Η επισκόπηση (Defense Review) της European Defence Agency και τα τέσσερα προγράμματα συνεργασίας


Οι Υπουργοί Άμυνας ενέκριναν στις 19 Νοεμβρίου 2024 τη Συντονισμένη Ετήσια Επισκόπηση για την Άμυνα (CARD) για το 2024
— την «Κατάσταση της Ένωσης» της ΕΕ στον τομέα της άμυνας. Η ανασκόπηση προσδιορίζει δυνατές ευκαιρίες συνεργασίας για τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μαζί κρίσιμες στρατιωτικές ικανότητες. Για πρώτη φορά, η έγκριση της έκθεσης συνδυάζεται με την υπογραφή επιστολών προθέσεων από τα κράτη μέλη σε τέσσερις τομείς: ολοκληρωμένη αεροπορική και πυραυλική άμυνα, ηλεκτρονικός πόλεμος, περιπλανώμενα πυρομαχικά και ένα σκάφος επιφανείας μάχης.

Επιπλέον, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας δημοσίευσε στοιχεία που δείχνουν ότι οι αμυντικές  δαπάνες των κρατών μελών πρόκειται να φτάσουν τα 326 δισ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν το 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ το 2024. Σε σύγκριση  με το 2021, πριν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, οι δαπάνες φέτος είναι αυξήθηκε κατά περισσότερο από 30%. 
Η έκθεση CARD για το 2024, που εκπονήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (EDA) σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και το Στρατιωτικό Επιτελείο της ΕΕ (EUMS), εγκρίθηκε από τους Υπουργούς Άμυνας κατά τη διάρκεια του διοικητικού συμβουλίου του EDA. 
Η έκθεση διαπιστώνει ότι, παρά τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες, οι εθνικές προσπάθειες από μόνες τους είναι ανεπαρκείς για να επιτρέψουν στις ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών της ΕΕ να προετοιμαστούν επαρκώς για πολέμους υψηλής έντασης. Χρειάζεται μεγαλύτερη συνεργασία. Η συνεργασία της ΕΕ πρέπει να επιταχυνθεί για την ευθυγράμμιση των εθνικών προσπαθειών με τους συμφωνημένους στόχους, τη σύγκλιση με το ΝΑΤΟ και τη μείωση του κατακερματισμού και την ενίσχυση της ασφάλειας της Ευρώπης.
Η έκθεση προτρέπει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις βραχυπρόθεσμες επιχειρησιακές ανάγκες και τις μακροπρόθεσμες προτεραιότητες ταυτόχρονα. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας υπογραμμίζει την ανάγκη τόσο για προηγμένες τεχνολογίες όσο και για οικονομικά αποδοτικές δυνατότητες σε επαρκείς ποσότητες.
Η έκθεση καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε χερσαία, εναέρια και θαλάσσια περιουσιακά στοιχεία σύμφωνα με τις συμφωνημένες προτεραιότητες ανάπτυξης ικανοτήτων της ΕΕ το 2023. Αυτό περιλαμβάνει την αναπλήρωση των αποθεμάτων, τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων επίγειας και αεράμυνας και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας. Οι επενδύσεις σε στρατηγικούς παράγοντες, όπως η ασφαλής και ανθεκτική άμυνα στον κυβερνοχώρο, τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου (C2), η επίγνωση της κατάστασης στον κυβερνοχώρο και το διάστημα και οι δορυφορικές επικοινωνίες, είναι εξίσου σημαντικές.
Για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης (EDTIB), τα κράτη μέλη πρέπει να μειώσουν την εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές, να συνεργαστούν στενότερα και να αναπτύξουν ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού άμυνας της ΕΕ.
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, Ύπατος Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος, Josep Borrell δήλωσε: « Η έκθεση CARD για το 2024 είναι σαφής: οι εθνικές προσπάθειες, αν και απαραίτητες, δεν επαρκούν. Το γεωπολιτικό τοπίο καθιστά τη συνεργασία μας, παράλληλα με τις αυξημένες δαπάνες, απαραίτητη για να είμαστε έτοιμοι για πολέμους υψηλής έντασης. Οι συνολικές συνδυασμένες αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών αναμένεται να φτάσουν το 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ το 2024.
