Ο ρόλος του ΝΑΤΟ στην παραγωγή της αμυντικής βιομηχανίας

Το NATO διαδραματίζει σημαντικό ρόλο βοηθώντας τους Συμμάχους να αναπτύξουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων των οπλικών συστημάτων, οχημάτων και άλλου σημαντικού εξοπλισμού. 

Η ανάπτυξη αυτών των δυνατοτήτων είναι εθνική ευθύνη, αλλά ο συντονισμός του ΝΑΤΟ βοηθά τα μέλη του να εντοπίσουν και να προμηθευτούν τον εξοπλισμό που χρειάζονται για να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και τους Συμμάχους τους ανά πάσα στιγμή, μεταξύ άλλων αξιοποιώντας οικονομίες κλίμακας. 

Εξασφαλίζει επίσης ότι τα εθνικά συστήματα είναι σε θέση να ενσωματώνονται απρόσκοπτα και να συνεργάζονται όταν χρειάζεται. 

Η συνεργασία με την αμυντική βιομηχανία είναι ζωτικής σημασίας για αυτές τις προσπάθειες. 

• Μια ισχυρή και ευέλικτη αμυντική βιομηχανία συμβάλλει στην ενίσχυση της αποτροπής και της άμυνας της Συμμαχίας. Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν δεσμευτεί να διατηρήσουν την αμυντική βιομηχανική παραγωγική ικανότητα που απαιτείται σε καιρό ειρήνης, κρίσης και συγκρούσεων. 
• Το ΝΑΤΟ διαδραματίζει βασικό ρόλο ως πλατφόρμα διαβουλεύσεων και καθορισμού προτύπων, βοηθώντας τους Συμμάχους να εναρμονίσουν τις απαιτήσεις τους για αμυντικές προμήθειες και βοηθώντας τη βιομηχανία να κατανοήσει τις απαιτήσεις των Συμμάχων, ώστε να μπορούν να προσφέρουν βιώσιμο εφοδιασμό. 
• Ως μέρος των δεσμεύσεων  αμυντικών επενδύσεων του ΝΑΤΟ (βάσει της οποίας οι Σύμμαχοι έχουν δεσμευτεί να δαπανήσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα), οι Σύμμαχοι συμφώνησαν επίσης ότι τουλάχιστον το 20% των αμυντικών τους δαπανών θα πρέπει να αφιερωθεί σε σημαντικές δαπάνες για νέο εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών δαπανών έρευνας & ανάπτυξης. 
• Στη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους του 2023, οι ηγέτες συμφώνησαν το Σχέδιο Δράσης Αμυντικής Παραγωγής, για την επιτάχυνση των κοινών προμηθειών, την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας και τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας των Συμμάχων. 

Σχέδιο Δράσης Αμυντικής Παραγωγής του ΝΑΤΟ 

Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενισχύουν τις επενδύσεις στην αμυντική παραγωγή – τόσο για να αυξήσουν τις δικές τους ικανότητες για αποτροπή και άμυνα, όσο και για να αναπληρώσουν τα αποθέματα που έχουν εξαντληθεί από την υποστήριξή τους στην Ουκρανία. 

Το Σχέδιο Δράσης για την Αμυντική Παραγωγή καθορίζει μια σειρά από συγκεκριμένες δράσεις και έργα για να μπορέσει η Συμμαχία να ενισχύσει τη δέσμευση με την αμυντική βιομηχανία. 

Το Σχέδιο αποτελείται από τρία βασικά θέματα: τη συγκέντρωση της ζήτησης, την αντιμετώπιση των αμυντικών βιομηχανικών προκλήσεων και την αύξηση της διαλειτουργικότητας. 

Τα αποτελέσματα του σχεδίου θα λάβουν υπόψη τις εξελίξεις και τις συνεχείς προσπάθειες σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Συγκεντρωτική ζήτηση 

Η συγκέντρωση της ζήτησης σημαίνει συνδυασμό μεγάλου αριθμού παραγγελιών εξοπλισμού από τους Συμμάχους του ΝΑΤΟ και εναρμόνιση συγκεκριμένων απαιτήσεων. Αυτό μπορεί να προσφέρει στη βιομηχανία σαφείς και προβλέψιμες απαιτήσεις, οι οποίες βοηθούν την αγορά να κατανοήσει ακριβώς τι χρειάζονται οι Σύμμαχοι και ενθαρρύνει τη βιομηχανία να επενδύσει σε μακροπρόθεσμη παραγωγική ικανότητα. 

Το σχέδιο θα διευκολύνει τη συγκέντρωση της ζήτησης, συμπεριλαμβανομένων των πολυετών συμβάσεων προμηθειών, θα βοηθήσει στον εντοπισμό πιο ευέλικτων μηχανισμών προμήθειας και χρηματοδότησης και παρέχει αυξημένη διορατικότητα και σαφήνεια για τη βιομηχανία σχετικά με τις απαιτήσεις αποθεμάτων και παραγωγής.   

