Στρατηγική Επικοινωνία (Stratcom) και οι Εφαρμογές της στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Στρατηγική Επικοινωνία (Stratcom) αποτελεί έναν ολοκληρωμένο και συντονισμένο τρόπο σκέψης, σχεδιασμού και δράσης που χρησιμοποιείται για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων μέσω της επικοινωνίας. Περιλαμβάνει τη χρήση μηνυμάτων, αφηγημάτων και επικοινωνιακών εργαλείων ώστε να διαμορφώνεται η αντίληψη του κοινού και να προωθείται η επιρροή, η αποτροπή και η υποστήριξη πολιτικών και στρατιωτικών υπηρεσιών.

Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν ξεκινήσει να ενσωματώνουν τη στρατηγική επικοινωνία στον σχεδιασμό και τις επιχειρησιακές τους δραστηριότητες, όπου αναγνωρίζεται η κρίσιμη σημασία της στη σύγχρονη εποχή, όπου οι πληροφορίες και η κοινή γνώμη παίζουν καθοριστικό ρόλο στις γεωπολιτικές.
Ορισμός και Σημασία της Stratcom
Η Stratcom δεν περιορίζεται στην προώθηση ενός μηνύματος αλλά συνδυάζει:

• Πληροφοριακές επιχειρήσεις (Information Operations): Δραστηριότητες που αποσκοπούν στην επιρροή των αντιλήψεων και των αποφάσεων του εχθρού.
• Δημόσια διπλωματία: Ενέργειες που στοχεύουν στην οικοδόμηση θετικής εικόνας για το κράτος και τους στρατιωτικούς οργανισμούς.
• Στρατιωτική επικοινωνία: Συνεργασία μεταξύ διοικητών, στρατευμάτων και κοινού για τη δημιουργία συνοχής και στήριξης.
• Εσωτερική επικοινωνία: Ενημέρωση και παρακίνηση του προσωπικού για την εφαρμογή κοινών στόχων.

Στις σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις, η αποτελεσματική χρήση της επικοινωνίας μπορεί να επηρεάσει την έκβαση συγκρούσεων, την αποτροπή εχθρικών ενεργειών και τη διατήρηση της σταθερότητας.
Εφαρμογές στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν να εφαρμόσουν τη στρατηγική επικοινωνία σε πολλαπλά επίπεδα:
1. Αποτροπή και Ενίσχυση Συμμαχιών
Η επικοινωνία στοχεύει στη διατήρηση της αποτρεπτικής ικανότητας της Ελλάδας, προβάλλοντας τις δυνατότητες και την αποφασιστικότητα των ενόπλων δυνάμεων. Μέσω στρατηγικών μηνυμάτων και κοινών ασκήσεων με συμμάχους (όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, το Ισραήλ και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ), ενισχύεται η εικόνα της Ελλάδας ως αξιόπιστου και ισχυρού εταίρου.
2. Αντιμετώπιση Υβριδικών Απειλών
Η Stratcom παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, όπως η διάδοση παραπληροφόρησης και οι κυβερνοεπιθέσεις. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις επενδύουν σε πληροφοριακές επιχειρήσεις για την εξουδετέρωση ψευδών ειδήσεων και την προώθηση της αλήθειας.
3. Δημιουργία Εθνικής Συναίνεσης
Η στρατηγική επικοινωνία υποστηρίζει τη διαμόρφωση θετικής στάσης της κοινής γνώμης απέναντι στις ένοπλες δυνάμεις. Μέσω εκδηλώσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενισχύεται η εμπιστοσύνη και η συνεργασία με την κοινωνία.
4. Διαχείριση Κρίσεων
Σε περιπτώσεις κρίσεων (όπως στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο), η Stratcom βοηθά στη γρήγορη και αποτελεσματική διάδοση αξιόπιστων πληροφοριών, αποφεύγοντας την κλιμάκωση ή τη δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων.
5. Προβολή Πολιτισμικής Δύναμης
Οι ένοπλες δυνάμεις προβάλλουν την ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά της Ελλάδας μέσω στρατιωτικών παρελάσεων, εκθέσεων και διεθνών συνεργασιών. Αυτό ενισχύει την εικόνα της χώρας διεθνώς.
Προκλήσεις και Μελλοντική Κατεύθυνση
Παρά τα σημαντικά βήματα, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην εφαρμογή της Stratcom:

• Διαλειτουργικότητα με διεθνείς επιχειρήσεις: Η ευθυγράμμιση με τις επικοινωνιακές πολιτικές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ είναι κρίσιμη.
• Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης: Χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση και ανάπτυξη εργαλείων για την ανίχνευση και εξουδετέρωση ψευδών ειδήσεων.
• Εκπαίδευση προσωπικού: Η κατάρτιση στελεχών σε θέματα επικοινωνίας είναι απαραίτητη για τη δημιουργία αποτελεσματικών μηνυμάτων.

Στο μέλλον, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις προτείνεται να επενδύσουν περισσότερο στην τεχνητή νοημοσύνη και στην ανάλυση δεδομένων για τη βελτίωση της στρατηγικής επικοινωνίας, καθώς και στη συνεργασία με ακαδημαϊκούς φορείς και think tanks.
Συμπέρασμα
Η στρατηγική επικοινωνία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης στρατιωτικής ισχύος. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, αντιλαμβανόμενες τη σημασία της, τη χρήση ως εργαλείο αποτροπής, συνεργασία και την εθνική ασφάλεια. Με σωστό σχεδιασμό και συνεχή προσαρμογή στις προτάσεις, η Stratcom μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος, ενισχύοντας την ασφάλεια και την επιρροή της Ελλάδας.