Οι κρίσιμες (ΚΟΠΥ) και στρατηγικές (ΣΟΠΥ) ορυκτές πρώτες ύλες αποτελούν τον πυρήνα της ενεργειακής μετάβασης και της βιομηχανικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πρώτες ύλες αυτές είναι απαραίτητες για την κατασκευή τεχνολογιών αιχμής, όπως ηλεκτρικά οχήματα, μπαταρίες, ανεμογεννήτριες και ηλεκτρονικές συσκευές. Παράλληλα, η διαθεσιμότητα και η ασφαλής πρόσβασή τους είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τρίτες χώρες και την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της.
Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό μεταλλευτικό δυναμικό, με περισσότερες από 15 κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες να εντοπίζονται σε Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους (ΔΜΧ), όπου το μεταλλευτικό δικαίωμα ανήκει στο Δημόσιο. Η αξιοποίησή τους απαιτεί συγκεκριμένες δράσεις, έρευνες και στρατηγικές για την ενίσχυση της εθνικής και ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Το Υφιστάμενο Δυναμικό της Ελλάδας
Η Ελλάδα διαθέτει ένα πλούσιο υπέδαφος με ΚΟΠΥ και ΣΟΠΥ, το οποίο περιλαμβάνει κοιτάσματα μεταλλευμάτων υψηλής αξίας. Στους Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους έχουν καταγραφεί οι εξής κρίσιμες πρώτες ύλες:
Βωξίτης
Φωσφορίτης
Βαρύτης
Αντιμόνιο
Νικέλιο
Κοβάλτιο
Μαγνήσιο
Πυρίτιο
Βολφράμιο
Γραφίτης
Μέταλλα της ομάδας λευκοχρύσου (PGMs)
Αρσενικό
Άστριοι
Γάλλιο
Γερμάνιο
Μαγγάνιο
Χαλκός
Ορισμένες (ελαφρές) σπάνιες γαίες
Η αξιοποίηση αυτών των κοιτασμάτων είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της αυτάρκειας της χώρας σε πρώτες ύλες υψηλής τεχνολογικής αξίας και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Δημόσιοι Μεταλλευτικοί Χώροι (ΔΜΧ) και Προοπτικές
Στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 120 Δημόσιοι Μεταλλευτικοί Χώροι που βρίσκονται υπό αξιολόγηση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) σε συνεργασία με την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ).
Οι προγραμματισμένες δράσεις περιλαμβάνουν:
Ετήσιες διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες για την εκμίσθωση μεταλλευτικών δικαιωμάτων, με στόχο τουλάχιστον ένα νέο στρατηγικό ή κρίσιμο ορυκτό ανά έτος.
Περιοχές υπό έρευνα, όπως ο ΔΜΧ Κιμμερίων Ξάνθης, που διαθέτει ισχυρό μεταλλευτικό δυναμικό.
Επικαιροποίηση και ταξινόμηση των αποθεμάτων βάσει διεθνών συστημάτων αναφοράς (UNFC, JORC), ώστε να εξασφαλιστεί διαφάνεια και ακρίβεια στην αποτίμηση των κοιτασμάτων.
Ωστόσο, η ανάπτυξη ενός νέου μεταλλευτικού έργου είναι μια διαδικασία που απαιτεί 8-10 χρόνια από την έρευνα έως την αδειοδότηση και την έναρξη της παραγωγής. Η επιτάχυνση αυτών των διαδικασιών αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική στρατηγική.
Στρατηγική Αυτονομίας και Ανάπτυξης
Η ελληνική στρατηγική για τις ΚΟΠΥ και ΣΟΠΥ κινείται σε δύο βασικούς άξονες:
1. Ενίσχυση της Μεταλλευτικής Έρευνας
Η Ελλάδα επενδύει στη συστηματική χαρτογράφηση των μεταλλευτικών της πόρων, ενισχύοντας τη γεωλογική έρευνα και τις κοιτασματολογικές μελέτες. Στόχος είναι η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων και η βέλτιστη διαχείριση των υπαρχόντων.
2. Ανάπτυξη και Εκμετάλλευση Μεταλλευτικού Δυναμικού
Η αξιοποίηση των ΚΟΠΥ και ΣΟΠΥ προϋποθέτει:
Διεθνείς συνεργασίες για την ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών εξόρυξης και επεξεργασίας πρώτων υλών.
Ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας για την ανακύκλωση πρώτων υλών και την ανάπτυξη βιώσιμων μεθόδων εξόρυξης με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές με στόχο η ΕΕ να καλύπτει τουλάχιστον το 10% της κατανάλωσης στρατηγικών πρώτων υλών από την εγχώρια παραγωγή έως το 2030.
Χρηματοδότηση και Ανάπτυξη
Για την υλοποίηση της στρατηγικής αυτής, η Ελλάδα επιδιώκει τη χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και ιδιωτικών επενδύσεων. Σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία περιλαμβάνουν:
Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF)
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Καινοτομίας
Το Horizon Europe για την έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα των πρώτων υλών
Η επένδυση στην εξόρυξη και επεξεργασία κρίσιμων πρώτων υλών αποτελεί κλειδί για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας.
Συμπέρασμα
Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα σημαντικότερα μεταλλευτικά δυναμικά στην Ευρώπη, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί για τη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες και την ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας. Η ανάπτυξη των Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων, η επένδυση στην έρευνα και η ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της χώρας και της ΕΕ αποτελούν κρίσιμα βήματα προς μια βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία.
Η επιτυχία αυτής της στρατηγικής εξαρτάται από τη σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων, τη διαφάνεια στις επενδύσεις και τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Με στοχευμένες δράσεις, η Ελλάδα μπορεί να καταστεί βασικός παίκτης στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών, διασφαλίζοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και της ΕΕ.
Υ.Γ
Με πληροφορίες από το "Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)", Αναθεωρημένη έκδοση Αυγ. 2024
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια δημοσιεύονται με μια καθυστέρηση και αφού τα δει κάποιος από τη διαχείριση...και όχι για λογοκρισία αλλά έλεγχο για: μη αναφορά σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις, προσβλητικά, υποτιμητικά και υβριστικά μηνύματα ή δεσμούς (Link) με σεξουαλικό περιεχόμενο.
Η φιλοξενία και οι αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων, τα σχόλια και οι απόψεις των σχολιαστών δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του ιστολογίου μας και δεν φέρουμε καμία ευθύνη γι’ αυτά. Προειδοποίηση: Περιεχόμενο Αυστηρώς Ακατάλληλο για εκείνους που νομίζουν ότι θίγονται προσωπικά στην ανάρτηση κειμένου αντίθετο με την ιδεολογική τους ταυτότητα ή άποψη, σε αυτούς λέμε ότι ποτέ δεν τους υποχρεώσαμε να διαβάσουν το περιεχόμενο του ιστολογίου μας.