Ο Στρατός Ξηράς του Ηνωμένου Βασιλείου θα έχει το 2030 τέσσερα Τακτικά Στρατηγεία και εμείς έχουμε ένα και το καταργούμε

Μπάμπης Παπασπύρος

Όταν η «Αναδιοργάνωση» Σημαίνει Αποδόμηση

Επειδή τίποτα δεν γίνεται από παρθενογένεση και κανείς δεν ανακαλύπτει τον τροχό, είναι σκόπιμο να εξετάσουμε τι κάνουν οι εταίροι και σύμμαχοι μας, όταν σχεδιάζουν και υλοποιούν ριζικές μεταρρυθμίσεις στις ένοπλες δυνάμεις τους. 

Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, η ατζέντα "Future Soldier", 52 σελίδες, που δημοσιεύθηκε το 2021 ως μέρος της συνολικής "Integrated Review", αποτελεί το πιο τολμηρό σχέδιο, αναδιάρθρωσης του Βρετανικού Στρατού εδώ και 20 χρόνια. Εστιάζει στη μετατροπή του στρατού σε μία ευέλικτη, φονική, ταχείας ανάπτυξης δύναμη, ικανή να επιχειρεί στο φάσμα από την ειρήνη έως την πλήρη σύγκρουση.

Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, παρατηρούμε με ανησυχία πως η μοναδική τακτική διοίκηση του Ελληνικού Στρατού, η 1η Στρατιά με έδρα τη Λάρισα, βαίνει προς κατάργηση, στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» που παρουσίασε στη Βουλή ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Ν. Δένδιας.Το ερώτημα που αναδύεται εύλογα είναι: πώς γίνεται η Ελλάδα, με τόσο διαφορετικό γεωστρατηγικό περιβάλλον, να αποδομεί τακτικά στρατηγεία, την ώρα που η Βρετανία τα ενισχύει και τα αναβαθμίζει;

Το Μοντέλο «Future Soldier» του Βρετανικού Στρατού

Στο νέο οργανωτικό σχήμα του Βρετανικού Στρατού προβλέπεται σαφής διάκριση επιπέδων διοίκησης, με τέσσερα τακτικά στρατηγεία -σχηματισμούς (Headquarters) υπό το Γενικό Επιτελείο Στρατού:

• HEADQUARTERS ALLIED RAPID REACTION CORPS (HQ ARRC)

Διεθνές στρατηγείο 3 αστέρων ταχείας αντίδρασης του ΝΑΤΟ, έτοιμο για ανάπτυξη ως μέρος της NATO Response Force.

Έδρα: Innsworth

• FIELD ARMY

Η Στρατιά Πεδίου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της συμβολής του Στρατού στη σύγχρονη αποτροπή.  

Αποτελεί τακτική διοίκηση  επιχειρήσεων, με αρμοδιότητες στις τρέχουσες και ενδεχόμενες επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Παρέχει Διοίκηση Χερσαίων Δυνάμεων (Land Component Command) για προγραμματισμένες επιχειρήσεις και ευρύτερες δραστηριότητες. 

Η Στρατιά Πεδίου είναι ένας οργανισμός τριών αστέρων, υπό την ηγεσία του Διοικητή Στρατιάς Πεδίου (CFA).

Έδρα: Andover

• HOME COMMAND

Στηρίζει το θεσμικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό υπόβαθρο του στρατού. Είναι υπεύθυνο για στρατολόγηση, εκπαίδευση, κοινωνική μέριμνα, τελετές και υποδομές. Σχηματισμός 3 αστέρων

Έδρα: Aldershot

• JOINT HELICOPTER COMMAND (JHC)

Διοίκηση όλων των αεροπορικών δυνάμεων στρατού (ελικοπτέρων) για διακλαδική χρήση.

Κάτω από τα στρατηγεία αυτά υπάγονται Μεραρχίες (Divisions), Ταξιαρχίες (Brigades), και επιμέρους μονάδες, με σαφώς καθορισμένο ρόλο για κάθε μία μέχρι το επίπεδο του λόχου.

Η δομή αυτή δίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δυνατότητα να διοικεί, να προβάλει ισχύ και να ανταποκρίνεται σε κρίσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, με ευελιξία και διαλειτουργικότητα.

