Ο τουρκικός πύραυλος "Tayfun" στοχεύει Ελλάδα, Βαλκάνια και Ιταλία – Θα αντιδράσουν ποτέ ΕΕ και ΝΑΤΟ;

Μπάμπης Παπασπύρος

Η επιστροφή του Tayfun στο προσκήνιο

Η πρόσφατη παρουσίαση από το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο A HABER για τον βαλλιστικό πύραυλο Tayfun, συνοδευόμενη από χάρτες που δείχνουν στόχους εντός ελληνικού και ιταλικού εδάφους, φέρνει και πάλι στην επιφάνεια ένα ζήτημα εξαιρετικής γεωστρατηγικής και διπλωματικής σημασίας. Με χαρακτηρισμούς όπως "απόκλιση μόλις 3 μέτρα", και με σαφή αναφορά στη δυνατότητα πλήγματος στρατηγικών στόχων όπως αεροδρόμια, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και υποδομές, η Τουρκία φαίνεται να εκπέμπει ένα σαφές μήνυμα στρατιωτικής ισχύος με αποδέκτες όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και συμμάχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.

Η παρουσίαση των χαρτών αυτών δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνειών: η απειλή είναι ρητή και στοχευμένη, με γεωγραφικό και πολιτικό αντίκτυπο. Εάν η χρήση των μέσων ενημέρωσης ως εργαλείου ψυχολογικών επιχειρήσεων είναι γνωστή στρατηγική, τότε η μετάδοση τέτοιων ρεπορτάζ από μεγάλα τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα αποτελεί ένα μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής που αξίζει άμεση διεθνή απάντηση.

Ο Tayfun ως παράγοντας στρατηγικής αποσταθεροποίησης

Ο πύραυλος Tayfun είναι προϊόν της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, με βεληνεκές που φτάνει τα 2.000 χιλιόμετρα και με ακρίβεια στόχευσης που, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, φτάνει στα 3 μέτρα απόκλιση, δηλαδή εξαιρετικά υψηλό επίπεδο ακρίβειας για έναν βαλλιστικό πύραυλο. Μπορεί να φέρει διάφορες κεφαλές, είτε εκρηκτικές είτε διατρητικές, γεγονός που τον καθιστά κατάλληλο για την καταστροφή οχυρωμένων στόχων.

Η ακτίνα δράσης του Tayfun τοποθετεί ολόκληρη την Ελλάδα μέρος της Ιταλίας, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Κροατία και Σλοβενία, εντός του πεδίου προσβολής του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στρατηγικές υποδομές όπως στρατιωτικά αεροδρόμια, βάσεις ναυτικού, ενεργειακοί κόμβοι και αστικά κέντρα δυνητικά στοχοποιούνται από την Τουρκία ,μία χώρα που τυπικά παραμένει σύμμαχος στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Όταν τέτοιες απειλές προβάλλονται δημόσια, με τον τρόπο που το έπραξε το A HABER, εγείρονται εύλογα ερωτήματα για το κατά πόσο η Τουρκία χρησιμοποιεί το πρόσχημα της αποτροπής για να ενισχύσει την επιρροή της στην περιοχή μέσω φόβου και στρατιωτικής προβολής ισχύος. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Αφορά όλη την Ευρώπη.

Το NATO και η ΕΕ απέναντι στην απειλή

Η ύπαρξη τέτοιων ρητών απειλών κατά κρατών-μελών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, όπως η Ελλάδα και οι άλλες χώρες, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη από τις Βρυξέλλες, ούτε από τις συμμαχικές πρωτεύουσες. Το γεγονός ότι χάρτες με στόχους εντός ευρωπαϊκού εδάφους παρουσιάζονται δημοσίως, συνιστά όχι απλώς "ρητορική έντασης", αλλά ένα στρατηγικό μήνυμα απειλής. Η απουσία άμεσης και ουσιαστικής καταδίκης ενισχύει το αφήγημα της Άγκυρας περί ατιμωρησίας.

Πρέπει να αναρωτηθεί κανείς: θα ανεχθούν οι Ευρωπαίοι εταίροι μια τέτοια απειλή; Θα επιτρέψει το ΝΑΤΟ τη χρήση του ίδιου του πλαισίου του, ως ασπίδα για χώρες που απειλούν άμεσα άλλες συμμάχους;

Είναι σαφές πως το ΝΑΤΟ βρίσκεται ενώπιον ενός ακόμη τεστ αξιοπιστίας. Όπως και στην περίπτωση της ρωσικής απειλής κατά της Ουκρανίας πριν το 2022, η έγκαιρη διπλωματική και αποτρεπτική δράση είναι το μόνο αποτελεσματικό αντίδοτο. Κάθε άλλη στάση εκλαμβάνεται ως αδυναμία.

Διπλωματικές και γεωστρατηγικές προεκτάσεις για την Ελλάδα

Ο Tayfun δεν αποτελεί απλώς ένα όπλο, αποτελεί εργαλείο πολιτικής πίεσης. Η Αθήνα καλείται πλέον:

• Να ενημερώσει επισήμως όλα τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με στοιχεία για το ρεπορτάζ του A HABER και τους χαρτογραφημένους στόχους.
• Να ζητήσει δημόσια καταδίκη της απειλής, τόσο από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
• Να ενισχύσει την αποτρεπτική της ικανότητα, μέσω περαιτέρω εξοπλιστικών προγραμμάτων και συνεργασιών (π.χ. με Γαλλία, ΗΠΑ).
• Να οργανώσει κοινές διπλωματικές ενέργειες με χώρες "στόχους", ώστε να διαμορφωθεί ένα κοινό μέτωπο εντός της Ένωσης.

Θα παραμείνει η σιωπή και η αδράνεια απάντηση στην απειλή;

Η σιωπή ή η χλιαρή αντίδραση στις ξεκάθαρες στρατιωτικές απειλές οδηγεί αναπόφευκτα σε νέα στάδια κλιμάκωσης. Ο Tayfun δεν είναι απλώς ένα σύγχρονο όπλο, είναι σύμβολο στρατηγικής επιθετικότητας. Εάν η διεθνής κοινότητα συνεχίσει να αντιμετωπίζει την τουρκική εξοπλιστική ρητορική ως εσωτερική "επικοινωνιακή ανάγκη", τότε σύντομα θα κληθεί να απαντήσει σε ακόμη πιο ορατές και πρακτικές προκλήσεις.

Η Ελλάδα δεν ζητά προνόμια. Ζητά το αυτονόητο: την έμπρακτη αλληλεγγύη έναντι ενός δημοσίως διακηρυγμένου στρατιωτικού κινδύνου από έναν "σύμμαχο". Και το ερώτημα παραμένει:

Θα την έχει;