Η ακμή και η πτώση της βιομηχανίας του Βόλου απο τη δεκαετία του 1940 ως σήμερα: Αιτίες και προοπτικές ανάκαμψης

Οβίδες παραγωγής σιδερουργίας Σταματόπουλου, Βόλος (Αρχείο ΔΗ.Κ.Ι. φωτογράφος Κ. Ζημέρης) 

Η Ακμή και η Πτώση της Βιομηχανίας του Βόλου στη Δεκαετία του 1930

Στη δεκαετία του 1930, ο Βόλος αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους βιομηχανικούς κόμβους της Ελλάδας, με δεκάδες επιχειρήσεις που κάλυπταν μεγάλο εύρος παραγωγής.

 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η "Ανώνυμος Βιομηχανική Εταιρεία Γκλαβάνης Α.Ε.", που εξελίχθηκε από το "Μηχανουργείον ΣΦΥΡΑ Κ. Γκλαβάνη και Μ. Καζάζη". 

Η εταιρεία αυτή επένδυσε σε νέες τεχνολογίες, όπως βιδοποιεία και χυτήρια χάλυβα, και κατάφερε να δημιουργήσει τρία εργοστάσια που απασχολούσαν 1.200 εργαζομένους, προσφέροντας εργασία και οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή.

Η σιδερουργία Σταματόπουλου  στον Βόλο, παρήγαγε  στρατιωτικό εξοπλισμό όπως οβίδες, βλήματα πυροβολικού, πυρομαχικά και άλλα βασικά είδη που απαιτούνταν για την υποστήριξη του ελληνικού στρατού. Οι βιομηχανίες της εποχής, όπως το μηχανουργείο του Γκλαβάνη, παρήγαγαν εξαρτήματα και υλικά που ενίσχυαν την αμυντική δυνατότητα της χώρας, συμβάλλοντας στην εθνική ασφάλεια.
Ωστόσο, οι ρυθμοί ανάπτυξης άρχισαν να επιβραδύνονται στα μέσα της δεκαετίας του 1930. Παράγοντες όπως η έλλειψη πρώτων υλών, το υψηλό κόστος μεταφορών και τα αυξημένα επιτόκια περιόρισαν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας του Βόλου σε σχέση με άλλες περιοχές, όπως η Αθήνα και ο Πειραιάς. Η οικονομική κρίση, που είχε ήδη επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία, επιδείνωσε την κατάσταση, οδηγώντας πολλές επιχειρήσεις σε υπολειτουργία ή ακόμη και σε κλείσιμο.
Η Σημερινή Κατάσταση
Η παρακμή που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1930 συνεχίστηκε τις επόμενες δεκαετίες, με την αποβιομηχάνιση να πλήττει όχι μόνο τον Βόλο αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Σήμερα, η βιομηχανία της χώρας αντιμετωπίζει ακόμα σοβαρές προκλήσεις:

• Έλλειψη Επενδύσεων: Η απουσία στρατηγικών επενδύσεων σε καινοτομία και τεχνολογία έχει οδηγήσει σε στασιμότητα.
• Γραφειοκρατία: Οι περίπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης και οι καθυστερήσεις αποθαρρύνουν τους επενδυτές.
• Ακριβή Ενέργεια: Το υψηλό κόστος ενέργειας αυξάνει το κόστος παραγωγής, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων.
• Απουσία Στρατηγικής: Η έλλειψη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για τη βιομηχανική ανάπτυξη έχει οδηγήσει σε αποσπασματικές και μη συντονισμένες ενέργειες.

Τι Φταίει;
Η παρακμή της ελληνικής βιομηχανίας, και ειδικότερα του Βόλου, μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες:

• Ανεπαρκής Υποδομή: Η έλλειψη σύγχρονων μεταφορικών δικτύων και η περιορισμένη πρόσβαση σε αγορές δυσχέραναν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.
• Εξάρτηση από Εισαγωγές: Η Ελλάδα βασίστηκε υπερβολικά σε εισαγόμενες πρώτες ύλες και τεχνολογία, μειώνοντας την αυτάρκειά της.
• Οικονομικές Κρίσεις: Οι διαδοχικές οικονομικές κρίσεις περιόρισαν τη ρευστότητα και τις δυνατότητες επενδύσεων.
• Απουσία Καινοτομίας: Η έλλειψη εστίασης στην έρευνα και την ανάπτυξη άφησε τις ελληνικές βιομηχανίες πίσω σε σχέση με τον διεθνή ανταγωνισμό.

Τι Πρέπει να Γίνει;
Η επανεκκίνηση της βιομηχανίας στον Βόλο και την Ελλάδα γενικότερα απαιτεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που θα βασίζεται στην καινοτομία, τη συνεργασία και τη στρατηγική ανάπτυξη. Ορισμένες προτάσεις περιλαμβάνουν:

• Επενδύσεις σε Υποδομές: Η βελτίωση των μεταφορικών δικτύων και των λιμενικών εγκαταστάσεων μπορεί να μειώσει το κόστος μεταφορών και να ενισχύσει την πρόσβαση στις αγορές.
• Στήριξη Καινοτομίας: Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και βιομηχανίας μπορεί να οδηγήσει σε νέες τεχνολογίες και προϊόντα.
• Μείωση Κόστους Ενέργειας: Η προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η μείωση των τιμολογίων για τις βιομηχανίες θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα.
• Κίνητρα για Επενδύσεις: Φορολογικές ελαφρύνσεις και απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης μπορούν να προσελκύσουν επενδυτές.

Συμπέρασμα
Η ιστορία του Βόλου ως βιομηχανικού κέντρου προσφέρει πολύτιμα μαθήματα για το μέλλον. Η παρακμή της βιομηχανίας μετά την δεκαετία του 1930 και η σημερινή στασιμότητα δείχνουν την ανάγκη για στρατηγική, καινοτομία και συνεργασία. Με στοχευμένες επενδύσεις, στήριξη της τοπικής παραγωγής και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, ο Βόλος και η Ελλάδα μπορούν να επανέλθουν σε τροχιά βιομηχανικής ακμής, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και την εθνική αυτάρκεια.