Πόλεμος στην Ουκρανία: Η νέα σοβαρή απειλή των drones με έλεγχο μέσω οπτικών ινών

Η ρωσική στρατιωτική τεχνολογία φαίνεται να εισέρχεται σε νέα εποχή, καθώς στο πεδίο του πολέμου με την Ουκρανία έχει εμφανιστεί μια ιδιαίτερα καινοτόμα προσέγγιση: drones που ελέγχονται μέσω οπτικής ίνας. Η τεχνολογία αυτή έχει ανατρέψει τις ισορροπίες, εισάγοντας μια μορφή ασυλίας σε παρεμβολές ηλεκτρονικού πολέμου και αυξάνοντας κατακόρυφα την ακρίβεια των χτυπημάτων.

Τι είναι τα drones με οπτικές ίνες;

Πρόκειται για μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα τύπου FPV (First Person View), τα οποία παραδοσιακά λειτουργούν μέσω ασύρματης σύνδεσης. Όμως, σε αυτή την περίπτωση, το σήμα ελέγχου και η μεταφορά βίντεο πραγματοποιούνται μέσω ενός λεπτού καλωδίου οπτικής ίνας που συνδέει το drone με τον χειριστή του. Το καλώδιο αυτό, μήκους έως και 25 χιλιομέτρων, ξετυλίγεται καθώς το drone απομακρύνεται, διατηρώντας μια σταθερή και ανεπηρέαστη σύνδεση.

Η επιλογή της οπτικής ίνας δεν είναι τυχαία. Σε αντίθεση με τις ραδιοσυχνότητες (RF) που μπορούν να εντοπισθούν, παρεμβληθούν ή να μπλοκαριστούν από συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου (EW), η οπτική ίνα είναι πρακτικά "αόρατη" για τέτοιες επιθέσεις. Αυτό καθιστά τα drones αυτά ιδανικά για αποστολές σε περιβάλλοντα έντονων παρεμβολών.

Αλλαγή τακτικής στο πεδίο της μάχης

Η ρωσική χρήση των drones αυτών, ιδιαίτερα στις περιοχές μεταξύ Κουρσκ και Σούμι, φαίνεται να προσφέρει σημαντικά επιχειρησιακά πλεονεκτήματα. Τα drones μπορούν να προσεγγίσουν ουκρανικές θέσεις και να χτυπήσουν με ακρίβεια, ενώ παραμένουν αόρατα για τις περισσότερες μεθόδους αντιμέτρων που βασίζονται σε ηλεκτρομαγνητική παρεμβολή.

Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει στις ρωσικές δυνάμεις να εντοπίζουν στόχους με ακρίβεια, να πραγματοποιούν επιθέσεις "καμικάζι" (drone που καταστρέφει τον στόχο και αυτοκαταστρέφεται) και να διατηρούν πλήρη έλεγχο κατά τη διάρκεια της αποστολής, χωρίς τον κίνδυνο απώλειας σύνδεσης.

Πλεονεκτήματα και επιπτώσεις

Τα βασικά πλεονεκτήματα της τεχνολογίας αυτής είναι:

• Αντοχή σε παρεμβολές: Η μετάδοση δεδομένων μέσω καλωδίου οπτικής ίνας δεν επηρεάζεται από σήματα παρεμβολής ή μπλοκαρίσματος.
• Μη δυνατότητα αποκάλυψης απο συστήματα anti-drone που χρησιμοποιούν δέκτες RF
• Υψηλή ακρίβεια: Το drone μεταδίδει εικόνα HD χωρίς διακοπές, επιτρέποντας στον χειριστή να πλοηγηθεί με ασφάλεια ακόμα και σε πολύπλοκα περιβάλλοντα.
• Μείωση απωλειών: Καθώς δεν υπάρχει ασύρματη μετάδοση, ο εντοπισμός της θέσης του χειριστή από τον εχθρό γίνεται ιδιαίτερα δύσκολος.

Ωστόσο, η τεχνολογία δεν είναι χωρίς περιορισμούς:

• Εμβέλεια περιορισμένη από το μήκος του καλωδίου. Στην παρούσα φάση έχουν αναπτυχθεί σε αποστάσεις 15 χιλ.
• Κίνδυνος εμπλοκής ή κοπής του καλωδίου σε περιοχές με εμπόδια, όπως δέντρα, ηλεκτροφόρα καλώδια ή κτίρια.
• Υψηλότερο κόστος σε σχέση με τα κλασικά FPV drones, κυρίως λόγω των εξαρτημάτων και της ανάγκης χειροποίητης συναρμολόγησης.

