Η αναγκαιότητα στρατηγικής προσέγγισης στα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδας

Μπάμπης Παπασπύρος

Η ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας μας αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας και της γεωπολιτικής σταθερότητας. Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την ανάγκη αυτή, έχει δρομολογήσει ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα, επικεντρωμένο σε μείζονα οπλικά συστήματα. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας εξαρτάται από την εφαρμογή μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής, η οποία θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα, την αυτονομία και την τεχνολογική εξέλιξη της αμυντικής μας δομής.
Η Σημασία της Συντήρησης & Υποστήριξης
Μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους που συχνά παραβλέπονται στα εξοπλιστικά προγράμματα είναι η πρόβλεψη για τα κόστη λειτουργίας και συντήρησης (Operation & Maintenance – O&M). Χωρίς επαρκείς πόρους & προβλέψεις εν συνεχεία υποστήριξης (FOS)  για τη διατήρηση της επιχειρησιακής ικανότητας των συστημάτων, τα ακριβά οπλικά συστήματα κινδυνεύουν να καταστούν ανενεργά σε βάθος χρόνου. Η κυβέρνηση οφείλει να διασφαλίσει ότι οι δαπάνες για τη συντήρηση και λειτουργία των νέων εξοπλισμών θα ενσωματωθούν στον προϋπολογισμό της επόμενης δεκαετίας, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα υποστήριξης.
Ειδικότερα, η έγκαιρη εκπαίδευση προσωπικού για τη συντήρηση και η δημιουργία αποθεμάτων ανταλλακτικών αποτελούν κρίσιμα βήματα. Ελλείψεις σε αυτούς τους τομείς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση της επιχειρησιακής διαθεσιμότητας των οπλικών συστημάτων, επηρεάζοντας αρνητικά την αμυντική μας ικανότητα.
Ενίσχυση της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας
Η συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στα εξοπλιστικά προγράμματα δεν είναι απλώς επιθυμητή, αλλά επιβεβλημένη. Η ουσιαστική εμπλοκή της μέσω συμπαραγωγών και η προτίμηση ελληνικών συστημάτων θα συμβάλει στην ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης της χώρας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Επιπλέον, η συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας μπορεί να μειώσει σημαντικά την εξάρτηση από ξένες εταιρείες για τη συντήρηση των συστημάτων, παρέχοντας αυτονομία στην εργοστασιακή υποστήριξη.
Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, απαιτείται στρατηγικός σχεδιασμός και επενδύσεις στην τεχνολογική ανάπτυξη. Η κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι τα εξοπλιστικά προγράμματα περιλαμβάνουν δεσμεύσεις για μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, ώστε να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο οικοσύστημα αμυντικής βιομηχανίας.
Στήριξη Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ)
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών στον τομέα της άμυνας. Η στήριξη των ΜμΕ που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως η κυβερνοασφάλεια, η τεχνητή νοημοσύνη και τα drones, με αντικειμενικά κριτήρια που βασίζονται στις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων, θα μπορούσε να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας σε διεθνές επίπεδο.
Επιπλέον, η δημιουργία κινήτρων για την ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ ΜμΕ και πανεπιστημίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε καινοτόμες λύσεις, ενισχύοντας την τεχνολογική αυτάρκεια της χώρας. Η υποστήριξη αυτών των επιχειρήσεων πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση, καθώς συμβάλλει τόσο στην οικονομική ανάπτυξη όσο και στην ενίσχυση της εθνικής άμυνας.
Επένδυση σε Τεχνολογίες Αιχμής
Η παγκόσμια αμυντική βιομηχανία κινείται με ταχείς ρυθμούς προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης προηγμένων τεχνολογιών, όπως τα drones, τα αντι-drone συστήματα, η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια. Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει πίσω σε αυτούς τους τομείς. Η επένδυση σε τεχνολογίες αιχμής είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της αμυντικής ικανότητας της χώρας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον.
Η στήριξη ερευνητικών κέντρων και η χρηματοδότηση προγραμμάτων που εστιάζουν στις τεχνολογίες αυτές θα επιτρέψει στη χώρα μας να αναπτύξει καινοτόμες λύσεις, μειώνοντας την εξάρτησή της από εισαγόμενα συστήματα. Παράλληλα, η ενσωμάτωση αυτών των τεχνολογιών στις Ένοπλες Δυνάμεις θα προσφέρει ένα σημαντικό πλεονέκτημα στον τομέα της άμυνας.
Συμπεράσματα και Προτάσεις
Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι όσον αφορά την αμυντική της πολιτική. Τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα που έχουν δρομολογηθεί αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της αμυντικής μας ικανότητας, αλλά δεν επαρκούν από μόνα τους. Η επιτυχία τους εξαρτάται από την υιοθέτηση μιας ολιστικής στρατηγικής που θα περιλαμβάνει:

• Αύξηση & διασφάλιση των πόρων για λειτουργία και συντήρηση των οπλικών συστημάτων.
• Ουσιαστική ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας μέσω συμπαραγωγών, μεταφοράς τεχνολογίας και προτίμησης ελληνικών λύσεων και συστημάτων.
• Μείωση της εξάρτησης από ξένες εταιρείες για τη συντήρηση και ενίσχυση της αυτονομίας στην εργοστασιακή υποστήριξη.
• Στήριξη των ΜμΕ του αμυντικού οικοσυστήματος με αντικειμενικά κριτήρια.
• Επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής όπως τα drones, η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια.

Μόνο μέσω μιας τέτοιας στρατηγικής προσέγγισης θα μπορέσει η Ελλάδα να διασφαλίσει την αμυντική της αυτονομία, να ενισχύσει την οικονομία της και να διατηρήσει τη θέση της στην παγκόσμια τεχνολογική εξέλιξη.