Η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία και το ερώτημα: Μπορούμε να ναυπηγήσουμε φρεγάτες και ΤΠΚ στην Ελλάδα;

Μπάμπης Παπασπύρος

Από τα Super Yachts στις φρεγάτες – Ένα ρεαλιστικό σενάριο;

Η ναυπήγηση του εντυπωσιακού Super Yacht «O’ Pari» από ελληνική εταιρεία, πριν από πέντε χρόνια, αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά δείγματα του τι μπορεί να πετύχει η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία όταν υπάρχει όραμα, τεχνογνωσία και επένδυση στην ποιότητα. 

Με μήκος 95 μέτρων, πλάτος 13,8 μέτρων και εκτόπισμα 2.700 τόνων, το «O’ Pari» δεν είναι απλώς ένα πολυτελές πλοίο – είναι ένα τεχνολογικό επίτευγμα. Μαζί με μια σειρά άλλων γιοτ που ναυπηγήθηκαν στα ναυπηγεία του Περάματος, αποδεικνύει ότι η Ελλάδα διαθέτει τις βάσεις για να συμμετέχει σοβαρά στον παγκόσμιο ναυπηγικό χάρτη.

Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι εύλογο: Αν μπορούμε να ναυπηγήσουμε τόσο πολύπλοκα και υψηλής τεχνολογίας Super Yachts στην Ελλάδα, γιατί να μην μπορούμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε φρεγάτες ή ταχέα περιπολικά κατευθυνόμενων βλημάτων (ΤΠΚ); Πόσο δύσκολο είναι τελικά κάτι τέτοιο; 

Από το Super Yacht O’ Pari στις Φρεγάτες και τις ΤΠΚ: Μπορεί η Ελλάδα να ναυπηγεί πολεμικά πλοία;

Η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία έχει αποδείξει εδώ και χρόνια ότι διαθέτει τη γνώση, την τεχνολογία και το ανθρώπινο δυναμικό για να κατασκευάζει πλοία παγκόσμιας κλάσης. Ένα από τα πιο εμβληματικά παραδείγματα είναι το Super Yacht «O’ Pari», ένα αριστούργημα 95 μέτρων που ναυπηγήθηκε εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, με πλάτος 13,8 μέτρων και εκτόπισμα 2.700 τόνων. Η ναυπήγησή του, όπως και πολλών άλλων γιοτ αντίστοιχης πολυπλοκότητας στα ναυπηγεία του Περάματος, αποδεικνύει περίτρανα τις ικανότητες των ελληνικών ναυπηγείων και της τοπικής βιομηχανίας.

Αυτό οδηγεί σε ένα φυσικό ερώτημα: Αν η Ελλάδα μπορεί να ναυπηγεί τόσο προηγμένα, τεχνολογικά σύνθετα και μεγάλου μεγέθους πλοία για την παγκόσμια αγορά πολυτελείας, γιατί να μην μπορεί να ναυπηγήσει πολεμικά πλοία, όπως φρεγάτες ή ταχέα περιπολικά κατευθυνόμενων βλημάτων (ΤΠΚ);

Ένα παρελθόν που δείχνει το μέλλον

Δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Πίσω στη δεκαετία του ’90 υπήρξαν ελληνικές σχεδιάσεις και κατασκευές πολεμικών πλοίων, όπως τα HSY-56, HSY-56A και τα αρματαγωγά τύπου Jason. Αυτά τα σκάφη σχεδιάστηκαν στην Ελλάδα και ναυπηγήθηκαν στα ελληνικά ναυπηγεία. Παράλληλα, τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας κατασκεύασαν πολεμικά πλοία κρίσιμης σημασίας για το Πολεμικό Ναυτικό, όπως οι φρεγάτες MEKO 200, οι ΤΠΚ Super Vita, τα υποβρύχια τύπου 214 και οι Combattante III.

Σήμερα, μετά από πολλά χρόνια υπολειτουργίας και οικονομικών προβλημάτων, τα τρία βασικά ναυπηγεία της χώρας – Ελευσίνας, Σκαραμαγκά και Σύρου – επαναδραστηριοποιούνται. Αυτή η αναγέννηση δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία να στηριχτεί εκ νέου η εγχώρια αμυντική βιομηχανία και να αξιοποιηθεί η ήδη υπάρχουσα εμπειρία στη σχεδίαση και ναυπήγηση στρατιωτικών πλοίων.