Αντιδράσεις από την ουκρανική πλευρά

Η Ουκρανία, κατανοώντας τον αυξανόμενο κίνδυνο που ενέχουν τα drones με οπτική ίνα, έχει προσπαθήσει να ανταποκριθεί. Ορισμένες μονάδες έχουν ξεκινήσει πειραματικά την ανάπτυξη παρόμοιων τεχνολογιών, βασιζόμενες σε δωρεές και συνεργασίες με  εθελοντές.

Επιπλέον, ουκρανικές δυνάμεις προσπαθούν να εφεύρουν πρακτικές μεθόδους αντιμετώπισης, όπως η εγκατάσταση διχτυών σε στρατηγικά σημεία, η χρήση φυσικών φραγμών ή ακόμα και η προσπάθεια κοπής του καλωδίου με πυρά. Ωστόσο, προς το παρόν, αυτές οι μέθοδοι δεν έχουν επιφέρει μαζική επιτυχία.

Γεωπολιτική και στρατηγική διάσταση

Η ευρεία χρήση αυτής της τεχνολογίας αναδεικνύει μια ευρύτερη στρατηγική της Ρωσίας να επενδύει σε ασύμμετρες μορφές πολέμου, οι οποίες δεν απαιτούν μαζικές επενδύσεις σε μεγάλες μονάδες, αλλά αξιοποιούν την τεχνολογία για να φέρουν αποφασιστικά πλεονεκτήματα.

Αυτό προκαλεί ανησυχία και σε άλλους στρατούς ανά τον κόσμο, καθώς η επιτυχία των ρωσικών drones θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για μελλοντικές συγκρούσεις, ειδικά σε περιβάλλοντα με έντονες παρεμβολές.

Μία από τις ιδιαιτερότητες της χρήσης drones με οπτική ίνα από τη Ρωσία είναι ότι αυτά τα μέσα βρίσκονται υπό τον έλεγχο ιδιαίτερα εκπαιδευμένων μονάδων. Τέτοιες περιπτώσεις παρατηρούνται στην περιοχή του Κουρσκ, αλλά και στο μέτωπο του Τσάσιβ Γιαρ, στην περιοχή του Ντονέτσκ. Τα drones αυτά καθοδηγούνται από ομάδες με εξειδικευμένη εκπαίδευση, οι οποίες είναι σε θέση να προσεγγίζουν ακόμη και ουκρανικές πυροβολαρχίες σε απόσταση έως 10 χιλιομέτρων από τις ρωσικές θέσεις.

Όπως αναφέρει ο Αντρίι Χορέτσκι, διοικητής πυροβολαρχίας της 26ης Ταξιαρχίας Πυροβολικού της Ουκρανίας:

«Μπορούν να πετούν ακόμη και ανάμεσα στις δεντροστοιχίες για να εντοπίσουν τα οβιδοβόλα μας και δυστυχώς προκαλούν πολλές απώλειες».

Από τον Φεβρουάριο και μετά, η παρουσία αυτών των drones στο συγκεκριμένο τμήμα του μετώπου έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Ο Χορέτσκι σημειώνει ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος που έχουν βρει οι ουκρανικές δυνάμεις για να τα καταρρίψουν είναι κάτι τόσο απλό όσο οι καραμπίνες με σκάγια: τα μικρά μολυβένια σκάγια διασπείρονται και αυξάνουν την πιθανότητα πλήγματος στον στόχο.

Η Ουκρανία επιταχύνει την ανάπτυξη και χρήση παρόμοιας τεχνολογίας, και αρκετοί αναλυτές προβλέπουν ότι είναι απλώς θέμα χρόνου πριν τα drones με οπτική ίνα κυριαρχήσουν σε όλο το μήκος του μετώπου, που φτάνει τα 2.000 χιλιόμετρα.

Η χρήση drones ελεγχόμενων μέσω οπτικών ινών αποτελεί ίσως την πιο ριζοσπαστική στρατιωτική καινοτομία που έχει εμφανιστεί στο πεδίο του πολέμου τα τελευταία χρόνια.

Ενσωματώνοντας στοιχεία υψηλής τεχνολογίας με οικονομική αποδοτικότητα και επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα, η Ρωσία φαίνεται να έχει εντοπίσει μια αδυναμία στις κλασικές αντι-drone στρατηγικές και να την έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο.

Η συνέχεια του πολέμου θα δείξει αν η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της θα μπορέσουν να ανταποκριθούν με εξίσου καινοτόμες λύσεις, ή αν η συγκεκριμένη τεχνολογία θα μετατραπεί σε ένα διαρκές τακτικό πλεονέκτημα για τη ρωσική πλευρά.

Με πληροφορίες από El Pais