Η καινοτομία ως μοχλός ανάπτυξης και τα εμπόδια που πρέπει να υπερβούμε

Μπάμπης Παπασπύρος

Από τη φύση μας, ως άνθρωποι, συχνά τείνουμε να αντιδρούμε σε κάθε τι νέο, σε καθετί που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να ξεφεύγει από την πεπατημένη. Και ενώ η αντίδραση και η αμφισβήτηση μπορούν να είναι γόνιμες αν οδηγούν σε εποικοδομητική κριτική, όταν αυτές υπονομεύουν την ίδια τη διάθεση για εξέλιξη και καινοτομία, η κατάσταση γίνεται προβληματική.

Αυτή η αντίδραση, μαζί με τη νοοτροπία που χαρακτηρίζεται ως «σύνδρομο της κατσίκας του γείτονα», είναι φαινόμενα που έτυχε να συναντήσω και εγώ προσωπικά κατά την τετραετή πορεία μου στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) την περίοδο 2016-2020, κατά την οποία είχα την τιμή να υπηρετήσω ως Αντιπρόεδρος. 

Η εμπειρία μου αυτή μού έδωσε τη δυνατότητα να εργαστώ με αξιόλογους συνεργάτες και  εξαίρετο προσωπικό, για να βελτιώσω τις προοπτικές της εταιρείας.
Ένα Όραμα για Παραγωγή και Ανάπτυξη
Από την αρχή, είχα την πεποίθηση πως η ΕΑΒ – και κάθε οργανισμός στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας – δεν θα έπρεπε να περιορίζεται μόνο στην παροχή υπηρεσιών, αλλά να έχει ενεργό ρόλο στη σχεδίαση και παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Για αυτόν το λόγο, από το 2016 άρχισε να διαμορφώνεται η ιδέα για τη δημιουργία, μετά από 15 χρόνια, ενός νέου προϊόντος: ενός radar ανίχνευσης κινούμενων στόχων και drones, το οποίο ονομάστηκε «ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ».
Το  " ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ " , ένα radar FMCW χαμηλής ισχύος στην X-Band, με πολυ μικρό κόστος σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε από άριστους μηχανικούς σε σύντομο χρονικό διάστημα για τα δεδομένα της ΕΑΒ. Μέχρι το 2020, είχαμε ήδη καταφέρει να προχωρήσουμε σε τέσσερις εκδόσεις του προϊόντος, προσθέτοντας κάμερες και δυνατότητες micro doppler για τον εντοπισμό μικρών drones, με βελτίωση της απόδοσής του.

Αντιδράσεις και Εμπόδια
Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τις αντιδράσεις ελάχιστων στελεχών που, για διάφορους λόγους, επέλεξαν όχι μόνο να μην υποστηρίξουν το εγχείρημα αλλά να το υπονομεύσουν με κάθε τρόπο. Παρακολουθούσα με απογοήτευση τις αντιδράσεις και τη συνεχή προσπάθεια ορισμένων, να φρενάρουν την ανάπτυξη του ΤΗΛΕΜΑΧΟΥ εντός και εκτός της εταιρείας. Μάλιστα, σημειώθηκε ακόμη και διαρροή εσωτερικής αλληλογραφίας στον τύπο, η οποία αφορούσε τη χρηματοδότηση του προγράμματος μέσω των βιομηχανικών επιστροφών από το πρόγραμμα F-16 Viper.
Το ζήτημα όμως δεν είναι ότι χάθηκε μια χρηματοδοτική ευκαιρία. Η απογοήτευση προκύπτει από τη διαπίστωση πως ορισμένες νοοτροπίες λειτουργούν ανασταλτικά απέναντι σε κάθε πρωτοβουλία, σε κάθε νέα ιδέα. Οι συμπεριφορές αυτές φανερώνουν ανασφάλεια, προσκόλληση σε προσωπικά κίνητρα, ίσως και φόβο απέναντι σε οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να κλονίσει τη βολή που προσφέρει το status quo.
Η Σημασία της Γόνιμης Κριτικής
Η κριτική είναι απαραίτητη για την πρόοδο και την εξέλιξη. Όταν είναι γόνιμη και τεκμηριωμένη, συμβάλλει στη βελτίωση μιας προσπάθειας, στην ανάδειξη τυχόν αδυναμιών και στην προώθηση αποτελεσματικότερων λύσεων. Η συνεχής, όμως, υπονόμευση, η άρνηση για συνεργασία και η κριτική χωρίς προτάσεις δημιουργούν ένα τοξικό περιβάλλον, το οποίο μόνο κακό προκαλεί στην εταιρεία και την πορεία της προς την καινοτομία.
Εξελισσόμαστε Μέσα από τη Συνεργασία και τη Θετική Κριτική
Αυτό που χρειάζεται μια εταιρεία, όπως η ΕΑΒ, είναι ένα θετικό πνεύμα συνεργασίας. Ένα πνεύμα όπου η κριτική γίνεται με καλή πρόθεση και συνοδεύεται από συγκεκριμένες προτάσεις βελτίωσης. Χρειάζονται άνθρωποι που βλέπουν την εξέλιξη και την καινοτομία ως τον φυσικό δρόμο προς την πρόοδο και είναι διατεθειμένοι να συνεργαστούν για να την επιτύχουν.
Με νοοτροπίες που εμποδίζουν το νέο, καμία ΕΑΒ, καμία βιομηχανία στον αμυντικό τομέα δεν μπορεί να προχωρήσει.
Αν θέλουμε να αφήσουμε κάτι πίσω μας, αν επιδιώκουμε να δούμε την ελληνική αμυντική βιομηχανία να αποκτά μια ενεργή θέση στη διεθνή αγορά, τότε πρέπει όλοι μαζί να θέσουμε ως προτεραιότητα την πρόοδο, τη συνεργασία και την καινοτομία.