Το τρίπτυχο: Ανάπτυξη Κέρδος και Βιωσιμότητα

Στην εποχή της παγκόσμιας οικονομικής αστάθειας και των μεγάλων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων, οι επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με την ανάγκη να επιτύχουν όχι απλώς ανάπτυξη ή κέρδος, αλλά να συνδυάσουν αυτά τα δύο με τη βιωσιμότητα. Το άρθρο της McKinsey «The triple play: Growth, profit, and sustainability»  υποστηρίζει ότι οι εταιρείες που εντάσσουν ενεργά τις προτεραιότητες του ESG (Environment, Social, Governance ‒ Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) στη στρατηγική τους, και οι οποίες ταυτόχρονα υπερέχουν στην ανάπτυξη και στα κέρδη, αποδίδουν καλύτερα από εκείνες που δεν το κάνουν. 

Η Ανάλυση: Triple Outperformers

Με τον όρο triple outperformers  περιγράφονται εταιρείες που:

• Έχουν υψηλότερη ανάπτυξη εσόδων (revenue growth) από τον κλάδο τους ή την περιοχή τους. 
• Υπερέχουν σε οικονομικά κέρδη (economic profit), δηλαδή κέρδη μετά την αφαίρεση του κόστους κεφαλαίου. 
• Βελτιώνουν ουσιαστικά τις επιδόσεις ESG, δηλαδή εμφανίζουν μεγαλύτερη βελτίωση στα μέτρα βιωσιμότητας / διακυβέρνησης / κοινωνίας απ’ ό,τι ο μέσος όρος του κλάδου ή της περιοχής. 

Βασικά ευρήματα

Υψηλότερη απόδοση για τους μετόχους (TSR)

Οι triple outperformers είχαν ετήσια απόδοση για τους μετόχους σημαντικά πάνω από εκείνες των εταιρειών που υπερέχουν μόνο σε χρηματοοικονομικούς δείκτες. 

Ταχύτητα ανάπτυξης εσόδων

Περισσότερο από τη μισή ομάδα των triple outperformers παρουσίασε ετήσια ανάπτυξη εσόδων άνω του 10 %. 

Σχέση ESG και Απόδοσης

Η βελτίωση των δεικτών ESG δεν αρκεί από μόνη της, εάν μια εταιρεία δεν αποδίδει καλά οικονομικά ή δεν αναπτύσσεται. 

Τομείς με μεγαλύτερα οφέλη

Οι εταιρείες στους κλάδους της πρώτων υλών (basic materials), των καλωδίων και της τεχνολογίας που σχετίζεται με το περιβάλλον (advanced electronics), καθώς και ο χρηματοπιστωτικός τομέας, φαίνεται να αποκομίζουν μεγαλύτερα οφέλη από τη βιώσιμη ανάπτυξη. 

Πέντε αρχές για το πώς να επιτευχθεί το τρίπτυχο

Το άρθρο ξεχωρίζει πέντε βασικές αρχές που εφαρμόζουν οι triple outperformers:

• Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη στρατηγική

Η βιωσιμότητα δεν είναι ένα “ξεχωριστό πρόγραμμα”, αλλά θεμελιώδες στοιχείο της στρατηγικής ανάπτυξης και κερδοφορίας. 

Π.χ., εταιρείες εξόρυξης που αποεπένδυσαν από άνθρακα και επένδυσαν σε υλικά για την ενεργειακή μετάβαση. 

• Καινοτομία με επίκεντρο το ESG

Ανάπτυξη νέων προϊόντων ή υπηρεσιών που ανταποκρίνονται σε περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες.

Παράδειγμα: εταιρείες logistics που βοηθούν πελάτες να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα στην εφοδιαστική τους αλυσίδα. 

• Στοχευμένες συγχωνεύσεις & εξαγορές (M&A)

Χρησιμοποίηση εξαγορών ή συγχωνεύσεων για να μπουν σε αγορές ESG ή να αποκτήσουν τεχνογνωσία που επιταχύνει τη βιώσιμη ανάπτυξη. 

• Διαφάνεια και αναφορά

Ανοιχτή και συστηματική αναφορά των στόχων ESG, της προόδου και των επιπτώσεων. Διαφανή δεδομένα προς τους επενδυτές και λοιπούς ενδιαφερόμενους. 

• Διοίκηση & Δομές

Θέσπιση μετρικών και δεικτών, σύνδεση με επιδόσεις διοίκησης/στελεχών, ευθυγράμμιση δομών, πόρων, κινήτρων. 

Προκλήσεις και περιορισμοί

Δεδομένα ESG και αξιοπιστία: Οι αξιολογήσεις ESG δεν είναι ομοιογενείς· υπάρχει διακύμανση μεταξύ πρακτικών αξιολόγησης, περιορισμοί στην ιστορική κάλυψη· αυτό μπορεί να δυσκολεύει συγκρίσεις. 

Αυξημένα κόστη / επενδύσεις βραχυπρόθεσμα: Ορισμένες βιώσιμες πρακτικές απαιτούν μεγάλες αρχικές επενδύσεις (π.χ., καθαρή τεχνολογία, εκπομπές άνθρακα), χωρίς άμεση οικονομική απόδοση.

Ρυθμιστικό περιβάλλον: Διαφορετικές χώρες και περιοχές έχουν διαφορετικές απαιτήσεις για την ESG, διαφορετικές επιδοτήσεις ή τιμολόγια για πράσινες τεχνολογίες, που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα μιας εταιρείας να αξιοποιήσει πλήρως τις ευκαιρίες.

Προσαρμογή οργανωσιακής κουλτούρας: Από τη θεωρία στην πράξη η αλλαγή της νοοτροπίας, των διαδικασιών και των κινήτρων μέσα στην εταιρεία πολλές φορές αντιμετωπίζει αντίσταση.

Επιπτώσεις και συστάσεις για τις ελληνικές επιχειρήσεις

Η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες της ΕΕ, έχει σημαντικά κίνητρα για βιώσιμη ανάπτυξη (π.χ. Ταμείο Ανάκαμψης, ρυθμίσεις της ΕΕ για το περιβάλλον, ενίσχυση της “πράσινης” τεχνολογίας). Συνεπώς:

• Οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να ωφεληθούν ιδιαίτερα αν υιοθετήσουν ενεργά στρατηγικές ESG και συνδυάσουν ανάπτυξη και κερδοφορία με περιβαλλοντική και κοινωνική ευθύνη.
• Πρέπει να επενδύσουν σε καινοτομία, ειδικά σε τομείς όπου υπάρχει αυξημένη ζήτηση για πράσινες λύσεις (ενέργεια, αγροτικά προϊόντα, τεχνολογία, μεταφορές).
• Είναι σημαντικό να δοθούν κίνητρα από το κράτος: φορολογικά, επιδοτούμενα προγράμματα, χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις “πράσινων” υποδομών.
• Η διαφάνεια και η επικοινωνία προς το επενδυτικό κοινό, καταναλωτές και δημόσιους φορείς, θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη και θα ενισχύσουν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης.
• Τέλος, οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να διαμορφώσουν οργανωσιακές δομές που ενσωματώνουν την ESG κουλτούρα – από την διοίκηση και την επιβράβευση στελεχών, μέχρι τη λειτουργία στα καθημερινά επίπεδα.

Για κάθε επιχείρηση που θέλει να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει στις επόμενες δεκαετίες, η υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης δεν είναι προαιρετική, είναι στρατηγική αναγκαιότητα.