Συνυποσχετικό με την Τουρκία: Λύση ή πανωλεθρία;

Μπάμπης Παπασπύρος

Επειδή κάποιοι στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα σκέφτονται, συζητάνε ή και ακόμα προτείνουν την λύση σύνταξης συνυποσχετικού με τουρκία και την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ΔΔΔ) της Χάγης, ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το όλο θέμα...

Το θέμα του συνυποσχετικού δεν είναι κάτι νέο και δεν συζητείται για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια... 

Η προοπτική ενός κοινού συνυποσχετικού με την Τουρκία και η προσφυγή στο ΔΔΔ αποτελεί μια στρατηγική επιλογή για την Ελλάδα, που μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ενώ η κίνηση αυτή προσφέρει θεωρητικά σημαντικά πλεονεκτήματα, δεν είναι χωρίς κινδύνους, με τον όρο "πανωλεθρία" να στέκεται ως υπενθύμιση για τις πιθανές αρνητικές συνέπειες. Είναι κρίσιμο να εξεταστούν προσεκτικά τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά σημεία πριν προχωρήσει η Ελλάδα σε μια τέτοια κίνηση.
Τα Θετικά Σημεία
1. Δικαιοσύνη και αμεροληψία
Η υποβολή των ελληνοτουρκικών διαφορών στο ΔΔΔ εξασφαλίζει θεωρητικά, ότι η επίλυση θα γίνει με βάση το διεθνές δίκαιο, σε ένα αντικειμενικό και αμερόληπτο πλαίσιο. Για την Ελλάδα, η οποία υποστηρίζει ότι οι θέσεις της είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, αυτή η κίνηση μπορεί να ενισχύσει την επιχειρηματολογία της και να οδηγήσει σε μια δίκαιη και σταθερή λύση.
2. Αποφυγή εντάσεων
Ένα κοινό συνυποσχετικό και η προσφυγή στο ΔΔΔ μπορούν να μειώσουν τις εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δημιουργώντας ένα πλαίσιο συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει την κλιμάκωση της κατάστασης και να διασφαλίσει τη σταθερότητα στην περιοχή. Η διεθνής κοινότητα θα αναγνωρίσει και θα υποστηρίξει αυτή την επιλογή, καθώς θα θεωρήσει ότι η Ελλάδα επιδεικνύει προσήλωση στη νόμιμη και ειρηνική επίλυση των διαφορών. Το ζήτημα εδώ είναι το τι θέματα θα περιλαμβάνει ένα τέτοιο συνυποσχετικό
3. Μακροχρόνια επίλυση
Η επίλυση μέσω του ΔΔΔ μπορεί να προσφέρει μια οριστική και μόνιμη λύση στα ζητήματα που αφορούν στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα θα μπορούσε να τερματίσει τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις και να εξασφαλίσει μια σαφή και δεσμευτική απόφαση, η οποία θα σταθεροποιήσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και θα προσφέρει μακροχρόνια ειρήνη στην περιοχή.
Τα Αρνητικά σημεία
1. Κίνδυνος μη ευνοϊκής απόφασης
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι το ενδεχόμενο μιας μη ευνοϊκής απόφασης από το ΔΔΔ, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πανωλεθρία για τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ισχυρή νομική βάση, το αποτέλεσμα μιας δικαστικής διαδικασίας δεν είναι ποτέ εγγυημένο. Μια απόφαση που δεν θα είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, και να αποδυναμώσει τη θέση της χώρας μας στην περιοχή.
2. Πολιτικό κόστος και πανωλεθρία
Η επιλογή του συνυποσχετικού  μπορεί να έχει σημαντικό πολιτικό κόστος, που σε περίπτωση αποτυχίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτική πανωλεθρία και απώλεια εθνικής κυριαρχίας & κυριαρχικών δικαιωμάτω. Εσωτερικά, μπορεί να υπάρξει κριτική από πολιτικές δυνάμεις και την κοινωνία, που θα θεωρήσουν ότι η Ελλάδα υπέκυψε σε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία χωρίς να εξασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα. Επιπλέον, η Τουρκία θα μπορούσε να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τη διαδικασία για να προωθήσει τις δικές της παράλογες διεκδικήσεις, ασκώντας πιέσεις και δημιουργώντας εντάσεις.
3. Δυσκολία σύνταξης συνυποσχετικού
Η διαδικασία σύνταξης ενός συνυποσχετικού μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκη. Για παράδειγμα η τουρκία μπορεί να απαιτήσει μπουν προς συζήτηση και θέματα: ιδιοκτησίας νησιών, αποστρατιωτικοποίησης, μειονοτήτων κλπ... Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι θα πρέπει να μην χρησιμοποιούνται από κυβέρνηση & αξιωματούχους αδόκιμοι και εθνικά επιζήμιοι όροι όπως "θαλάσσιες ζώνες" . Ο λόγος είναι προφανής, μιας και οι θαλάσσιες ζώνες περιλαμβάνουν πέραν της μιας και μόνης διαφοράς μας (ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα) και άλλες 4 ζώνες:

Με βάση την UNCLOS οι θαλάσσιες ζώνες είναι έξη (6) :

1. Εσωτερικά ύδατα

2. Εγχώρια ύδατα (αιγιαλίτιδα ζώνη, χωρικά ύδατα, χωρική θάλασσα)

3. Συνορεύουσα ζώνη

4. Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)

5. Υφαλοκρηπίδα (Ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα)

6. Διεθνή ύδατα (Ανοικτή θάλασσα) και Περιοχή

Η Τουρκία μπορεί να επιμείνει σε ζώνες, που η Ελλάδα έμμεσα έχει υπονοήσει με την ασάφεια του όρου "θαλάσσιες ζώνες".... οδηγώντας σε νέες εντάσεις ή ακόμα και σε αποτυχία της όλης προσπάθειας, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει πανωλεθρία για την ελληνική διπλωματία. Αν η διαδικασία αποτύχει, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιδείνωση της κατάστασης αντί να προσφέρει λύση.

Η επιλογή για κοινό συνυποσχετικό με την Τουρκία και η προσφυγή στο ΔΔΔ είναι μια κίνηση με δυνητικά σημαντικά οφέλη, αλλά και σοβαρούς κινδύνους, με την πιθανότητα της πανωλεθρίας να παραμονεύει. Η Ελλάδα πρέπει να σταθμίσει προσεκτικά τα θετικά και τα αρνητικά σημεία πριν αποφασίσει να προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Μια ευνοϊκή απόφαση θα μπορούσε να αποτελέσει θρίαμβο για την ελληνική διπλωματία, αλλά μια αρνητική εξέλιξη θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες. Αν η Ελλάδα αποφασίσει να προχωρήσει, θα πρέπει να είναι πλήρως προετοιμασμένη, να αποφεύγει ασαφείς & αντεθνικούς όρους (θαλάσσιες ζώνες) και να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, αποφεύγοντας έτσι τον κίνδυνο μιας διπλωματικής και εθνικής πανωλεθρίας.