Η πρόσθετη  χρηματοδότηση για την άμυνα θα πρέπει να δαπανηθεί όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά και η χρήση μέρους της μέσω συνεργατικών ευρωπαϊκών επενδύσεων για τις ανάγκες σε ικανότητες θα βοηθούσε. Εντοπίσαμε συγκεκριμένες ευκαιρίες συνεργασίας — και τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν δράση, όπως αποδεικνύεται από τις τέσσερις Επιστολές Προθέσεων που υπέγραψαν οι αντίστοιχοι υπουργοί Άμυνας για να αναλάβουν από κοινού συγκεκριμένη δράση σε αυτούς τους συγκεκριμένους τομείς. ”
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η διαδικασία CARD προσδιορίζει μια σειρά από διασταυρώσεις και κοινά σημεία μεταξύ των αμυντικών σχεδίων των κρατών μελών, βάσει των οποίων η EDA εντόπισε ευκαιρίες συνεργασίας. Για πρώτη φορά, η έγκριση της έκθεσης CARD συνδυάζεται με την υπογραφή πολιτικών επιστολών προθέσεων από σημαντικό αριθμό κρατών μελών. Αυτή η νέα εξέλιξη υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη ενδιαφέρονται να συνεργαστούν για την ανάπτυξη αυτών των στρατιωτικών δυνατοτήτων. 
Το εύρος αυτών των επιστολών προθέσεων κυμαίνεται από βραχυπρόθεσμες κοινές προμήθειες, μέσω μεσοπρόθεσμου εκσυγχρονισμού και αναβαθμίσεων, έως τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη μελλοντικών δυνατοτήτων. Αυτά θα μπορούσαν να υλοποιηθούν μέσω του EDA ή ως έργα Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO).
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του EDA Jiří Šedivý δήλωσε: « Για να γίνει αξιόπιστος πάροχος ασφάλειας, η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει στρατηγικές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων των σεναρίων πολέμου υψηλής έντασης. Οι ευκαιρίες συνεργασίας θα φέρουν σε επαφή εθνικούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, σχεδιαστές και εμπειρογνώμονες στον εξοπλισμό για την ανάπτυξη σχετικών στρατιωτικών μέσων. Αυτά είναι σύμφωνα με τις προτεραιότητες του ΝΑΤΟ. Η EDA είναι έτοιμη να κάνει πραγματικότητα αυτές τις ευκαιρίες συνεργασίας .»
Για την Ολοκληρωμένη Αεροπορική και Πυραυλική Άμυνα (IAMD), τουλάχιστον 18 κράτη μέλη έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να καλύψουν συλλογικά επείγοντα κενά δυνατοτήτων βραχυπρόθεσμα, με προμήθεια συστημάτων: αντιαεροπορικών & anti-drone (C-UAS), επίγειας αεράμυνας (GBAD), και πυρομαχικών. Μεσοπρόθεσμα, τα κράτη μέλη στοχεύουν να αναπτύξουν τεχνολογίες για την αντιμετώπιση σμήνων drones και απειλών υψηλής ταχύτητας. Μακροπρόθεσμα, σχεδιάζουν να δημιουργήσουν μια στιβαρή αρχιτεκτονική IAMD.
Όσον αφορά τον Ηλεκτρονικό Πόλεμο , τουλάχιστον 14 κράτη μέλη έχουν επιβεβαιώσει την προθυμία τους να βελτιώσουν από κοινού τις δυνατότητές τους μέσω κοινής προμήθειας εξοπλισμού, δημιουργίας πλατφορμών ανταλλαγής δεδομένων και ανάπτυξης κοινών δογμάτων, εκπαίδευσης, ασκήσεων και εγκαταστάσεων. Μακροπρόθεσμα, θα επικεντρωθούν στην ανάπτυξη μελλοντικών συστημάτων, ιδιαίτερα για παρεμβολές και αποφυγή τους.
