Η δυναμική αντίδραση του Ισραήλ κατά της Τουρκίας και η διαχρονικά κατευναστική στάση της Ελλάδας

Μπάμπης Παπασπύρος

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Κατς, προκάλεσε αίσθηση όταν προέτρεψε το ΝΑΤΟ να εκδιώξει την Τουρκία μετά από τις πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου Ερντογάν, που απείλησε ότι η Τουρκία μπορεί να εισβάλει στο Ισραήλ. Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν έντονη ανησυχία και αναταράξεις στη διεθνή κοινότητα, ιδιαίτερα λόγω του ιστορικού επιθετικών κινήσεων της Τουρκίας σε περιοχές όπως η Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Η Ισραηλινή Αντίδραση
Η αντίδραση του Ισραήλ ήταν άμεση και κατηγορηματική. Ο Κατς κατηγόρησε την Τουρκία ότι εντάσσεται στον «ιρανικό άξονα του κακού» και προέτρεψε τα μέλη του ΝΑΤΟ να καταδικάσουν την Τουρκία και να την αποβάλουν από τη συμμαχία. Η έντονη ρητορική και η άμεση δράση του Ισραήλ δείχνουν μια χώρα που είναι έτοιμη να προστατεύσει τα συμφέροντά της και να απαντήσει στις απειλές με ισχυρά διπλωματικά μέτρα. Αυτή η αποφασιστικότητα προέρχεται από την ανάγκη να διατηρηθεί η ασφάλεια και η σταθερότητα στην περιοχή, αλλά και από την πεποίθηση ότι οι απειλές πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και δυναμικά.
Η Τουρκική Απειλή
Οι δηλώσεις του Ερντογάν είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που ακολουθεί η Τουρκία εδω και πολλά χρόνια. Η Άγκυρα, μέσω της πολιτικής της «Γαλάζιας Πατρίδας», του "θα ρθουμε νύχτα", του casus belli, έχει επιδείξει μια επιθετική στάση προς την χώρα μας, αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα και παραβιάζοντας τον εναέριο και θαλάσσιο χώρο μας. Οι τουρκικές προκλήσεις έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελληνική Στάση
Σε αντίθεση με το Ισραήλ, η Ελλάδα δεν έχει προβεί σε ανάλογες κινήσεις για να ζητήσει την αποβολή της Τουρκίας πχ από τον ΟΗΕ & το Συμβούλιο της Ευρώπης , παρά τις συνεχείς προκλήσεις και την επιθετική ρητορική της Άγκυρας. Αλλά πως να γίνει αυτό όταν συμφωνήσαμε, τον Ιουν. 2024, σε κοινή υποψηφιότητα Ελλάδας και Τουρκίας για δυο κορυφαίες θέσεις του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη). 

Η ελληνική στάση είναι πιο μετριοπαθής και επικεντρώνεται κυρίως στη διπλωματία και τη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και εταίρους για την επίλυση των διαφορών.

Αιτίες της Διαφοράς στις Προσεγγίσεις
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να εξηγήσουν την διαφορά στις προσεγγίσεις μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας:

• Γεωπολιτικές Ισορροπίες: Το Ισραήλ βρίσκεται σε μια περιοχή με έντονες συγκρούσεις και διαρκείς απειλές από γειτονικές χώρες. Αυτό έχει διαμορφώσει μια κουλτούρα άμεσης και δυναμικής αντίδρασης σε απειλές. Η Ελλάδα, από την άλλη, λειτουργεί σε ένα διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον. Όμως οι εντάσεις με την Τουρκία που είναι διαχρονικές έχουν φτάσει σε κάποιες περιπτώσεις σε επίπεδο πολεμικής σύγκρουσης.
• Διπλωματικές Σχέσεις και Συμμαχίες: Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, επιδιώκει να διατηρήσει καλές σχέσεις με τους συμμάχους της και να προωθεί την ειρήνη και τη σταθερότητα μέσω της διπλωματίας. Απ την άλλη η Τουρκία με την πολιτική της απομακρύνεται και απ την Δύση και απ το NATO.
• Εσωτερική Πολιτική: Οι εσωτερικές πολιτικές δυναμικές στις δύο χώρες διαφέρουν. Στο Ισραήλ, υπάρχει μεγαλύτερη πίεση για άμεση δράση λόγω της συνεχούς απειλής από γειτονικές χώρες και τρομοκρατικές οργανώσεις. Στην Ελλάδα, η κοινή γνώμη μπορεί να προτιμά μια πιο σταθερή και ειρηνική προσέγγιση, αποφεύγοντας την άμεση σύγκρουση.

Η έντονη αντίδραση του Ισραήλ στις απειλές της Τουρκίας καταδεικνύει μια χώρα που δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να διασφαλίσει την ασφάλειά της και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις. Αντίθετα, η Ελλάδα επιλέγει μια πιο μετριοπαθή και διπλωματική προσέγγιση, εστιάζοντας στη συνεργασία και την αποφυγή της κλιμάκωσης. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και  η Διακήρυξη των Αθηνών , που έγινε κουρελόχαρτο απ την τουρκία και μπούμερανγκ εναντίον μας.

Η πολιτική αυτή πάντως οφείλουμε να ομολογήσουμε πως δεν απέδωσε τα αναμενόμενα
Η συνεχιζόμενη τουρκική επιθετικότητα απαιτεί μια σταθερή, αποφασιστική και όχι κατευναστική στάση από μέρους μας, για να διασφαλιστεί η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή.
Η περίπτωση του Ισραήλ μπορεί να προσφέρει πολύτιμα μαθήματα και στην Ελλάδα, για το πώς να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις απειλές, να πείσει την διεθνή κοινή γνώμη και να προστατεύσει τα εθνικά της συμφέροντα.