Η "Ασπίδα του Αχιλλέα" δεν πρέπει να έχει Αχίλλειο πτέρνα τα drones οπτικής ίνας

Μπάμπης Παπασπύρος

Η χρήση drones έχει αλλάξει ριζικά τη φύση του σύγχρονου πολέμου. Στον πόλεμο της Ουκρανίας, μια νέα τεχνολογία και απειλή έχει αναδειχθεί: μικρά drones που καθοδηγούνται μέσω οπτικής ίνας . Αυτά τα drones προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα, καθιστώντας τα ανθεκτικά σε παρεμβολές και δύσκολα ανιχνεύσιμα από τα συμβατικά συστήματα radar.​

Τεχνολογία και Επιχειρησιακή Χρήση

Τα drones με καθοδήγηση μέσω οπτικής ίνας χρησιμοποιούν ένα καλώδιο οπτικής ίνας που συνδέει το drone με τον χειριστή του. Κατά την πτήση, το καλώδιο ξετυλίγεται, επιτρέποντας τον έλεγχο του drone χωρίς τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων. Αυτό τα καθιστά ανθεκτικά σε ηλεκτρονικές παρεμβολές και αόρατα σε συμβατικά radar &  συστήματα που βασίζονται σε RF δέκτες ανίχνευσης.​

Στην Ουκρανία, τέτοια drones έχουν δοκιμαστεί σε αποστάσεις έως και 20 km, επιτυγχάνοντας υψηλή ακρίβεια σε επιθέσεις κατά στρατιωτικών στόχων. Η χρήση τους έχει αυξηθεί σημαντικά, με τα drones αυτά να αποτελούν πλέον κρίσιμο στοιχείο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις.​

Δείτε ενα σχετικό βίντεο

Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα

Πλεονεκτήματα:

• Ανοσία σε παρεμβολές: Η χρήση οπτικής ίνας καθιστά τα drones ανθεκτικά σε ηλεκτρονικές παρεμβολές, διασφαλίζοντας συνεχή επικοινωνία με τον χειριστή.​
• "Αόρατα" σε συμβατικά radar και ανιχνευτές RF: Η μη εκπομπή ραδιοσυχνοτήτων & το χαμηλό ύψος πτήσης καθιστά δύσκολη την ανίχνευσή τους από συμβατικά συστήματα.​
• Υψηλή ποιότητα εικόνας: Η μετάδοση δεδομένων μέσω οπτικής ίνας επιτρέπει την αποστολή εικόνας υψηλής ανάλυσης, βελτιώνοντας την ακρίβεια των επιθέσεων.​

Μειονεκτήματα:

• Ευπάθεια της οπτικής ίνας: Το καλώδιο είναι λεπτό και μπορεί να κοπεί εύκολα, διακόπτοντας την επικοινωνία.​
• Μείωση ωφέλιμου φορτίου: Η ανάγκη μεταφοράς του καλωδίου περιορίζει το βάρος που μπορεί να μεταφέρει το drone.​
• Περιορισμένη ευελιξία: Η παρουσία του καλωδίου περιορίζει την ευελιξία του drone, καθιστώντας το λιγότερο κατάλληλο για ορισμένες αποστολές.​

Αντιμετώπιση της Απειλής

Η εμφάνιση των drones με οπτική ίνα απαιτεί νέες στρατηγικές και τεχνολογίες για την ανίχνευση και την αντιμετώπισή τους. Μερικές από τις προτεινόμενες λύσεις περιλαμβάνουν:​

• Εξειδικευμένα radar τύπου FMCW/Doppler : Αυτές οι συσκευές μπορούν να εντοπίσουν μικρά drones σε χαμηλό υψόμετρο, όπου τα συμβατικά radar αποτυγχάνουν.​
• Οπτικά και θερμικά συστήματα ανίχνευσης: Η χρήση καμερών υπερύθρων μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό drones που δεν εκπέμπουν ραδιοσυχνότητες.​
• Εντοπισμός και εξουδετέρωση των χειριστών: Η στόχευση των σημείων εκτόξευσης και των χειριστών μπορεί να μειώσει την απειλή από αυτά τα drones.​

