Τι περιλαμβάνει το προσχέδιο Προϋπολογισμού του 2025 για τους μισθωτούς τους συνταξιούχους και τους ελεύθερους επαγγελματίες

Μέτρα στήριξης 2,94 δισ. ευρώ προβλέπει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2025 που κατατέθηκε στη Βουλή. Στην πράξη πρόκειται για τα μέτρα που ανακοινώθηκαν πριν από έναν μήνα από τον πρωθυπουργό στη ∆ΕΘ, αλλά και για παρεμβάσεις που θα συνεχιστούν και το ερχόμενο έτος.

Το πλαίσιο των μέτρων αφορά την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, κίνητρα για επενδύσεις, μέτρα για το δημογραφικό πρόβλημα και τη στεγαστική κρίση, αλλά και παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τις φυσικές καταστροφές, οι οποίες έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Αναλυτικά, οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις του ερχόμενου έτους για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι οι ακόλουθες:
Μείωση από 01/01/2025 κατά μία ποσοστιαία μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών. Ειδικότερα, η μείωση αυτή αναλύεται σε μείωση 0,5% στις εισφορές των εργαζομένων και 0,5% στις εργοδοτικές εισφορές κλάδου υγείας, με το ετήσιο καθαρό κόστος για το 2025 να ανέρχεται σε 440.000.000 ευρώ. Για έναν μεικτό μισθό 1.100 ευρώ το όφελος για τον εργαζόμενο θα είναι 78 ευρώ τον μήνα και άλλα τόσα για τον εργοδότη.
Κατάργηση από 01/01/2025 του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες (σήμερα καταβάλλουν 325 € τον χρόνο), με κόστος 113.000.000 ευρώ για το 2024 και 238.000.000 ευρώ για το 2025.
Επέκταση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο για το 2024 και μονιμοποίησή της από το 2025, με κόστος 82.000.000 ευρώ για το 2024 και 100.000.000 ευρώ για το 2025.
Αύξηση των συντάξεων με βάση τον ρυθμό μεταβολής του πληθωρισμού και του ΑΕΠ, με κόστος 424.000.000 ευρώ για το 2024 και επιπλέον 401.000.000 ευρώ για το 2025.
Αναμόρφωση του μισθολογίου στον δημόσιο τομέα. Το συνολικό ετήσιο μεικτό κόστος (συμπεριλαμβανομένων των εργοδοτικών εισφορών) ανέρχεται σε 1,067 δισ. ευρώ. Επιπλέον, από τον Απρίλιο 2025 θα πραγματοποιηθεί νέα αύξηση στους βασικούς μισθούς όλων των δημοσίων υπαλλήλων, έτσι ώστε ο εισαγωγικός μισθός στο ∆ημόσιο να μην υπολείπεται του επιπέδου του κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα. Το μεικτό κόστος της νέας παρέμβασης για το 2025 εκτιμάται καταρχήν σε περίπου 143.000.000 ευρώ. Ωστόσο, σημειώνεται ότι το τελικό κόστος εξαρτάται από την τελική αύξηση του κατώτατου μισθού, που θα εφαρμοστεί επίσης από τον Απρίλιο του 2025.
Ενίσχυση του εισοδήματος των γιατρών του ΕΣΥ μέσω της αύξησης της αποζημίωσής τους για εφημερίες κατά 20% από 01/01/2024 με κόστος 45.000.000 ευρώ, καθώς και μέσω της θέσπισης από τον Σεπτέμβριο 2024 αυξημένου κινήτρου προσέλκυσης και παραμονής σε προβληματικές και άγονες περιοχές, με κόστος 5.000.000 ευρώ για το 2024 και 16.000.000 ευρώ για το 2025. Επιπλέον, από 01/01/2025 θεσπίζεται η αυτοτελής φορολόγηση της αποζημίωσης των εφημεριών των γιατρών του ΕΣΥ με συντελεστή 22%, με κόστος 40.000.000 ευρώ,
Αύξηση από το 2024 της ειδικής αποζημίωσης για τα πληρώματα πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού που βρίσκονται σε αποστολή και για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων που εκτελεί ειδικές αποστολές, με κόστος 15.000.000 ευρώ.
Αύξηση από 01/01/2025 της αποζημίωσης για τη νυχτερινή απασχόληση του ένστολου προσωπικού (Ελληνική Αστυνομία – ΕΛ.ΑΣ., Πυροσβεστικό Σώμα – Π.Σ., Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή – Λ.Σ. – ΕΛΑΚΤ, Ένοπλες Δυνάμεις), με κόστος 25.000.000 ευρώ.
