EU Drone Strategy 2.0: Ενίσχυση των Ικανοτήτων Counter-UAS και Ανθεκτικότητας Συστημάτων

Η νέα στρατηγική της ΕΕ για τα drones, Drone Strategy 2.0, επιδιώκει να διασφαλίσει την ανάπτυξη ενός έξυπνου, βιώσιμου και ανθεκτικού οικοσυστήματος μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAS). 

Αυτή η στρατηγική ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Ψηφιακής Στρατηγικής της ΕΕ, συμβάλλοντας τόσο στη μείωση των εκπομπών όσο και στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας.

Η χρήση drones μπορεί να επιταχύνει την ανάκαμψη της ΕΕ από την πανδημία COVID-19, υποστηρίζοντας τη βιώσιμη κινητικότητα, την καινοτομία και την κοινωνική ένταξη. Εφαρμογές όπως οι παραδόσεις αγαθών, η εναέρια επιτήρηση και οι ιατρικές υπηρεσίες είναι ήδη διαθέσιμες, ενώ η νέα στρατηγική θέτει τις βάσεις για ασφαλή και αποδεκτή κοινωνικά χρήση, αντιμετωπίζοντας ζητήματα όπως η ασφάλεια, η προστασία της ιδιωτικότητας και ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος.
Ο Σκοπός της Στρατηγικής
Η στρατηγική καλύπτει όλα τα μη επανδρωμένα συστήματα, από drones για εμπορική και πολιτική χρήση έως εκείνα για αμυντικές εφαρμογές. Παρότι δεν ασχολείται άμεσα με στρατιωτικά drones, υπογραμμίζει τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ πολιτικής και αμυντικής τεχνολογίας. 

Ειδικότερα, η στρατηγική δίνει έμφαση:

• Στην ενίσχυση της αγοράς υπηρεσιών drones.
• Στην καινοτόμο εναέρια κινητικότητα (Innovative Air Mobility), η οποία περιλαμβάνει τη μεταφορά εμπορευμάτων και ανθρώπων.
• Στην ενοποίηση πολιτικών, τεχνολογιών και υποδομών που απαιτούνται για την ασφαλή ένταξη των drones σε αστικό και αγροτικό περιβάλλον.

Η στρατηγική τονίζει την ανάγκη για κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο που θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ κρατών-μελών και φορέων, εξασφαλίζοντας ότι η Ευρώπη θα παραμείνει πρωτοπόρος στην καινοτομία και την ανάπτυξη ασφαλών, βιώσιμων λύσεων με drones.

Ενίσχυση των Ικανοτήτων Counter-UAS και Ανθεκτικότητας Συστημάτων

Η αυξημένη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAS), γνωστών ως drones, προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Οι δυνατότητες που παρέχουν τα drones συνοδεύονται από κινδύνους, κυρίως όταν χρησιμοποιούνται για μη εξουσιοδοτημένους, εγκληματικούς ή τρομοκρατικούς σκοπούς. Η ανάπτυξη τεχνολογιών ανίχνευσης και αντιμετώπισης μη συνεργαζόμενων drones, καθώς και η δημιουργία ανθεκτικών συστημάτων, είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της αποτελεσματικής λειτουργίας της κοινωνίας και των υποδομών.

Οι Κίνδυνοι από τα Drones
Η ανεξέλεγκτη χρήση drones μπορεί να απειλήσει δημόσιους χώρους, άτομα και κρίσιμες υποδομές. Παρά την ύπαρξη κανονισμών για τη νόμιμη χρήση των drones στην ΕΕ, δεν υπάρχει κοινό ρυθμιστικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση μη εξουσιοδοτημένων πτήσεων. Η εύκολη πρόσβαση σε αυτά τα συστήματα και τα σχετικά εξαρτήματα αυξάνει την πιθανότητα κατάχρησης. Ενδεικτικά, τα περιστατικά σύγκρουσης drones με εμπορικά αεροσκάφη μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές οικονομικές ζημιές και κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή.
Το πιο σοβαρό παράδειγμα είναι η διακοπή λειτουργίας του αεροδρομίου Gatwick το 2018, που οδήγησε σε ακύρωση 1.000 πτήσεων και κόστος εκατομμυρίων ευρώ. Τέτοια περιστατικά αναδεικνύουν την ανάγκη υιοθέτησης στρατηγικών αντιμετώπισης μη συνεργαζόμενων drones​
Αναπτυσσόμενες Τεχνολογίες και Προσεγγίσεις
Η ΕΕ έχει αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα μέτρων για την ενίσχυση των δυνατοτήτων αντιμετώπισης UAS (Counter-UAS ή C-UAS). Αυτά περιλαμβάνουν:

• Οικοδόμηση Κοινότητας και Κοινή Χρήση Πληροφοριών:
• Διοργάνωση τακτικών εργαστηρίων με εμπλεκόμενα μέρη, όπως κράτη-μέλη, οργανισμοί της ΕΕ, διεθνείς οργανισμοί και τρίτες χώρες.
• Δημιουργία ομάδων ενδιαφέροντος και κοινών πλατφορμών πληροφοριών​

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δοκιμών Συστημάτων C-UAS:

• Ανάπτυξη μεθοδολογιών αξιολόγησης συστημάτων για εντοπισμό, παρακολούθηση και αναγνώριση πιθανώς κακόβουλων drones
• Κατευθυντήριες Οδηγίες και Υποστήριξη:
• Έκδοση πρακτικών οδηγών για την προστασία κρίσιμων υποδομών και δημοσίων χώρων​

Έρευνα και Καινοτομία:
Χρηματοδότηση έργων όπως το ALFA και το ALADDIN για την ανάπτυξη τεχνολογιών ανίχνευσης και εξουδετέρωσης drones​
Νομοθετικά Μέτρα:
Εξέταση νομοθετικών ρυθμίσεων για την εναρμόνιση των κανονισμών και την αντιμετώπιση κενών στη νομοθεσία​
Ενίσχυση Ανθεκτικότητας
Η ανθεκτικότητα των συστημάτων αποτελεί βασικό στοιχείο για την προστασία από τις απειλές των drones. Οι κυβερνοεπιθέσεις και η κακόβουλη χρήση των drones υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας, όπως η δημιουργία «πιστοποιητικών εμπιστοσύνης» για drones, που θα παρέχουν διασφάλιση για την ασφάλεια των επικοινωνιών, την ταυτότητα και την αποτροπή επιθέσεων GNSS spoofing
Συμπέρασμα
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των κινδύνων από drones απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση που συνδυάζει τεχνολογικές και ρυθμιστικές λύσεις. Η ΕΕ συνεχίζει να επενδύει σε τεχνολογίες C-UAS, ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, ενώ παράλληλα αναπτύσσει κατευθυντήριες γραμμές και νομοθεσία. Αυτό το ολοκληρωμένο πλαίσιο αποτελεί κρίσιμο βήμα για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας απέναντι στις αναδυόμενες απειλές από τη χρήση drones.