Πώς αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ την απειλή drones που προσεγγίζουν ευαίσθητες υποδομές εθνικής ασφάλειας

Πρωτόγνωρες πτήσεις drones πάνω από το Langley

Το βράδυ της 14ης Δεκεμβρίου 2023, ο Τζόναθαν Μπότερ από την περιοχή του ποταμού Τζέιμς στη Βιρτζίνια, περίπου 160 χλμ. νότια της Ουάσιγκτον, κατέγραψε στο iPhone του ένα αδιανόητο θέαμα: δεκάδες drones με πορτοκαλί φώτα να κινούνται συγκεντρωμένα πάνω από τη βάση Langley, όπου σταθμεύουν οι F‑22 Raptor, τα πλέον προηγμένα stealth μαχητικά των ΗΠΑ .

Συγκεκριμένα, ο Μπότερ παρατήρησε:

«Ξεκίνησαν να έρχονται … είδα πάνω από 40» .

Η περιγραφή ξεπερνά το συμβατικό “χόμπι με drones”: πρόκειται για οργανωμένο σμήνος που εμφανίστηκε σε κανονικό μοτίβο και για διάρκεια σχεδόν μιάμισης ώρας.

Διπλωματική πληροφορία από ανώτατους αξιωματούχους

Ο απόστρατος Πτέραρχος Mark Kelly, αυτόπτης μάρτυρας της σκηνής από το κτήριο διοίκησης της μονάδας, επιβεβαίωσε την ποικιλομορφία των drones σε μέγεθος, από μικρές συσκευές έως μεγάλων  διαστάσεων... Αυτό δείχνει οργανωμένη και πολυεπίπεδη δράση.

Τα drones εντοπίστηκαν ως τέτοια από 20-30 αυτόπτες μάρτυρες, πάντα 30–45 λεπτά μετά τη δύση του ηλίου για 17 νύχτες. Ενώ οι εμφανίσεις διακόπηκαν ξαφνικά, οι αιτίες παραμένουν ανεξιχνίαστες .

2. Οι αδυναμίες του εθνικού αμυντικού συστήματος

Διάτρητα radar και έλλειψη συντονισμού

Ο τέως διοικητής του NORAD/NORTHCOM, Πτέραρχος Glen VanHerck, παραδέχεται ότι τα radar που υπήρχαν μέχρι το 2024 είχαν σχεδιαστεί για  εναέρια αντικείμενα που ίπτανται σε μεσαία και μεγάλα ύψη (π.χ. αεροσκάφη, πύραυλοι, διαστημικά ιπτάμενα σώματα), όχι όμως για UAVs σε χαμηλό ύψος πτήσης.

Η χρήση όπλων ή συστημάτων αναχαίτισης σε αστικό περιβάλλον δεν είναι χωρίς  εντάσεις: ο κίνδυνος για τον  πληθυσμό και τον μηχανισμό ενεργοποίησης μπορεί να αποφέρει τραγικές συνέπειες .

Επιπλέον, τα drones πετούσαν συχνά εκτός της περιοχής ελέγχου βάσεων, εμπλέκοντας πολλές υπηρεσίες (Coast Guard, FAA, τοπικές αστυνομίες, FBI) στον χειρισμό του συμβάντος, γεγονός που περιπλέκει την άμεση άμυνα.

Πολυδιάστατες απειλές και ασαφής ταυτότητα επιτιθέμενων

Πέρα από Langley, παρόμοια περιστατικά σημειώθηκαν σε ναυτικές βάσεις της Καλιφόρνιας (2019) και στην Picatinny Arsenal του Νιού Τζέρσεϊ (Δεκέμβριος 2024) . Η ανησυχία αναδεικνύεται από δηλώσεις του γερουσιαστή Roger Wicker:

«Τι θα συμπεράνει ένας λογικός άνθρωπος; Ότι είναι συστήματα κατασκοπίας».

Στρατιωτικές μονάδες της Διαβάθμης I (βασισμένες στη χρήση πυρηνικών όπλων) στο Ηνωμένο Βασίλειο επηρεάστηκαν επίσης , καταδεικνύοντας διεθνή διάσταση του θέματος. Στην Ουκρανία και τη Ρωσία, drones έχουν ήδη προκαλέσει καίρια πλήγματα, γεγονός που αναδεικνύει και τις στρατιωτικές προεκτάσεις μιας επίθεσης με οπλισμένα UAVs .

Ο εντοπισμός της προέλευσης παραμένει "μαύρη τρύπα"... Ο τέως διοικητής Gen. VanHerck δήλωσε ότι τα drones κυρίως "απογειώνονται, πετάνε, και φεύγουν από οποιαδήποτε κατεύθυνση" .

3. Τα επόμενα βήματα της αντιμετώπισης

Εκσυγχρονισμός συστημάτων ανίχνευσης και αναχαίτισης

Ο Gen. Gregory Guillot, ο νυν διοικητής του NORAD/NORTHCOM, ανέθεσε επείγουσα αξιολόγηση 90 ημερών το 2024 και υλοποίησε νέα τεχνολογικά “fly-away kits” για άμεση απάντηση σε περιστατικά εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων

Το σχέδιο του είναι πλήρες με ορίζοντα υλοποίησης εντός 12 μηνών και προβλέπει: εγκαταστάσεις βελτιωμένων radar χαμηλού ύψους και συστήματα που περιλαμβάνουν ανίχνευση, δυνατότητες εξουδετέρωσης με παρεμβολές ή αναχαίτιση με συστήματα laser.