Εφάπαξ ενίσχυση
Παράλληλα, τον Δεκέμβριο θα δοθεί έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση ύψους 243.000.000 ευρώ σε περίπου 1.900.000 δικαιούχους, στους οποίους περιλαμβάνονται:
α) Συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά, οι οποίοι θα λάβουν ενίσχυση που κυμαίνεται από 100 έως 200 ευρώ, αναλόγως του ύψους της σύνταξής τους και για συντάξεις έως και 1.600 ευρώ. Σημειώνεται πως πέρυσι έλαβαν ξεχωριστό έκτακτο βοήθημα και οι συνταξιούχοι με σύνταξη έως 700 ευρώ, που δεν έχει εξαγγελθεί για φέτος,
β) Δικαιούχοι επιδόματος παιδιού ΟΠΕΚΑ, οι οποίοι θα λάβουν μία επιπλέον μηναία δόση.
γ) Δικαιούχοι επιδόματος ΑμεΑ ΟΠΕΚΑ και αναπηρικών επιδομάτων e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι θα ενισχυθούν με 200 ευρώ.
δ) Ανασφάλιστοι υπερήλικες, οι οποίοι θα λάβουν ενίσχυση 200 ευρώ.
ε) Δικαιούχοι ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, για τους οποίους προβλέπεται καταβολή προσαυξημένης μηνιαίας δόσης κατά 50%.
Οι πρόνοιες για τις φυσικές καταστροφές
Μια σειρά από μέτρα φέρνει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τις φυσικές καταστροφές, οι οποίες έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι κυριότερες παρεμβάσεις είναι οι εξής:
Αύξηση από το 2025 του ποσοστού μείωσης του ΕΝΦΙΑ από 10% σε 20% για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ. Οι κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 ευρώ συνεχίζουν να έχουν έκπτωση 10%, χωρίς ωστόσο να αποζημιώνονται σε περίπτωση φυσικής καταστροφής μετά την 01.6.2025,
Tέλος ανθεκτικότητας
Αύξηση από 01.01.2025 του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, η οποία κυμαίνεται από 0,5 ευρώ έως 5 ευρώ, αναλόγως της κατηγορίας των ξενοδοχείων και καταλυμάτων, κατά τους μήνες Απρίλιο – Οκτώβριο και επέκταση κατά έναν μήνα (Μάρτιο) της περιόδου εφαρμογής του χαμηλού τέλους. Το ετήσιο όφελος υπολογίζεται σε 203 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι από το 2024 και εφεξής προβλέπονται πόροι ύψους 600 εκατ. ευρώ ετησίως στο Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, οι οποίοι χρηματοδοτούνται από το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση και χρησιμοποιούνται τόσο για την αποκατάσταση των πληγέντων μέσω της κρατικής αρωγής όσο και για σημαντικά έργα υποδομών,
Υποχρέωση ασφάλισης για φυσικές καταστροφές:
(α) από 01.6.2025, των επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ και (β) από 01.01.2025 των οχημάτων ιδιωτικής και επαγγελματικής χρήσης, με την ανανέωση ή τη σύναψη νέου ασφαλιστήριου συμβολαίου.
Συνέχιση της συμβασιοποίησης σχεδόν του συνόλου των έργων του ΑΙΓΙΣ, ύψους 2,1 δισ. ευρώ, και υλοποίηση του μεγαλύτερου μέρους των προγραμμάτων Anti-nero I και ΙΙ καθώς και του προγράμματος προστασίας δασών Anti-nero III, συνολικού ύψους πε- ρίπου 400 εκατ. ευρώ.
Παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης
Με τις τιμές των ενοικίων και των κατοικιών να έχουν εκτοξευθεί, η κυβέρνηση φέρνει μια σειρά από μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος της προσιτής στέγασης και της αύξησης του αποθέματος διαθέσιμων κατοικιών. Συγκεκριμένα, το 2025 προβλέπονται οι εξής παρεμβάσεις:
Δημιουργία νέου προγράμματος «Σπίτι μου 2», με συνολικό προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1 δισ. ευρώ χρηματοδοτείται από το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ και 1 δισ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες. Το επιτόκιο θα είναι μειωμένο κατά 50% από το τρέχον εμπορικό, καθώς το ποσό που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι άτοκο. Το πρόγραμμα θα καλύπτει φυσικά πρόσωπα και ζευγάρια ηλικίας 25 έως 50 ετών, με εισόδημα το οποίο κυμαίνεται από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο, ενώ για το ζευγάρι αυξάνεται σε 28.000 ευρώ με προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε τέκνο.
Απαλλαγή για τρία έτη από τον φόρο εισοδήματος των εισοδημάτων από ενοίκια ακινήτων εμβαδού έως 120 τ.μ., τα οποία θα εκμισθωθούν με μακροχρόνια μίσθωση, ενώ ήταν κενά ή σε βραχυχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον τρία έτη. Το εκτιμώμενο κόστος για το 2025 ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ και για τα έτη 2026-2028 σε 13 εκατ. ευρώ, κατ’ έτος.
