση TRL 8 με απλή υπεύθυνη δήλωση ή έκθεση αξιολόγησης από τρίτο φορέα, χωρίς να απαιτείται πιστοποίηση από αναγνωρισμένο οργανισμό (π.χ. EDA, NATO, ή εθνικό φορέα).

2. Πιστοποιήσεις Ποιότητας / Standards

Δεν ζητούνται ISO 9001, ούτε AS9100 (QMS για αεροδιαστημική/άμυνα), ούτε άλλα QA/QC standards.

Αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής εταιρειών χωρίς δομημένο σύστημα διαχείρισης ποιότητας, κάτι που είναι αντιφατικό για έργο UCAV.

Δεν απαιτούνται πιστοποιήσεις πτητικής αξιοπλοΐας ή συμμόρφωση με EASA / NATO STANAGs. Αυτό ανοίγει τον δρόμο σε «μαγαζάκια» χωρίς σύστημα ποιότητας να καταθέσουν «χαρτιά».

3. Ζήτημα Καταγωγής & Σχεδίασης του Drone

Δεν υπάρχει καμία ρητή απαίτηση ότι το drone πρέπει να έχει ελληνικό design ή ελληνικό IP.

Δεν υπάρχει ρητή απαίτηση το UCAV να έχει σχεδιαστεί από ελληνική εταιρεία ή να ελέγχεται πλήρως από αυτήν.

Το άρθρο 4.3 λέει μόνο ότι οι εταιρείες πρέπει να έχουν υποδομές και προσωπικό στην Ελλάδα για περαιτέρω ανάπτυξη. Αυτό αφήνει ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο εισαγωγής ξένου drone (π.χ. τουρκικού/κινεζικού) και απλής «παρουσίασης» του.

Στην παρουσίαση (Άρθρο 3.1.2.1.3), υπάρχει πεδίο «Δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας», αλλά δεν είναι κριτήριο αποκλεισμού. Άρα μπορεί να συμμετάσχει κάποιος που δεν ελέγχει το λογισμικό ή τα σχέδια, απλώς δηλώνοντας «license».

4. Ασαφείς/Χαλαρές Τεχνικές Προϋποθέσεις

Το TRL in 8 απαιτεί επαλήθευση σε «πραγματικό ή προσομοιωμένο περιβάλλον». Αυτό είναι θολό: simulation = unity flight model = θεωρητικά επαρκές.

Δεν ζητούνται δοκιμές σε ελληνικό έδαφος πριν την επιλογή. Οι δοκιμές θα γίνουν αργότερα (Β’ φάση, ΤΑΜΣ «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-25»). Άρα μπορεί να περάσει στην Α’ φάση εταιρεία χωρίς πραγματικά λειτουργικό σύστημα.

Δεν υπάρχει απαίτηση για cybersecurity certification στα flight control / comms, ενώ στο ίδιο έγγραφο γίνεται λόγος για ανθεκτικότητα σε κυβερνοεπιθέσεις.

5. Σενάριο «Εταιρεία-Φάντασμα»

Με το ισχύον πλαίσιο:

• Μπορεί μια εταιρεία να κατεβάσει πρόταση με εισαγόμενο drone (π.χ. εμπορικό UAV από Τουρκία/Κίνα/Ισραήλ)
• Να δηλώσει ότι έχει «υποδομές ανάπτυξης» (π.χ. ένα νοικιασμένο εργαστήριο και πχ 2 μηχανικούς)
• Να καταθέσει μια υπεύθυνη δήλωση TRL 8
• Και να συμμετάσχει κανονικά χωρίς να ελεγχθεί σοβαρά.

Τι θα έπρεπε να υπάρχει:

• Εγγραφή στο ΕΜΕΑΤ ή αντίστοιχο αμυντικό μητρώο.
• Πιστοποιήσεις ποιότητας (ISO 9001, AS9100) & ενδεχομένως NATO AQAP.
• Πιστοποιήσεις ασφαλείας εγκαταστάσεων/προσωπικού (ΕΑΠ/NSA).
• Ρητή απαίτηση για ελληνικό design & έλεγχο του λογισμικού/υλικού (IPR να ανήκει στον συμμετέχοντα).
• Αποκλεισμός εταιρειών που απλά εισάγουν έτοιμο drone χωρίς πρόσβαση σε core design/firmware.
• Σαφή ορισμό για το πώς πιστοποιείται το TRL 8 (όχι με υπεύθυνη δήλωση