Πρώτη φορά παρουσιάζεται επισήμως ότι η Τουρκία και η Συρία έχουν ξεκινήσει μυστικές συνομιλίες με σκοπό την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων τους και τη σύναψη συμφωνίας ΑΟΖ . Η αποκάλυψη ξεκίνησε από επιστολή του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, της 16ης Ιουνίου 2025, και αποκαλύφθηκε από το Nordic Monitor .
Περιεχόμενο της επιστολής
Στην επιστολή προς τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου, ο Φιντάν δηλώνει ότι:
Έχουν ξεκινήσει συντονισμένες εργασίες από διάφορα κρατικά όργανα για τον καθορισμό της θαλάσσιας οριογραμμής με τη Συρία, μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ και την εγκαθίδρυση μεταβατικής κυβέρνησης .
Στόχος είναι η κατοχύρωση των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και του ψευδοκράτους, που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα
Ο Φιντάν διαψεύδει επίσης ότι η Τουρκία είχε αρνηθεί πιθανή ενέργεια συμφωνίας με τη Συρία κατά τη συνάντησή του στο Ριάντ με την Κάγια Κλάμς στις 12 Ιανουαρίου 2025 .
Γεωπολιτικό Περιβάλλον
Η Ανατολική Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε «πυριτιδαποθήκη» λόγω των μεγάλων αποθεμάτων υδρογονανθράκων. Υπάρχουν έντονες διεκδικήσεις μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και άλλων χωρών. Μία συμφωνία Τουρκίας–Συρίας θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά το γεωπολιτικό δόγμα στην περιοχή και να επιφέρει νέες εντάσεις ειδικά με την Κύπρο και την Ελλάδα, ενδεχομένως το Ισραήλ, αλλά και με την ΕΕ γενικότερα .
Ευκαιρία για την Τουρκία
Η Τουρκία φαίνεται να εκμεταλλεύεται το νέο μεταβατικό στάδιο της Συρίας, μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ από δυνάμεις που στηρίχθηκαν από την Τουρκία, για να διαμορφώσει την πολιτική της κατά τρόπο ευνοϊκό: τόσο ως προς την αποκατάσταση των τουρκικών στρατηγικών συμφερόντων όσο και όσο αφορά τον έλεγχο πάνω στις υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο .
Στρατηγικά Οφέλη
Εδραίωση της επιρροής στην περιοχή: Η συμφωνία αυτή μπορεί να οδηγήσει στην κατοχύρωση δικαιωμάτων σε θαλάσσιες περιοχές σημαντικές για υδρογονάνθρακες, εφόσον τύχει αναγνώρισης από διεθνείς οντότητες.
Ενίσχυση της θέσης του ψευδοκράτους: Η Τουρκία επιδιώκει να συμπεριλάβει και τα συμφέροντα του στο πλαίσιο κάθε συμφωνίας, επεκτείνοντας την εμβέλειά της.
Αντιδράσεις και Πιθανές Προκλήσεις
Η Ελλάδα και η Κύπρος αναμένεται να αντιδράσουν έντονα, παρουσιάζοντας την συμφωνία ως προσπάθεια περιθωριοποίησής τους και παραβίαση της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό εάν τα νέα όργανα της Συρίας υπό την μεταβατική κυβέρνηση θα αναγνωρίσουν ή θα επικυρώσουν τη συμφωνία, δεδομένης της πολιτικής αστάθειας και επιρροών από τρίτους, όπως η Ρωσία και το Ιράν.
Ιστορικό Πλαίσιο
Υπενθυμίζεται ότι η Άγκυρα είχε σχεδιάσει και στο παρελθόν συμφωνία με το καθεστώς Άσαντ, η οποία όμως ακυρώθηκε λόγω της έκρηξης του εμφυλίου το 2011. Μετά από τα γεγονότα του 2024, παρατηρείται στροφή του Άσαντ προς την Άγκυρα, με ανοίγματα επανέναρξης διπλωματικών σχέσεων: έγινε επαναλειτουργία της τουρκικής πρεσβείας στη Δαμασκό στις 15 Δεκεμβρίου 2024 και προσχηματικές επαφές υψηλού επιπέδου μεταξύ Τουρκίας και μεταβατικής συριακής κυβερνήσεως έγιναν στις 22 Δεκεμβρίου 2024 .
Διεθνής Αντιμετώπιση
Η Ρωσία προωθεί τις δικές της συμφωνίες για αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα στη Συρία και την Τουρκία, όπως φαίνεται και στις διεργασίες της Αστάνα το Δεκέμβριο 2022 και Μαΐο 2023.
Θέση Κυπριακής Δημοκρατίας: Θα θεωρήσει οποιαδήποτε συμφωνία χωρίς την έγκρισή της ως άκυρη, βασιζόμενη στο διεθνές δίκαιο
Ευρωπαϊκή ένωση: Αναμένεται να στηρίξει την Κύπρο και την Ελλάδα, περιορίζοντας τις διμερείς ενέργειες της Άγκυρας.
Η αποκάλυψη της συμμετοχής των τούρκικων θεσμών σε εν εξελίξει προετοιμασίες συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης με τη Συρία δείχνει ότι:
Η Άγκυρα αξιοποιεί τις αλλαγές στο συριακό πολιτικό σκηνικό για να διευρύνει γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα.
Η συμφωνία στοχεύει στην προστασία των συμφερόντων της Τουρκίας μέσω της ΑΟΖ.
Υφίσταται προοπτική για αύξηση της έντασης με γειτονικές χώρες και την ΕΕ, καθώς εγείρονται θέματα κυριαρχίας και δικαιωμάτων.
Παράλληλα, αναδεικνύεται η πολυπλοκότητα των περιφερειακών συσχετισμών, με εμπλοκή τρίτων δυνάμεων (Ρωσία, Ιράν) που επηρεάζουν την τελική έκβαση.
Οι επόμενοι μήνες θα κριθούν από την ενέλιξη του θέματος, τη συριακή αντίδραση, και την αντίδραση των διεθνών εταίρων. Η Τουρκία επιδιώκει στρατηγική αναβάθμιση, αλλά αναλαμβάνει και ρίσκα, καθώς επίκεινται αμφισβητήσεις και αντιδράσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια δημοσιεύονται με μια καθυστέρηση και αφού τα δει κάποιος από τη διαχείριση...και όχι για λογοκρισία αλλά έλεγχο για: μη αναφορά σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις, προσβλητικά, υποτιμητικά και υβριστικά μηνύματα ή δεσμούς (Link) με σεξουαλικό περιεχόμενο.
Η φιλοξενία και οι αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων, τα σχόλια και οι απόψεις των σχολιαστών δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του ιστολογίου μας και δεν φέρουμε καμία ευθύνη γι’ αυτά. Προειδοποίηση: Περιεχόμενο Αυστηρώς Ακατάλληλο για εκείνους που νομίζουν ότι θίγονται προσωπικά στην ανάρτηση κειμένου αντίθετο με την ιδεολογική τους ταυτότητα ή άποψη, σε αυτούς λέμε ότι ποτέ δεν τους υποχρεώσαμε να διαβάσουν το περιεχόμενο του ιστολογίου μας.