Το Σχέδιο προβλέπει μεγαλύτερη χρήση και των υφιστάμενων δομών του ΝΑΤΟ για τη συγκέντρωση της ζήτησης, καθώς και τη δημιουργία νέων ευέλικτων μηχανισμών για την αντιμετώπιση κρίσιμων αναγκών. 

Η συγκέντρωση της ζήτησης μέσω πολυεθνικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των Έργων Υψηλής Ορατότητας του ΝΑΤΟ , μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της διαλειτουργικότητας των βασικών συστημάτων και της εναλλαξιμότητας των πυρομαχικών. Τα υπάρχοντα πλαίσια έχουν ήδη βοηθήσει στην προώθηση σημαντικών αγορών πυρομαχικών. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ για  Πυρομαχικά Μάχης, το 2023 η Υπηρεσία Υποστήριξης και Προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA) έθεσε σε εφαρμογή συμβάσεις-πλαίσια και παραγγελίες για εκατοντάδες χιλιάδες τεμάχια βασικών πυρομαχικών. Αυτές οι συμβάσεις, με εκτιμώμενη αξία 2,4 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου 1 δισ. σε σταθερές παραγγελίες) παραδίδουν μια μεγάλη ποικιλία κρίσιμων τύπων πυρομαχικών, όπως πυρομαχικά 155 χιλιοστών, κατευθυνόμενους αντιαρματικούς πυραύλους και πυρομαχικά αρμάτων μάχης. 

Οι πρώτες παραδόσεις βάσει αυτών των συμβάσεων ξεκίνησαν στα τέλη του 2023. Τον Ιανουάριο του 2024, το ΝΑΤΟ σύναψε συμβόλαια για άλλα 1,2 δισ. $ σε πυρομαχικά πυροβολικού , με την NSPA να αγοράζει περίπου 220.000 βλήματα πυροβολικού 155 χιλιοστών. 

Αντιμετώπιση αμυντικών βιομηχανικών προκλήσεων 

Το σχέδιο υπογραμμίζει την ανάγκη για επαρκή και βιώσιμη αμυντική βιομηχανική ικανότητα. Καθώς έχουν γίνει περισσότερες παραγγελίες από τους Συμμάχους, οι χρόνοι παράδοσης για ορισμένους τύπους πυρομαχικών έχουν επιμηκυνθεί. 

Το ΝΑΤΟ εργάζεται για να δημιουργήσει ένα σύνολο μετρήσεων που οικοδομούν μια καλύτερη κατανόηση των θεμάτων της αλυσίδας εφοδιασμού της αμυντικής βιομηχανίας και της συνολικής ικανότητας. Ένα νέο Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανικής Παραγωγής, που δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα του Σχεδίου, συγκεντρώνει εμπειρογνώμονες της συμμαχίας στον αμυντικό βιομηχανικό σχεδιασμό και τις προμήθειες, για να μοιραστούν τις βέλτιστες πρακτικές στον αμυντικό σχεδιασμό και άλλα σχετικά θέματα, όπως οι προμήθειες και οι αλυσίδες εφοδιασμού. 

Η εναρκτήρια συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου  πραγματοποιήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2023 και οδήγησε στη δημιουργία τριών ομάδων εργασίας που θα επικεντρωθούν στα εξής: κατανόηση της συνολικής βιομηχανικής ικανότητας, των αλυσίδων εφοδιασμού και ζητήματα διαλειτουργικότητας και βιομηχανικού σχεδιασμού. 

Το Διοικητικό Συμβούλιο αναφέρεται στη Διάσκεψη των Διευθυντών Εθνικών Εξοπλισμών του ΝΑΤΟ (CNAD). 

Το σχέδιο δράσης υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη ενίσχυσης των μηχανισμών για τη συνεργασία με τη βιομηχανία και τη διασφάλιση ότι λαμβάνεται πλήρως υπόψη η προοπτική τους. 

Αύξηση της διαλειτουργικότητας 

Το τρίτο στοιχείο του Σχεδίου είναι η διαλειτουργικότητα και η τυποποίηση, με αρχική εστίαση στα πυρομαχικά μάχης. 

Η διαλειτουργικότητα  διασφαλίζει ότι όλοι οι Σύμμαχοι μπορούν να λειτουργήσουν από κοινού για την επίτευξη κοινών στόχων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης εξοπλισμού που πληροί τα πρότυπα του ΝΑΤΟ. 