Όσον αφορά τα πυρομαχικά Loitering , τουλάχιστον 17 κράτη μέλη συμμερίζονται την πρόθεση να συναθροίσουν τις ανάγκες τους, ενόψει της από κοινού προμήθειας αυτών των συστημάτων βραχυπρόθεσμα και να εργαστούν για την περαιτέρω ανάπτυξή τους μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα. Θα εργαστούν επίσης για τη χρήση αυτών των συστημάτων δημιουργώντας και καθιερώνοντας κοινή ορολογία, καθώς και διεξάγοντας κοινή εκπαίδευση, ασκήσεις και δοκιμές.
Για το ευρωπαϊκό σκάφος μάχης (ECV), τουλάχιστον 7 κράτη μέλη δήλωσαν την πρόθεσή τους να αναπτύξουν την επόμενη γενιά σκαφών. Σκοπεύουν να εναρμονίσουν τις απαιτήσεις, να αναπτύξουν επιχειρηματική υπόθεση και να προετοιμαστούν για κοινές προμήθειες έως το 2040.
ΕΞΗΓΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
Η Ολοκληρωμένη Αεροπορική και Πυραυλική Άμυνα (IAMD) είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της κρίσιμης υποδομής, των αστικών περιοχών και των στρατιωτικών δυνάμεων της Ευρώπης από μια όλο και πιο περίπλοκη σειρά αερομεταφερόμενων απειλών, συμπεριλαμβανομένων βαλλιστικών πυραύλων, πυραύλων κρουζ και μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων.
Ο Ηλεκτρονικός Πόλεμος διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στις σύγχρονες συγκρούσεις, επιτρέποντας τη διακοπή των επικοινωνιών και των αισθητήρων του εχθρού, ενώ παράλληλα προστατεύει τις φιλικές δυνάμεις από τον εντοπισμό και την παρεμβολή. Αυτό μπορεί να διασφαλίσει την κυριαρχία των πληροφοριών και να προστατεύσει την εθνική ασφάλεια.
Τα Loitering Munitions είναι ευέλικτα συστήματα που μπορούν να αιωρούνται πάνω από περιοχές στόχων και να εμπλέκονται όποτε είναι απαραίτητο, συνδυάζοντας τη συλλογή πληροφοριών με χτυπήματα ακριβείας. Οι πρόσφατες στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν επιβεβαιώσει όλες τις ανατρεπτικές δυνατότητες αυτής της ικανότητας.
European Combat Vessel (ECV) είναι η κοινή ονομασία ενός αρθρωτού σκάφους μάχης επιφανείας πολλαπλών χρήσεων. Η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρές ικανότητες για την προστασία των εφαφών της, ενώ είναι επίσης σε θέση να ανταποκρίνεται σε συγκρούσεις στο εξωτερικό.
ΟΙ ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΘΑ ΦΤΑΣΟΥΝ ΤΟ 1,9% ΤΟΥ ΑΕΠ της ΕΕ ΤΟ 2024
Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας δείχνουν ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ κλείνουν το χάσμα το 2024 ως προς την κατευθυντήρια γραμμή του ΝΑΤΟ 2%, καθώς οι συνολικές συνδυασμένες αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών πρόκειται να φτάσουν το 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ .
Αυτό είναι δυνατό χάρη στην  αύξηση άνω του  30% των αμυντικών δαπανών σε σύγκριση με το 2021, με τις αμυντικές δαπάνες το 2024 να εκτιμάται ότι έφτασαν τα 326 δισεκατομμύρια ευρώ, υπερβαίνοντας τις προηγούμενες προβλέψεις. Το 2024, τα κράτη μέλη αναμένεται επίσης να δαπανήσουν περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις, κάτι που υπερβαίνει τον συμφωνημένο στόχο να αφιερωθεί το 20% της άμυνας, σύμφωνα με τη δέσμευσή τους στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO).
Επιπλέον, 10 κράτη μέλη προβλέπεται να διαθέσουν περισσότερο από το 30% των συνολικών αμυντικών δαπανών τους σε επενδύσεις. Οι επενδύσεις στην έρευνα, την ανάπτυξη και την απόκτηση νέων αμυντικών δυνατοτήτων αναμένεται να αυξηθούν από περίπου 59 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021 σε 102 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024

Σχόλια