Η νομοθεσία των ΗΠΑ για τη συντήρηση επιπέδου depot αμυντικών συστημάτων: Όρια υποχρεώσεις και ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα

Μπάμπης Παπασπύρος

Η συντήρηση επιπέδου depot (depot-level maintenance and repair) αποτελεί κρίσιμο κομμάτι της στρατιωτικής ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών. Αφορά όχι μόνο την επισκευή, συντήρηση και ανακατασκευή στρατιωτικού εξοπλισμού, αλλά και τη διασφάλιση της τεχνικής γνώσης και αυτονομίας σε περιόδους κρίσης ή πολέμου. Για να προστατευθεί αυτή η ικανότητα, το Κογκρέσο έχει θεσπίσει σειρά διατάξεων στον Τίτλο 10 του U.S. Code (§2460–2474), που καθορίζουν τον φόρτο που μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί και ποια πρέπει να παραμένουν υπό κρατικό έλεγχο.

Ορισμός Depot-Level Maintenance (10 U.S.C. §2460)

Ο νόμος §2460 ορίζει το τι συνιστά depot maintenance. Στην έννοια περιλαμβάνονται:

• Overhaul (γενική επισκευή), ανακατασκευή, επαναπιστοποίηση, δοκιμές, ανάκτηση εξοπλισμού και υποσυστημάτων.
• Συντήρηση λογισμικού, ηλεκτρονικών,  αεροκινητήρων, ναυτικών συστημάτων κ.λπ.
• Υπηρεσίες υποστήριξης όπως Contractor Logistics Support (CLS) και Interim Contractor Support (ICS).

Δεν περιλαμβάνονται:

• Μεγάλες μετατροπές/αναβαθμίσεις (major modifications).
• Η πυρηνική επαναφόρτιση αεροπλανοφόρων.

Άρα, η νομοθεσία καλύπτει ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα εργασιών, από τεχνική επισκευή μέχρι και σύνθετη ανακατασκευή οπλικών συστημάτων.

Υποχρέωση Διατήρησης Core Logistics Capabilities (10 U.S.C. §2464)

Ο πυρήνας της προστασίας του οργανικού έργου βρίσκεται στο §2464. Εκεί ορίζεται ότι:

• Ο Υπουργός Άμυνας (SECDEF) οφείλει να διατηρεί επαρκείς οργανικές δυνατότητες συντήρησης για όλα τα mission-essential systems.

Αυτή η ελάχιστη ικανότητα ονομάζεται core workload και υπολογίζεται σε direct labor hours (DLH).

Το core workload δεν μπορεί να δοθεί σε ιδιώτες, καθώς θεωρείται κρίσιμο για την εθνική ασφάλεια και την επιχειρησιακή αυτονομία.

Η λογική πίσω από αυτήν τη διάταξη είναι ξεκάθαρη: ακόμη κι αν ο ιδιωτικός τομέας προσφέρει εξαιρετικές υπηρεσίες, το κράτος πρέπει να διατηρεί εσωτερικά τις δεξιότητες και τις εγκαταστάσεις που θα του επιτρέψουν να ανταποκριθεί σε έναν πόλεμο υψηλής έντασης χωρίς να εξαρτάται από την αγορά.

Ο Κανόνας του 50-50 (10 U.S.C. §2466)

Η §2466, γνωστή και ως 50-50 statute, θέτει ένα οικονομικό όριο:

Σε κάθε οικονομικό έτος, ποσοστό πάνω από το 50% των συνολικών κονδυλίων για depot maintenance ενός Κλάδου (Στρατός, Ναυτικό, Αεροπορία, Πεζοναύτες) δεν μπορεί να ανατεθεί σε ιδιωτικό τομέα.

Το υπόλοιπο πρέπει να εκτελείται οργανικά από προσωπικό του Υπουργείου Άμυνας.

Ο κανόνας αυτός δεν κρίνει ποιο έργο είναι κρίσιμο (αυτό το κάνει η §2464), αλλά περιορίζει την υπερβολική εξάρτηση από contractors. Έτσι εξισορροπείται η σχέση δημοσίου–ιδιωτικού τομέα.

Εξαίρεση: Αν οι εργασίες εκτελούνται μέσω Public-Private Partnership (PPP) σε Centers of Industrial and Technical Excellence (CITE), τότε δεν υπολογίζονται στο όριο του 50%. Αυτό δίνει στο Υπουργείο Άμυνας ευελιξία να αξιοποιεί συνεργασίες χωρίς να «καίει» το όριο.

Ανταγωνιστικές Διαδικασίες για Μεγάλα Φορτία (10 U.S.C. §2469)

Η §2469 καθορίζει ότι:

Αν το Υπουργείο Άμυνας θελήσει να μεταβιβάσει σε ιδιώτες ή σε άλλο οργανικό depot εργασίες ≥3 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, πρέπει να γίνει ανταγωνιστική διαδικασία.

Ο ανταγωνισμός μπορεί να είναι:

• μεταξύ οργανικών depot (public-public),
• ή μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (public-private).

Εξαίρεση: Αν η ανάθεση γίνεται σε CITE-PPP (§2474), τότε η απαίτηση ανταγωνισμού δεν ισχύει.