Προσωπικό και Δύναμη: Ποσοτικός Συσχετισμός

Η συνολική δύναμη του Βρετανικού Στρατού το 2025 θα ανέρχεται περιπου στους 105.000 στρατιώτες:

Τακτικός Στρατός (Regular Army): 73.847

Εθνοφύλακες (Volunteer Reserves): 25.742

Λοιπό προσωπικό: 4.697

Παρά την πτωτική πορεία των αριθμών (από 120.000+ τη δεκαετία του 2000), η έμφαση δίνεται πλέον στην ποιότητα, τεχνολογία και αποδοτικότητα.

Αντίστοιχα, ο Ελληνικός Στρατός Ξηράς αριθμεί περί τους 90.000 ενεργούς, με δυνατότητα επέκτασης στους 145.000 σε επιστράτευση. Αν και διαθέτει αριθμητικά ισχυρότερη δύναμη στον τακτικό στρατό σε σχέση με το ΗΒ, απουσιάζει η δομή η οποία θα αποτρέπει τον κατακερματισμό ευθυνών και θα ενισχύει τον τακτικό έλεγχο, την επιχειρησιακή ευκινησία και στρατηγική αυτονομία.

Η Ειρωνεία της Ελληνικής «Αναδιάρθρωσης»

Στο όνομα της «εξορθολογιστικής μεταρρύθμισης» και της συμμόρφωσης με τις διεθνείς «Ατζέντες», το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ανακοίνωσε την κατάργηση της 1ης Στρατιάς, της μόνης τακτικής διοίκησης επιπέδου Στρατηγείου.

Η Στρατιά, με ιστορία από το 1947 και παρουσία στην καρδιά της Θεσσαλίας, έχει αποτελέσει κομβικό στοιχείο διοίκησης, συντονισμού και ταχείας απόκρισης για τον Στρατό Ξηράς. Σε αντίθεση με άλλες μονάδες, η Στρατιά διαθέτει θεσμική, ιστορική και επιχειρησιακή βαρύτητα.

Και ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο οργανώνεται για να αντιμετωπίσει τις "γκρίζες ζώνες" μεταξύ ειρήνης και πολέμου, η Ελλάδα, σε περιοχή με εν δυνάμει θερμά μέτωπα, καταργεί στρατηγεία και υποβαθμίζει την τακτική της διοίκηση.

Η σύγκριση των δύο δομών αποκαλύπτει μια βασική διάσταση: το Ηνωμένο Βασίλειο, παρά τη γεωγραφική του απομόνωση, ενισχύει τη δυνατότητα του να διοικεί και να μάχεται σε πολλαπλά θέατρα επιχειρήσεων. Αντίθετα, η Ελλάδα, με σύνορα στον Έβρο και στο Αιγαίο, μοιάζει να αποκόπτει τον στρατιωτικό της "κορμό", στο όνομα μιας «αναδιοργάνωσης» που δεν εξηγεί τον στρατηγικό της σκοπό. 

Η ειρωνεία είναι προφανής: οι Βρετανοί, με παράδοση στην αποικιακή και παγκόσμια στρατιωτική παρουσία, συγκροτούν τέσσερα τακτικά στρατηγεία. Στην Ελλάδα το ένα και μοναδικό στρατηγείο καταργείται, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα η 1η Στρατιά να έχει αντίστοιχο ρόλο με αυτό της Στρατιάς Πεδίου (FIELD ARMY) του Ηνωμένου Βασιλείου.

Αν η Ατζέντα 2030 είναι η πυξίδα, τότε ίσως οι ιθύνοντες του ΥΠΕΘΑ να στείλουν την επόμενη φορά ένα briefing στο Λονδίνο. Για να τους μάθουν οι Άγγλοι τι σημαίνει «αποδόμηση δυνάμεων»... 

Υ. Γ 

Παρόμοια Δομή με ύπαρξη Στρατιάς Πεδίου, συναντάται στην Ιταλία, Ισπανία και Πολωνία...

ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΣΞ

ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΣΞ

Η Δομή Δυνάμεων θα μειωθεί σε τρεις ανώτατες Διοικήσεις: το Αρχηγείο του Σώματος Ταχείας Ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στην Ισπανία (HQ NRDC-ESP), τη Στρατιά Ξηράς (FUTER) και τη Γενική Διοίκηση των Καναρίων Νήσων (MCANA) του Στρατού Ξηράς, επιτρέποντας τη μετάβαση των οργανωτικών δομών.