Στις 7 Μαΐου 2025, 22 μέλη του Αμερικανικού Κογκρέσου, απέστειλαν μια ισχυρή διακομματική επιστολή στον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες για τη συμπεριφορά της Τουρκίας υπό τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η επιστολή, με αφορμή την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των δύο ηγετών, ζητά ευθέως την ανάδειξη κρίσιμων θεμάτων που αφορούν την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία.
Εντάσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο
Κεντρικό σημείο της επιστολής αποτελεί η αδιάλειπτη παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά F-16 που έχουν παραχωρηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι συντάκτες της επιστολής υπογραμμίζουν ότι, ενώ οι σχέσεις Ελλάδας–Τουρκίας είχαν αρχίσει να εξομαλύνονται, οι συνεχείς παραβιάσεις όχι μόνο διαταράσσουν αυτή τη δυναμική, αλλά υπονομεύουν και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.
Παράλληλα, αναφέρεται η συνεχιζόμενη, παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, πέντε δεκαετίες μετά την εισβολή του 1974. Οι υπογράφοντες υπενθυμίζουν ότι ο λεγόμενος «τουρκοκυπριακός κράτος» παραμένει μη αναγνωρισμένος διεθνώς, με σωρεία καταδικαστικών αποφάσεων από τον ΟΗΕ και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Το θέμα των εξοπλισμών: S-400 και F-35
Η επιστολή επισημαίνει επίσης την προμήθεια του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 από την Τουρκία το 2019, γεγονός που οδήγησε στην αποπομπή της χώρας από το πρόγραμμα F-35. Η παραμονή των S-400 στην τουρκική επικράτεια αποτελεί δυνητική απειλή για τη συνοχή του ΝΑΤΟ, καθώς το ρωσικό σύστημα δεν είναι συμβατό με τα πρότυπα ασφαλείας της Συμμαχίας και ενέχει σοβαρούς κινδύνους κυβερνοασφάλειας.
Οι συντάκτες υποστηρίζουν ότι η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή όσο το σύστημα S-400 παραμένει σε χρήση και όσο η Άγκυρα διατηρεί αποσταθεροποιητικές πρακτικές έναντι των συμμάχων της.
Η “Γαλάζια Πατρίδα” και η θαλάσσια επιθετικότητα
Ο όρος “Γαλάζια Πατρίδα” (Blue Homeland), σύμφωνα με την επιστολή, αντιπροσωπεύει τη νέα επεκτατική στρατηγική της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Περιλαμβάνει την αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου σε ΑΟΖ, τη μονομερή συμφωνία Άγκυρας–Τρίπολης που παραβιάζει διεθνές δίκαιο, και τις προσπάθειες ελέγχου των φυσικών πόρων στην περιοχή.
Οι πρακτικές αυτές υποσκάπτουν την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο και εγείρουν ανησυχίες για την πιθανότητα σύγκρουσης σε μία στρατηγικά κρίσιμη περιοχή.
Συμμαχία με τη Χαμάς και ρητορική μίσους
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και η στήριξη που προσφέρει ο Ερντογάν στη Χαμάς. Μετά τις φονικές επιθέσεις της οργάνωσης κατά του Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023, ο Τούρκος πρόεδρος αρνήθηκε να καταδικάσει τις ενέργειές της, χαρακτηρίζοντάς την «ομάδα απελευθέρωσης». Επιπλέον, φιλοξένησε γνωστούς ηγέτες της Χαμάς, όπως τον Μεσάαλ και τον Χανίγια, σε τουρκικό έδαφος, δίνοντάς τους δημόσιο βήμα, ακόμη και για να υποκινούν τρομοκρατικές ενέργειες.
Η επιστολή κάνει λόγο για αντισημιτική ρητορική και απειλές κατά του Ισραήλ, που δεν συνάδουν με τη θέση μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ και δείχνουν την απομάκρυνση της Τουρκίας από τις δημοκρατικές αρχές και τη Δύση.
Αυταρχισμός και εσωτερική καταστολή
Στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο Ερντογάν συνεχίζει την αποδόμηση των δημοκρατικών θεσμών. Η επιστολή αναφέρεται σε σωρεία παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: φυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων, καταστολή διαδηλώσεων, περιορισμούς στην ελευθερία του Τύπου, και επιλεκτική απονομή δικαιοσύνης. Η πρόσφατη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, ενός από τους κύριους πολιτικούς του αντιπάλους, αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα της αυταρχικής στροφής της τουρκικής κυβέρνησης.
Η επιστολή δεν αρνείται τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας ως μέλος του ΝΑΤΟ και περιφερειακή δύναμη. Αντίθετα, τονίζει ότι η χώρα θα μπορούσε να είναι «πολλαπλασιαστής ισχύος» για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Ωστόσο, ο Ερντογάν, με τις επιλογές του, έχει απομακρυνθεί από τις αξίες της Συμμαχίας και έχει στραφεί προς αυταρχικές, εθνικιστικές και αντιδυτικές πρακτικές.
Οι 22 υπογράφοντες καλούν τον Πρόεδρο Τραμπ να θέσει τα κρίσιμα ζητήματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον Τούρκο πρόεδρο. Η ενίσχυση του διεθνούς δικαίου, η προστασία της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου, η ασφάλεια του Ισραήλ και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία δεν είναι μόνο εθνικά, αλλά παγκόσμια ζητήματα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια δημοσιεύονται με μια καθυστέρηση και αφού τα δει κάποιος από τη διαχείριση...και όχι για λογοκρισία αλλά έλεγχο για: μη αναφορά σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις, προσβλητικά, υποτιμητικά και υβριστικά μηνύματα ή δεσμούς (Link) με σεξουαλικό περιεχόμενο.
Η φιλοξενία και οι αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων, τα σχόλια και οι απόψεις των σχολιαστών δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του ιστολογίου μας και δεν φέρουμε καμία ευθύνη γι’ αυτά. Προειδοποίηση: Περιεχόμενο Αυστηρώς Ακατάλληλο για εκείνους που νομίζουν ότι θίγονται προσωπικά στην ανάρτηση κειμένου αντίθετο με την ιδεολογική τους ταυτότητα ή άποψη, σε αυτούς λέμε ότι ποτέ δεν τους υποχρεώσαμε να διαβάσουν το περιεχόμενο του ιστολογίου μας.