Απαγόρευση νέας βραχυχρόνιας μίσθωσης, κατά τη διάρκεια του 2025, για διαμερίσματα που βρίσκονται στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό διαμέρισμα του κέντρου της Αθήνας, λόγω του ιδιαίτερα υψηλού ποσοστού των διαμερισμάτων που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση.
Αύξηση του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για βραχυχρόνιες μισθώσεις, κατά τους μεν χειμερινούς μήνες από 0,5 ευρώ σε 2 ευρώ ανά διανυκτέρευση, κατά τους δε καλοκαιρινούς μήνες από 1,5 ευρώ σε 8 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
Διπλασιασμός της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» από το ποσό των 4.000 ευρώ στο ποσό των 8.000 ευρώ, η οποία θα καλύπτει το 60% έναντι του 40% των δαπανών. Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και συγκεκριμένα 25 εκατ. ευρώ για το 2024 και 25 εκατ. ευρώ για το 2025.
Επέκταση, για ακόμα ένα έτος (μέχρι το τέλος του 2025) της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με σκοπό την αύξηση των προς διάθεση κατοικιών, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ.
Αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή», με δαπάνες του αναδόχου, ο οποίος έχει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του ακινήτου και παράλληλα την υποχρέωση εκμίσθωσής του.
του επιδόματος στέγασης, στο πλαίσιο της εν γένει αναμόρφωσης των επιδομάτων, από το ποσό των 70 ευρώ στο ποσό των 125 ευρώ και στο ποσό των 75 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας, το οποίο προσαυξάνεται κατά 30% για κάθε τέκνο, ενώ παράλληλα εισάγονται και στοχευμένα περιουσιακά κριτήρια.
Δημογραφικό: Ενίσχυση του σχεδίου δράσης
Το ∆ημογραφικό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει όχι μόνο η χώρα μας, αλλά ολόκληρη η Ευρώπη και οι υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες, για την αντιμετώπιση του οποίου απαιτούνται και υιοθετούνται τόσο δημοσιονομικά όσο και θεσμικά μέτρα. Συγκεκριμένα, πέρα από τις μόνιμες παρεμβάσεις των οποίων η υλοποίηση άρχισε εντός της προηγούμενης τετραετίας (ενδεικτικά καταβολή επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται, αύξηση του αφορολογήτου για οικογένειες με παιδιά, επέκταση του επιδόματος μητρότητας ιδιωτικού τομέα από τους έξι στους εννέα μήνες, μείωση ΦΠΑ στα είδη βρεφικής ηλικίας κ.λπ.), υλοποιούνται από το 2024 και προβλέπονται για το 2025 σημαντικές δημοσιονομικές και θεσμικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο του ευρύτερου εθνικού σχεδίου δράσης για το ∆ημογραφικό. Ενδεικτικά, αναφέρονται τα παρακάτω μέτρα:
αύξηση του επιδόματος γέννησης από 2.000 ευρώ σε 2.400 έως 3.500 ευρώ (αναλόγως του αριθμού των τέκνων), με αναδρομική ισχύ από 1/1/2023, με κόστος 90 εκατ. ευρώ για το 2024 και 45 εκατ. ευρώ για το 2025,
αύξηση του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες από τους τέσσερις στους εννέα μήνες στο ύψος του κατώτατου μισθού από το 2024, με ετήσιο κόστος 43 εκατ. ευρώ,
αύξηση του αφορολόγητου από 1/1/2024 κατά 1.000 ευρώ για φορολογουμένους με εξαρτώμενα τέκνα, με ετήσιο κόστος 135 εκατ. ευρώ, αύξηση του οικογενειακού επιδόματος από 1/1/2024 κατά 20 ευρώ για το πρώτο παιδί και κατά 50 ευρώ από το δεύτερο και για κάθε επιπλέον παιδί, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του μισθολογίου του δημόσιου τομέα, με ετήσιο κόστος 155 εκατ. ευρώ,
κατάργηση από το 2025 του φόρου ασφαλίστρων συμβολαίων υγείας (15%) για παιδιά έως 18 ετών, με ετήσιο κόστος 17 εκατ. ευρώ, θέσπιση από το 2025 φοροαπαλλαγής για τις οικειοθελείς παροχές επιχειρήσεων υπέρ νέων γονέων, καθώς και για παροχές που σχετίζονται με βρεφονηπιακούς σταθμούς, με ετήσιο κόστος 6 εκατ. ευρώ, αύξηση από το νέο ακαδημαϊκό έτος του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος για τα περιφερειακά πανεπιστήμια κατά 500 ευρώ, με κόστος 15 εκατ. ευρώ για το 2025 και δημιουργία του νέου προγράμματος «Μαριέττα Γιαννάκου», ύψους 250 εκατ. ευρώ, για την αναβάθμιση των σχολικών υποδομών της χώρας, με χρηματοδότηση από το εθνικό σκέλος του Π∆Ε και με δυνατότητα προσέλκυσης επιπλέον ιδιωτικών πόρων.