Πολυμέτωπες προκλήσεις από την Τουρκία – Ποια πρέπει να είναι η ελληνική απάντηση

Μπάμπης Παπασπύρος

Η ελληνοτουρκική ένταση επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο, με την Άγκυρα να ανεβάζει το γεωπολιτικό θερμόμετρο σε όλα τα μέτωπα: από τα ζητήματα μειονοτήτων μέχρι τις στρατιωτικές ισορροπίες και τις προκλητικές ναυτικές δραστηριότητες. Το σκηνικό επιβαρύνεται από μια σειρά κινήσεων που αποκαλύπτουν τους ευρύτερους στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας, που αγγίζουν το Αιγαίο, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και τα διεθνή φόρουμ.

Προκλήσεις σε όλα τα επίπεδα

Πίεση για την θρησκευτική μειονότητα της Θράκης

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ, Οντζού Κετσέλι, επιχείρησε ξανά να εργαλειοποιήσει τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, υιοθετώντας τον όρο «τουρκική» και κατηγορώντας την Ελλάδα για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η ελληνική απάντηση υπήρξε άμεση και αυστηρή, θέτοντας θέμα υποκρισίας από μία χώρα που καταπατά το διεθνές δίκαιο και καταστέλλει ελευθερίες στο εσωτερικό της

Αναθεώρηση εξοπλιστικής στρατηγικής από τη Δύση;

Η πιθανή έγκριση της πώλησης 40 μαχητικών Eurofighter στην Τουρκία, μετά από θετικά σήματα από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, δείχνει ότι η Άγκυρα επανακτά επιρροή σε κύκλους της Δύσης. Αν επιβεβαιωθεί η μεταστροφή της γερμανικής κυβέρνησης, θα πρόκειται για καίριο πλήγμα στην ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.

Παράλληλα, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επίλυσης των διαφορών για τα F-35, στέλνοντας μήνυμα επαναπροσέγγισης Ουάσιγκτον-Άγκυρας, την ώρα που η Τουρκία αναπτύσσει στρατηγικά ερείσματα σε Αφρική και Μεσόγειο.

Η επιστροφή του Oruc Reis 

Η παρουσία του τουρκικού ερευνητικού πλοίου Oruc Reis στα νότια της Κρήτης, παρουσία  ελληνικών φρεγατών, συνιστά άλλη μια πιθανή πρόκληση εν μέσω ήδη τεταμένου κλίματος. Η ενδεχόμενη μετεγκατάστασή του στη Λιβύη, μετά τις έρευνες στη Σομαλία, συνδέεται με τη στρατιωτική και γεωπολιτική συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης και τις τουρκικές βλέψεις στις θαλάσσιες ζώνες νοτίως της Κρήτης.

Πώς πρέπει να κινηθεί η Ελλάδα;

Η Ελλάδα καλείται να διαμορφώσει μια πολυεπίπεδη στρατηγική που να μην περιορίζεται μόνο στην αμυντική θωράκιση, αλλά να συνδυάζει διπλωματία, διεθνείς συμμαχίες και γεωοικονομική διείσδυση.

1. Σταθερή εθνική γραμμή χωρίς εσωτερικά ρήγματα

Απαιτείται ενότητα του πολιτικού συστήματος γύρω από τα εθνικά ζητήματα, χωρίς μικροκομματικές αποχρώσεις. Η αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης της μειονότητας πρέπει να γίνει με σεβασμό στο Σύνταγμα και στο διεθνές δίκαιο

2. Διπλωματική αντεπίθεση και αποκατάσταση ισορροπιών

Η Αθήνα πρέπει να εντείνει τις επαφές της με τη νέα γερμανική ηγεσία και τους Ευρωπαίους συμμάχους, εξηγώντας τους κινδύνους από την ενίσχυση της Τουρκίας με υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα. Η Γαλλία, οι ΗΠΑ και οι χώρες του Νότου μπορούν να λειτουργήσουν ως αντίβαρα σε φιλοτουρκικές στροφές άλλων κυβερνήσεων.

3. Ενίσχυση αποτρεπτικής ισχύος και περιφερειακών συμμαχιών

Η συνέχιση των εξοπλιστικών προγραμμάτων, σε συνδυασμό με ενεργές συμμαχίες με Ισραήλ, Αίγυπτο και χώρες του Κόλπου, είναι κρίσιμη. Η Ελλάδα οφείλει να παρουσιάζει το δικό της αφήγημα ως δύναμη σταθερότητας και σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου.

4. Ενεργητική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο

Η παρουσία πλοίων του ΠΝ νότια της Κρήτης είναι σωστή κατεύθυνση, αλλά πρέπει να συνοδευτεί από υποστήριξη των θαλάσσιων ζωνών μας, διεθνείς συμφωνίες και ενεργειακές συνεργασίες που παγιώνουν δικαιώματα.

Η Ελλάδα βρίσκεται ξανά μπροστά σε ένα περίπλοκο γεωπολιτικό σκάκι. Η Τουρκία παίζει με στρατηγική, επιθετικότητα και ευελιξία. Αν η Αθήνα δεν αντιδράσει με ψυχραιμία αλλά και αποφασιστικότητα, κινδυνεύει να βρεθεί προ τετελεσμένων. Το 2025 δεν είναι έτος εφησυχασμού αλλά εγρήγορσης, συντονισμού και ουσιαστικής εθνικής στρατηγικής.

Αυτή τη φορά, το παιχνίδι δεν θα κριθεί μόνο στα διπλωματικά γραφεία ή στο πεδίο, αλλά στη διαχείριση της εικόνας και της αξιοπιστίας της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.