Μπορούμε να σχεδιάσουμε φρεγάτες και ΤΠΚ;

Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν έχουμε τα τεχνικά μέσα, αυτά υπάρχουν. Ούτε αν έχουμε την εμπειρία, την έχουμε. Το ερώτημα είναι αν έχουμε τη στρατηγική βούληση να αξιοποιήσουμε όλα τα παραπάνω.

Και εδώ είναι κρίσιμο να γίνει μια βασική διευκρίνιση: Τα προηγμένα οπλικά συστήματα, ραντάρ, τεχνολογίες stealth, συστήματα επικοινωνιών και αισθητήρες ΔΕΝ είναι απαραίτητο να είναι εγχώρια. Όπως συμβαίνει παγκοσμίως, τα πολεμικά πλοία κατασκευάζονται με ενσωμάτωση εξειδικευμένων υποσυστημάτων από διεθνείς αμυντικούς κολοσσούς (Thales, Leonardo, MBDA, κ.λπ.), με τη ναυπηγική και ολοκλήρωση να γίνεται στη χώρα κατασκευής. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση των super yachts, όπου ο εξοπλισμός πλοήγησης και επικοινωνιών έρχεται από το εξωτερικό και τοποθετείται στο ελληνικά ναυπηγημένο σκάφος.

Βασικά χαρακτηριστικά Φρεγάτας και ΤΠΚ

Για να γίνει αντιληπτό το τεχνικό εύρος, ακολουθούν συγκριτικά βασικά χαρακτηριστικά μεταξύ ενός super yacht όπως το O’ Pari και δύο κλάσεων πολεμικών πλοίων:

Η διαφορά στην πολυπλοκότητα έγκειται περισσότερο στα ενσωματωμένα πολεμικά συστήματα παρά στο σκαρί, τον μηχανολογικό σχεδιασμό ή τις τεχνικές ναυπήγησης, όλα αυτά είναι εφικτά εντός Ελλάδας.

Τι λείπει; Όχι τεχνολογία, αλλά στρατηγική

Αυτό που λείπει είναι ένα εθνικό πλάνο που θα επιτρέψει την επανεκκίνηση της αμυντικής ναυπηγικής παραγωγής με σταθερότητα, εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό. Η εμπειρία του προσωπικού, η γνώση των αξιωματικών του Π.Ν. και η τεχνική κατάρτιση της ιδιωτικής βιομηχανίας υπάρχουν χρειάζεται συντονισμός.

Επιπλέον, οι πολιτικές αποφάσεις για αγορές πλοίων “με το κλειδί στο χέρι” από το εξωτερικό στερούν από τη χώρα δυνατότητες τεχνολογικής ανάπτυξης, δημιουργίας θέσεων εργασίας και οικονομικής αυτάρκειας. Ένα πλοίο που ναυπηγείται στην Ελλάδα σημαίνει συμμετοχή δεκάδων ελληνικών εταιρειών, δημιουργία know-how και επένδυση στο μέλλον.

Η απάντηση είναι ΝΑΙ

Ναι, η Ελλάδα μπορεί να ναυπηγήσει φρεγάτες και ΤΠΚ. Το έχει ήδη κάνει. Διαθέτει τα ναυπηγεία, διαθέτει τη γνώση και διαθέτει τα παραδείγματα. Το Super Yacht «O’ Pari» είναι ένα φωτεινό παράδειγμα που αποδεικνύει τις ικανότητές μας. Τώρα που τα ελληνικά ναυπηγεία επαναλειτουργούν και η διεθνής ζήτηση για εξοπλιστικά αυξάνεται, η στιγμή είναι ιδανική.

Με συνεργασία, σχεδιασμό και πολιτική στήριξη, η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία μπορεί όχι μόνο να χτίσει τα πλοία του μέλλοντος, αλλά να τα σχεδιάσει, να τα εξοπλίσει και να τα εξάγει.