Η Ισραηλινή Προσέγγιση

Το Ισραήλ έχει αναγνωρίσει την απειλή των drones με οπτική ίνα και εργάζεται για την ανάπτυξή τους. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) συνεργάζονται με εταιρείες για την ενσωμάτωση τέτοιων drones στις επιχειρήσεις τους, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι ραδιοσυχνότητες έχουν περιορισμούς, όπως τα τούνελ της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Η χρήση οπτικής ίνας επιτρέπει την ασφαλή επικοινωνία σε περιβάλλοντα  παρεμβολών όπου οι παραδοσιακές μέθοδοι αποτυγχάνουν .​

Η τεχνολογία των drones με καθοδήγηση μέσω οπτικής ίνας αντιπροσωπεύει μια σημαντική εξέλιξη στον σύγχρονο πόλεμο. Παρά τα μειονεκτήματα, όπως η ευθραυστότητα της οπτικής ίνας και ο περιορισμός του ωφέλιμου φορτίου, τα πλεονεκτήματα που προσφέρει αυτή η τεχνολογία στην ακρίβεια, την αορατότητα και την απρόσκοπτη καθοδήγηση είναι καθοριστικά.

Η ανάπτυξη τέτοιων drones δεν είναι απλώς υπόθεση των μεγάλων δυνάμεων, έχουν ήδη καταγραφεί περιπτώσεις χρήσης από μικρότερες στρατιωτικές μονάδες, ακόμα και μη κρατικές ομάδες, οι οποίες εκμεταλλεύονται την ευκολία κατασκευής ή προμήθειας τέτοιων συστημάτων. Αυτό εντείνει την ανάγκη για ταχύτατη προσαρμογή των αμυντικών δογμάτων και τεχνολογιών αντιμετώπισης.

Μελλοντικές Εξελίξεις και Προβλέψεις

Καθώς η τεχνολογία οπτικής ίνας γίνεται φθηνότερη και ελαφρύτερη, αναμένεται ότι:

• Η μέγιστη ακτίνα δράσης των drones θα αυξηθεί περαιτέρω, ίσως ξεπερνώντας τα 30 χιλιόμετρα με την εξέλιξη εξειδικευμένων τύπων ινών.
• Θα δούμε συνδυασμούς οπτικής και ασύρματης καθοδήγησης, ώστε να παρακάμπτονται τα όρια ευθραυστότητας ή εμπλοκής του καλωδίου.
• Η ρομποτική αυτονομία πιθανόν να ενσωματωθεί στα drones αυτά, επιτρέποντάς τους να ολοκληρώνουν αποστολές ακόμα κι αν κοπεί η σύνδεση με τον χειριστή.
• Οι αντίπαλες δυνάμεις θα επενδύσουν σε AI-based συστήματα ανίχνευσης, για την αναγνώριση μοτίβων πτήσης και θερμικών υπογραφών.

Επίλογος

Η νέα γενιά drones με καθοδήγηση μέσω οπτικής ίνας δεν είναι απλώς μια τεχνολογική καινοτομία είναι το σύμβολο μιας μεταβαλλόμενης πραγματικότητας στο σύγχρονο πεδίο μάχης. Η αμυντική κοινότητα οφείλει να κινηθεί γρήγορα, όχι μόνο για να προσαρμοστεί, αλλά και για να προλάβει μια επόμενη φάση πολέμου στην οποία το αόρατο θα είναι το νέο κανονικό.

Για λόγους ευνόητους, αυτή η εξέλιξη θα πρέπει να απασχολήσει και τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, ιδίως ενόψει των εξαγγελιών περί ανάπτυξης της πολυδιαφημισμένης "Ασπίδας του Αχιλλέα", του εθνικού συστήματος αντιαεροπορικής/αντι-drone άμυνας. Η αξιολόγηση και αντιμετώπιση της απειλής που συνιστούν τα drones με οπτική ίνα και η ενσωμάτωση κατάλληλων τεχνολογιών αντιμετώπισης (όπως τα radar Doppler ή τα προηγμένα IR/optical συστήματα) θα είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα οποιασδήποτε τέτοιας πανάκριβης εθνικής ασπίδας.

Η "Ασπίδα του Αχιλλέα" δεν πρέπει να έχει Αχίλλειο πτέρνα τα drones οπτικής ίνας