Το Σχέδιο περιγράφει ένα σύνολο δραστηριοτήτων για τη βελτίωση της διαδικασίας αναθεώρησης των προτύπων υλικού, την αύξηση της ορατότητας σχετικά με την κατάσταση και το επίπεδο εφαρμογής των προτύπων σε όλη τη Συμμαχία και την υποστήριξη των προτύπων υλικού του ΝΑΤΟ στις εθνικές απαιτήσεις ικανότητας των Συμμάχων για τη βιομηχανία. 

Μια ενημερωμένη έκδοση του Σχεδίου Δράσης θα ετοιμασθεί πριν από το τέλος του 2024 

Διατήρηση της τεχνολογικής αιχμής του ΝΑΤΟ 

Στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας του 2014, οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ υιοθέτησαν τη Δέσμευση Άμυνας Επενδύσεων, βάσει της οποίας συμφώνησαν να δεσμεύσουν τουλάχιστον το 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) τους σε αμυντικές δαπάνες έως το 2024, προκειμένου να συνεχίσουν να διασφαλίζουν τη στρατιωτική ετοιμότητα της Συμμαχίας. 

Ως μέρος αυτής της υπόσχεσης, οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν επίσης ότι τουλάχιστον το 20% των αμυντικών δαπανών θα πρέπει να αφιερωθεί σε δαπάνες για σημαντικό νέο εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένης της σχετικής έρευνας και ανάπτυξης.  Αυτή η μέτρηση γίνεται αντιληπτή ως κρίσιμος δείκτης για την κλίμακα και το ρυθμό του εκσυγχρονισμού, όπου οι δαπάνες δεν πληρούν την κατευθυντήρια γραμμή του 20%, υπάρχει αυξανόμενος κίνδυνος να καταστεί απαρχαιωμένος ο εξοπλισμός, να αυξάνονται τα κενά ικανότητας και διαλειτουργικότητας μεταξύ των Συμμάχων και αποδυνάμωση της αμυντικής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης. Εκτός από τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση ενός σταθερού επιπέδου αμυντικής βιομηχανικής παραγωγής, το ΝΑΤΟ συνεργάζεται επίσης με την αμυντική βιομηχανία στην καινοτομία, προκειμένου να διατηρήσει το τεχνολογικό πλεονέκτημα της Συμμαχίας. 

Οι αναδυόμενες και ανατρεπτικές τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα αυτόνομα συστήματα, οι βιοτεχνολογίες και οι κβαντικές τεχνολογίες αλλάζουν τον χαρακτήρα της σύγκρουσης. 

Το ΝΑΤΟ συνεργάζεται με τους Συμμάχους, τους εταίρους και τον ιδιωτικό τομέα για να αναπτύξει και να υιοθετήσει νέες τεχνολογίες, να διαμορφώσει παγκόσμια πρότυπα και να ενσωματώσει αρχές υπεύθυνης χρήσης που αντικατοπτρίζουν τις δημοκρατικές αξίες της Συμμαχίας. 

Κύριοι μηχανισμοί συντονισμού 

Το ΝΑΤΟ συντονίζει την ανάπτυξη δυνατοτήτων και τη δέσμευση με την αμυντική βιομηχανία μέσω της Διάσκεψης των Διευθυντών Εθνικών Εξοπλισμών (CNAD) , της κύριας επιτροπής που συγκεντρώνει τους κορυφαίους εθνικούς αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για τις αμυντικές προμήθειες σε χώρες μέλη και εταίρους του ΝΑΤΟ. 

Η CNAD εφαρμόζει αποφάσεις που λαμβάνονται από τους Συμμάχους ως μέρος της  Διαδικασίας Αμυντικού Σχεδιασμού του ΝΑΤΟ (NDPP).  Μέσω του NDPP, το ΝΑΤΟ προσδιορίζει τις δυνατότητες που απαιτεί και προωθεί την ανάπτυξή και την απόκτησή τους από τους Συμμάχους. Η Βιομηχανική Συμβουλευτική Ομάδα του NATO (NIAG) είναι ένα συμβουλευτικό όργανο υψηλού επιπέδου από ανώτερους βιομήχανους από Συμμάχους του ΝΑΤΟ και χώρες εταίρους. 

Συμβουλεύει το CNAD σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ κυβέρνησης και βιομηχανίας στον τομέα των εξοπλισμών και μεταξύ βιομηχανίας εξοπλισμού εντός της Συμμαχίας. 

Η Υπηρεσία Υποστήριξης και Προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA) διαδραματίζει επίσης ρόλο στις δραστηριότητες εφοδιαστικής και προμηθειών της Συμμαχίας. Αποκτά, λειτουργεί και διατηρεί ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων που υποστηρίζουν το ΝΑΤΟ, τους Συμμάχους του, τους εταίρους του και άλλους διεθνείς οργανισμούς.