Νομικές και διοικητικές αδυναμίες

Η κύρια δυσκολία δεν είναι μόνο τεχνική είναι και θεσμική. Η απουσία ενός υπεύθυνου φορέα καθιστά τους πόρους διάσπαρτους και την απόκριση καθυστερημένη . Σε αντίθεση με την αντιμετώπιση drones σε πολεμικές ζώνες, όπου υπάρχει εξουδιοδότηση για χρήση όπλων, εντός των ΗΠΑ απαιτείται αυστηρή αξιολόγηση κινδύνου .

Ο Guillot κέρδισε διευρυμένες εξουσίες που του επιτρέπουν να υπερβεί γραφειοκρατικά εμπόδια και να συντονίσει λειτουργικά την αντιμετώπιση σε ομοσπονδιακό επίπεδο .

4. Εθνικός συναγερμός ή απαξίωση κινδύνου;

Μοντέλα απόσπασης της προσοχής

Ο Λευκός Οίκος υποβάθμισε αρχικά τα περιστατικά ως υπερβολικά έντονα περιστατικά hobbyists . Παρόμοια ταύτιση με FIFA-authorised research drones ή ερασιτεχνικές πτήσεις παρατηρήθηκε στο Νιου Τζέρσεϊ .

Ο Guillot και ο VanHerck αντιθέτως δηλώνουν ανησυχία, μάλιστα σε πρόσφατη ακρόαση στο Κογκρέσο, ο Guillot αποκάλυψε 350 περιστατικά drones μέσα στο 2024 σε ~100 βάσεις .

Τεχνολογική κυριαρχία σαν βάση εθνικής ασφάλειας

Η δυνατότητα χρήσης drones ως stealth κατασκοπικά/επιθετικά συστήματα, από επιτήρηση έως  εξουδετέρωση, ανατρέπει την θεωρητική κυριαρχία του αμερικανικού στρατού. Ο Guillot δηλώνει ότι «η απειλή προπορεύεται της ανίχνευσης» .

Η μοντέρνα αντίληψη ότι η Αμερική προστατεύεται φυσικά από ωκεανούς και σύνορα, και δεν απαιτεί εγρήγορση κατά τέτοιων απειλών, έχει πλέον καταρρεύσει 

5. Συμπεράσματα και πολιτικές/στρατηγικές επιπτώσεις

Αναγκαιότητα επένδυσης και πολιτικής στήριξης

Τα περιστατικά αυτά αποτελούν άμεση προειδοποίηση για επενδύσεις σε radar εντοπισμού χαμηλά ιπτάμενων στόχων, ευέλικτα συστήματα αναχαίτισης και συντονισμένη δομή διοίκησης αλλιώς, το αμερικανικό έδαφος είναι ευάλωτο σε μικρά αλλά θανατηφόρα μη επανδρωμένα συστήματα.

Η Πολιτεία, μέσω Κογκρέσου και Λευκού Οίκου, πρέπει εντός προγράμματος 12 μηνών, να αυξήσει τη χρηματοδότηση για anti-drone τεχνολογίες, αλλά και να ανοίξει νομικό πλαίσιο για συντονισμό ασφάλειας, επιβολής και στρατηγικής.

Καθολική απειλή – διεθνής παρατήρηση

Δεν πρόκειται πλέον για μεμονωμένα περιστατικά: πρόκειται για στρατηγική τάση παγκόσμιας κλίμακας. 

Ο «πόλεμος των drones», όπως λέγεται στον 21ο αιώνα, απαιτεί πολιτική βούληση, τεχνολογική επαγρύπνηση και αυστηρή διεθνή ρύθμιση, αλλιώς το βάρος αυτής της νέας απειλής μπορεί να εκτροχιάσει την ισχύ που βασιζόταν αποκλειστικά σε συμβατικά radar και πυραύλους.

Συνοψίζοντας, τα γεγονότα του 2023–2024 εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία. Η εμφάνιση οργανωμένων και ποικίλων σμηνών drones πάνω από ευαίσθητες εγκαταστάσεις δείχνει ότι:

• Το υπάρχον στρατιωτικό και πολιτικό οικοδόμημα είναι ανεπαρκές για χαμηλού ύψους απειλές drones.
• Η φυσική απόκριση (όπλα, πύραυλοι κλπ) μπορεί να μην είναι αποδεκτή σε αστικές ζώνες, απαιτούνται ειδικά σχεδιασμένα συστήματα ανίχνευσης και αναχαίτισης.
• Η διακρατική συνεργασία, ταχύτερος συντονισμός και τεχνολογία αιχμής είναι απολύτως αναγκαία, όπως επιδιώκει πλέον η διοίκηση του NORAD/NORTHCOM.

Το θέμα, από απλό χόμπι "περίεργων τετρακόπτερων", εξελίσσεται σε εθνική κρίση. Αν η Αμερική και οι σύμμαχοι δεν αντιδράσουν εγκαίρως, οι «αόρατοι εισβολείς» στον παγκόσμιο εναέριο χώρο μπορούν να γίνουν κινήσεις υψηλής ευθύνης και καταστροφής.

Πηγή

Ρεπορτάζ "60 Minutes", June 29, 2025, συνεντεύξεις Butner, Kelly, VanHerck, Guillot cbs news.com