Αμυντική Βιομηχανία και Καινοτομία: Τι μπορεί να μάθει η Ελλάδα από τη νέα στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου;

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Νέα Βρετανική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική: Ενίσχυση της Εθνικής Άμυνας και της Οικονομίας

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου παρουσίασε πρόσφατα τη νέα Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική (Defence Industrial Strategy - DIS), η οποία στοχεύει στην εναρμόνιση των εθνικών συμφερόντων ασφάλειας με την οικονομική ανάπτυξη. Το έγγραφο "Defence Industrial Strategy: MOD Statement of Intent" περιγράφει το όραμα και τις βασικές κατευθύνσεις αυτής της στρατηγικής, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας, στην προώθηση της καινοτομίας και στη δημιουργία μακροπρόθεσμων συνεργασιών μεταξύ κυβέρνησης και επιχειρήσεων.
1. Ο Στόχος της Νέας Στρατηγικής
Η νέα στρατηγική στοχεύει σε μια ισχυρότερη, πιο καινοτόμα και ανθεκτική αμυντική βιομηχανία που θα στηρίζει την εθνική ασφάλεια και θα λειτουργεί ως μοχλός οικονομικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας (MOD), οι βασικοί στόχοι περιλαμβάνουν:
- Βελτίωση των ικανοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας, με επίκεντρο την καινοτομία και την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής.
- Προώθηση της συνεργασίας με τη βιομηχανία για την ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων.
- Δημιουργία ενός πιο ολοκληρωμένου και ανθεκτικού οικοσυστήματος προμηθειών, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη παραγωγή και διάθεση στρατιωτικού εξοπλισμού.
- Ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας με συμμάχους, ώστε να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της βρετανικής αμυντικής βιομηχανίας στις παγκόσμιες αγορές.
Η στρατηγική αυτή είναι ζωτικής σημασίας καθώς η Βρετανία αντιμετωπίζει αυξημένες απειλές, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η γενικότερη γεωπολιτική αστάθεια. Ο ρόλος της αμυντικής βιομηχανίας είναι καθοριστικός για την εθνική ασφάλεια, αλλά και για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας σε τεχνολογίες αιχμής.
2. Η Ανάγκη Αναμόρφωσης της Αμυντικής Βιομηχανίας
Η νέα στρατηγική αποτελεί απάντηση σε μια σειρά προβλημάτων που έχουν εντοπιστεί στον τομέα της άμυνας, όπως:
Α. Έλλειψη συνοχής στη στρατηγική επενδύσεων
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μείνει πίσω σε σχέση με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που έχουν ήδη προχωρήσει στην αναθεώρηση των αμυντικών τους στρατηγικών. Η τελευταία βρετανική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική (DSIS21) εκδόθηκε το 2021, πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και δεν υλοποιήθηκε πλήρως.
Β. Προβλήματα στη διαδικασία προμηθειών
Υπάρχουν αναφορές για υπερκοστολογήσεις και καθυστερήσεις στα εξοπλιστικά προγράμματα, με αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες πόρων. Η στρατηγική στοχεύει στη μεταρρύθμιση των διαδικασιών προμηθειών, ώστε να μειωθούν τα κόστη και να αυξηθεί η αποδοτικότητα.
Γ. Υποχώρηση των εξαγωγών αμυντικού εξοπλισμού
Τα τελευταία χρόνια, το μερίδιο του Ηνωμένου Βασιλείου στην παγκόσμια αγορά εξαγωγών όπλων έχει μειωθεί κατά 14%. Για να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά του, το Υπουργείο Άμυνας σχεδιάζει να ενσωματώσει στρατηγικές εξαγωγών στα αρχικά στάδια των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Δ. Έλλειψη δεξιοτήτων και ανθρώπινου δυναμικού
Η αμυντική βιομηχανία αντιμετωπίζει έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η στρατηγική περιλαμβάνει προγράμματα εκπαίδευσης και ενίσχυσης των δεξιοτήτων των εργαζομένων, καθώς και την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην παραγωγή.
3. Βασικές Προτεραιότητες της Νέας Στρατηγικής
Η στρατηγική διαμορφώνεται γύρω από έξι βασικές προτεραιότητες, που στοχεύουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ανάπτυξη του αμυντικού τομέα:
- Προτεραιότητα στις εγχώριες επιχειρήσεις: Δίνεται έμφαση στη στήριξη βρετανικών επιχειρήσεων μέσω αναθεωρημένων διαδικασιών προμηθειών.
- Δημιουργία νέων συνεργασιών: Προωθούνται συνέργειες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και ενίσχυση της συνεργασίας με συμμάχους όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ.
- Παροχή σταθερότητας στις επενδύσεις: Ενίσχυση των μηχανισμών για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και βελτίωση των χρηματοδοτικών εργαλείων.
- Ανάπτυξη νέων τεχνολογιών: Προτεραιότητα στη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, ο κυβερνοχώρος και οι καθαρές τεχνολογίες.
- Διασπορά της οικονομικής ανάπτυξης σε όλη τη χώρα: Επενδύσεις σε περιφέρειες εκτός Λονδίνου και του νοτιοανατολικού Ηνωμένου Βασιλείου, για ενίσχυση της περιφερειακής οικονομίας.
- Ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας: Διασφάλιση ότι η αμυντική βιομηχανία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων, συμβάλλοντας στην εθνική ασφάλεια.
4. Τα Επόμενα Βήματα και ο Ρόλος της Ιδιωτικής Πρωτοβουλίας
Το Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι η στρατηγική θα εφαρμοστεί μέχρι το 2035 και θα ενσωματωθεί στη συνολική Βιομηχανική Στρατηγική της Βρετανίας. Ένα κρίσιμο στοιχείο της νέας στρατηγικής είναι η δημιουργία του "Defence Industrial Joint Council (DIJC)", ενός νέου συμβουλίου που θα αντικαταστήσει το υπάρχον Defence Suppliers Forum. Το DIJC θα περιλαμβάνει όχι μόνο μεγάλες αμυντικές εταιρείες αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Η νέα στρατηγική θα βασίζεται επίσης στην προσέλκυση επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα, μειώνοντας την εξάρτηση από κρατικές δαπάνες. Η βρετανική κυβέρνηση επιδιώκει να αξιοποιήσει διπλής χρήσης τεχνολογίες που μπορούν να έχουν εφαρμογές τόσο στον αμυντικό τομέα όσο και στον ευρύτερο βιομηχανικό κλάδο.
Η νέα Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία που στοχεύει στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας και της οικονομίας. Με την ενσωμάτωση της καινοτομίας, την αναμόρφωση των διαδικασιών προμηθειών και τη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας, η Βρετανία επιδιώκει να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στον παγκόσμιο αμυντικό τομέα και να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος.