Νομοθετική πρωτοβουλία τεσσάρων Αμερικανών βουλευτών για στρατιωτικές βάσεις σε Ελληνικά νησιά

Νέο νομοσχέδιο στο Κογκρέσο προβλέπει ετήσια έκθεση για την αμυντική συνεργασία Ελλάδας–ΗΠΑ και την πρόσβαση των Αμερικανικών δυνάμεων σε στρατηγικές τοποθεσίες στο Αιγαίο

Στις 14 Ιουλίου 2025, τέσσερις Αμερικανοί βουλευτές κατέθεσαν διακομματικό νομοσχέδιο που προβλέπει την ετήσια αποτίμηση και διεύρυνση της στρατηγικής συνεργασίας Ηνωμένων Πολιτειών και Ελλάδας. Ο Νόμος περί Αναφοράς Συνεργασίας για την Ασφάλεια ΗΠΑ-Ελλάδας (HR4343) αποτελεί νέα πρωτοβουλία για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων στον τομέα της άμυνας, θέτοντας επίκεντρο την επιχειρησιακή αξιοποίηση ελληνικών στρατιωτικών βάσεων, μεταξύ αυτών και σε νησιωτικές περιοχές.

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε από τους βουλευτές Γκρέις Μενγκ (Νέα Υόρκη), Γκας Μπιλιράκη (Φλόριντα), Ντίνα Τάιτους (Νεβάδα) και Νικόλ Μαλλιωτάκη (Νέα Υόρκη), και προτείνει τον θεσμικό μηχανισμό τακτικής αναφοράς προς το Κογκρέσο από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, με σκοπό την αξιολόγηση της υφιστάμενης στρατιωτικής συνεργασίας και τον εντοπισμό νέων δυνατοτήτων ενίσχυσης.

Η Συμφωνία του 2021 και η πρόσβαση σε νέες βάσεις

Στον πυρήνα της νομοθετικής πρότασης βρίσκεται η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) που υπεγράφη μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας το 2021, για χρήση 4 επιπλέον στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα, πέραν της βάσης της Σούδας. Ανάμεσά τους βρίσκονται το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, η Λάρισα, το Στεφανοβίκειο, αλλά και θέσεις σε ελληνικά νησιά, οι οποίες αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στο παρόν γεωπολιτικό πλαίσιο.

Το νομοσχέδιο ζητά από το Πεντάγωνο να καταθέσει λεπτομερή έκθεση για τα επιχειρησιακά οφέλη, τις προοπτικές επέκτασης και την ευρύτερη στρατηγική σημασία αυτών των βάσεων, ειδικά στο πλαίσιο της ενεργού παρουσίας των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μέση Ανατολή

Η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας και των νησιών της

Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, και ιδιαίτερα των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης, την καθιστούν πολύτιμο εταίρο για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ. Οι τοποθεσίες αυτές λειτουργούν ως εναλλακτικές πύλες μεταφοράς στρατιωτικού υλικού και προσωπικού προς την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, παρακάμπτοντας ευάλωτες χερσαίες διαδρομές μέσω των Βαλκανίων.

Η Αλεξανδρούπολη, ειδικότερα, έχει εξελιχθεί σε στρατηγικό κόμβο logistics και ενίσχυσης δυνάμεων προς την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η βάση της Σούδας στην Κρήτη παραμένει το ισχυρότερο ναυτικό και αεροπορικό αποτύπωμα των ΗΠΑ στη Μεσόγειο, παρέχοντας επιχειρησιακή κάλυψη σε ζώνες από τη Βόρεια Αφρική έως την Ερυθρά Θάλασσα.

Η επέκταση της πρόσβασης των ΗΠΑ σε επιλεγμένα ελληνικά νησιά, βάσει της MDCA, ενισχύει τον άξονα σταθερότητας και αποτροπής στην περιοχή. 

Πολιτική και κοινωνική υποστήριξη

Η πρόταση HR4343 χαίρει ισχυρής υποστήριξης από σημαντικούς ελληνοαμερικανικούς οργανισμούς, όπως το Ελληνοαμερικανικό Συμβούλιο Ηγεσίας (HALC), το Αμερικανο-Ελληνικό Ινστιτούτο (AHI), η AHEPA και οι "Daughters of Penelope" (Κόρες της Πηνελόπης).

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του HALC, Έντι Ζεμενίδης, δήλωσε:

«Η συμφωνία MDCA είναι στρατηγικής σημασίας. Η νέα νομοθεσία αναγνωρίζει αυτή την αξία και προσφέρει θεσμικό έλεγχο που θα ενισχύσει περαιτέρω τη συμμαχία ΗΠΑ–Ελλάδας.»

Αντίστοιχα, ο Σάββας Τσίβικος (AHEPA) τόνισε ότι η Ελλάδα παραμένει συνεπής στις υποχρεώσεις της ως μέλος του ΝΑΤΟ, ξεπερνώντας το όριο του 2% του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες, και η νομοθεσία αυτή επιβεβαιώνει την αξιοπιστία της ως συμμάχου.

Στρατηγική συνέχεια και ευρύτερες επιπτώσεις

Η πρωτοβουλία HR4343 ενισχύει την τάση θεσμικής σταθεροποίησης των αμερικανοελληνικών σχέσεων στον τομέα της ασφάλειας, ως προέκταση των ενεργειών της τελευταίας δεκαετίας. Η σύνδεση της Ελλάδας με τις ανάγκες του ΝΑΤΟ και της στρατηγικής του Πενταγώνου για τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Ευρώπη καθιστά τη χώρα κόμβο στρατηγικής αξίας.

Σε επίπεδο διπλωματίας, το νομοσχέδιο στέλνει επίσης μήνυμα προσήλωσης των ΗΠΑ στη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου και προληπτικής αντιμετώπισης αναθεωρητικών απειλών στην περιοχή — γεγονός που δεν περνά απαρατήρητο από χώρες όπως η Τουρκία.

Η Νομοθετική Πρωτοβουλία ΗΠΑ για Στρατιωτικές Βάσεις σε Ελληνικά Νησιά ενσωματώνει μια ευρύτερη γεωπολιτική στρατηγική με εθνική, περιφερειακή και διατλαντική διάσταση. Εφόσον προχωρήσει σε εφαρμογή, θα αποτελεί το πιο επίσημο πλαίσιο τακτικής εποπτείας της στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ–Ελλάδας μέχρι σήμερα, προσδίδοντας νέα δυναμική στον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας σε μια εύφλεκτη περιοχή του πλανήτη.