Σημείωση: Η §2469 δεν εφαρμόζεται μέσω του OMB Circular A-76 (διαδικασία ιδιωτικοποίησης), αλλά αποτελεί αυτόνομη νομική διάταξη.

Ο Ρόλος των CITE και των Δημόσιο-Ιδιωτικών Συνεργασιών (10 U.S.C. §2474)

Τα Centers of Industrial and Technical Excellence (CITE) θεσπίστηκαν για να γίνουν εστίες τεχνογνωσίας εντός του DoD. Μέσα από τις Public-Private Partnerships (PPP):

• Το DoD μπορεί να συνεργαστεί με ιδιωτικές εταιρείες, να μοιραστεί τεχνολογία, εξοπλισμό και εγκαταστάσεις.
• Οι εργασίες που εκτελούνται με αυτόν τον τρόπο εξαιρούνται τόσο από το όριο του 50-50 (§2466) όσο και από τον ανταγωνισμό των 3M (§2469).

Αυτό ενισχύει την καινοτομία και την αποδοτικότητα, χωρίς να θυσιάζεται η οργανική δυνατότητα.

Ιδιωτικοποίηση Mission-Essential Systems: Τι Επιτρέπεται και Τι Όχι

Η κρίσιμη ερώτηση είναι: μπορεί η συντήρηση depot των mission-essential systems να δοθεί σε ιδιώτες;

Η απάντηση είναι μερικώς:

Δεν μπορεί να εκχωρηθεί το “core workload” που έχει καθοριστεί από τη §2464. Δηλαδή, ένα βασικό ποσοστό συντήρησης για κάθε κρίσιμο σύστημα πρέπει να παραμένει οργανικά, ώστε να υπάρχει ανεξάρτητη τεχνική ικανότητα.

Μπορούν να δοθούν σε contractors συμπληρωματικές εργασίες, όπως:

• επιλεγμένα πακέτα overhaul,
• αναβαθμίσεις σε υποσυστήματα,
• ICS/CLS σε φάσεις εισαγωγής νέου εξοπλισμού.

Πρέπει πάντα να τηρούνται:

• το 50-50 όριο σε επίπεδο Υπουργείου (§2466),
• η απαίτηση ανταγωνισμού για έργα >3M USD (§2469),
• οι εξαιρέσεις μέσω CITE-PPP (§2474).

Με άλλα λόγια: οι contractors παίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τον πυρήνα της κρατικής ικανότητας.

Συμπεράσματα

Το νομοθετικό πλαίσιο γύρω από τη depot maintenance στο αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας είναι αποτέλεσμα δεκαετιών προσπαθειών να ισορροπηθούν τρεις αντικρουόμενες ανάγκες:

• Διατήρηση οργανικής ικανότητας για εθνική ασφάλεια και επιχειρησιακή αυτονομία.
• Αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα για καινοτομία, εξειδίκευση και οικονομική αποδοτικότητα.
• Διαφάνεια και δίκαιος ανταγωνισμός για να αποφεύγονται καταχρήσεις και μονοπωλιακές πρακτικές.

Έτσι, ενώ οι ιδιώτες μπορούν να εκτελέσουν μεγάλο όγκο depot εργασιών, τα mission-essential systems έχουν προστατευμένο “core workload” που δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί. Παράλληλα, τα όρια του 50-50, οι απαιτήσεις ανταγωνισμού των 3M USD, και οι συνεργασίες μέσω CITE-PPP προσφέρουν το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο για μια ευέλικτη αλλά ασφαλή συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Με αυτόν τον τρόπο, οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν την τεχνολογική τους υπεροχή, προστατεύουν την επιχειρησιακή τους ανεξαρτησία, και ταυτόχρονα αξιοποιούν την καινοτομία και τη δυναμική της βιομηχανίας άμυνας.

Ρητορικό Ερώτημα

Η αμερικανική νομοθεσία γύρω από τη συντήρηση επιπέδου depot μας δείχνει πόσο μεθοδικά ρυθμίζεται η ισορροπία μεταξύ οργανικής ικανότητας και ιδιωτικής συνεισφοράς. Οριοθετείται το τι δεν μπορεί ποτέ να χαθεί (το core workload), μπαίνουν «κόκκινες γραμμές» στο ποσοστό που ιδιωτικοποιείται (50-50), θεσπίζεται υποχρεωτικός ανταγωνισμός για μεγάλα ποσά (άνω των 3 εκατ. δολαρίων), ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνονται δημόσιο-ιδιωτικές συνεργασίες μέσω CITE.

Το ερώτημα που αναδύεται φυσικά είναι το εξής:

Στη χώρα μας τι ακριβώς συμβαίνει; Μπορεί να μας ενημερώσει κανείς για το πώς κατανέμονται οι δαπάνες εργοστασιακής συντήρησης του αμυντικού προϋπολογισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, ανάμεσα σε κρατικές εθνικές οντότητες και σε ιδιωτικούς φορείς, εντός και εκτός Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων που υλοποιούνται μέσω του NSPA;

Υ.Γ

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι Ε.Δ των ΗΠΑ, έχουν τα δικά τους κέντρα εργοστασιακής (Depot) συντήρησης σε δικές τους μονάδες