Ψήφισμα ΟΗΕ για άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα - Προειδοποίηση Μπάιντεν προς Ισραήλ

Σε μια άνευ προηγουμένου τοποθέτηση, ο Τζο Μπάιντεν επεσήμανε πως ο ανελέητος και χωρίς διακρίσεις βομβαρδισμός στην Λωρίδα της Γάζας ενδέχεται να αφαιρέσει από το Ισραήλ την διεθνή υποστήριξη που έχει δεχθεί - Ψήφισμα του ΟΗΕ για ανθρωπιστική εκεχειρία

Παίρνοντας τη σκυτάλη από το Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου επικρατεί παράλυση, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ζήτησε την Τρίτη να κηρυχθεί «άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός» στη Λωρίδα της Γάζας, εγκρίνοντας ψήφισμα που, παρότι δεν είναι νομικά δεσμευτικό, αυξάνει δεδομένης της συντριπτικής πλειοψηφίας των κρατών-μελών που το ενέκρινε, την πίεση στο Ισραήλ και στον βασικό σύμμαχο του, τις ΗΠΑ.

Για «ισχυρό μήνυμα» της Γενικής Συνέλευσης και «ιστορική μέρα» έκανε λόγο ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη Ριάντ Μανσούρ. «Είναι καθήκον όλων μας να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο, ώσπου να μπορέσουμε να επιτύχουμε το τέλος αυτής της επίθεσης εναντίον του λαού μας, το τέλος αυτού του πολέμου εναντίον του λαού μας», πρόσθεσε.

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 153 ψήφους υπέρ, 10 κατά (συμπεριλαμβανομένων αυτών του Ισραήλ και των ΗΠΑ) και 23 αποχές, επί συνόλου 193 κρατών μελών. Με άλλα λόγια, η πλειοψηφία ήταν ακόμη μεγαλύτερη από αυτή που ενέκρινε το κείμενο του Οκτωβρίου (120 ψήφοι υπέρ, 14 κατά, 45 αποχές), στο οποίο απευθυνόταν έκκληση για «άμεση, διαρκή και πλήρως σεβαστή ανθρωπιστική εκεχειρία» ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Χαμάς.

Πρόκειται για πλειοψηφία μεγαλύτερη κι από αυτή που καταδίκασε την εισβολή του στρατού της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε εκείνη την περίπτωση η πλειοψηφία δεν είχε ξεπεράσει τις 143 ψήφους, κάτι που η Ουάσιγκτον είχε προβάλει πολύ τότε, ως απόδειξη της διεθνούς απομόνωσης της Μόσχας.

«Το εύρος αυτής της πλειοψηφίας θα κάνει στ’ αλήθεια κακό στις ΗΠΑ», εκτίμησε ο Ρίτσαρντ Γκόουαν του κέντρου μελετών International Crisis Group. Καθώς «δείχνει πως η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών μελών έχει χάσει την υπομονή της με τη θέση της Ουάσιγκτον».

Αξιοσημείωτα, ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον, όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς, ενέκριναν το κείμενο.

Το ψήφισμα ακολουθεί κίνηση χωρίς προηγούμενο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος λέει πως φοβάται «πλήρη κατάρρευση της δημόσιας τάξης» στον παλαιστινιακό θύλακα. Αξιώνει «άμεση ανθρωπιστική εκεχειρία», την προστασία των αμάχων, πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και την «άμεση και άνευ όρων» απελευθέρωση όλων των ομήρων.

Όπως και το προηγούμενο κείμενο που υιοθετήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου, δεν καταδικάζει τη Χαμάς, προς μεγάλη απογοήτευση των κυβερνήσεων του Ισραήλ και των ΗΠΑ. «Γιατί είναι τόσο δύσκολο να ειπωθεί χωρίς περιστροφές ότι το να σκοτώνεις μωρά και γονείς μπροστά στα παιδιά τους είναι φρικιαστικό;» διερωτήθηκε η Αμερικανίδα πρέσβης στα Ηνωμένα Έθνη Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ.

Ο Ισραηλινός ομόλογός της Γκιλάντ Ερντάν στηλίτευσε το «υποκριτικό» ψήφισμα. «Είναι καιρός να επιρριφθεί το φταίξιμο σε αυτούς που τους αξίζει, στα τέρατα της Χαμάς», επέμεινε, επαναλαμβάνοντας το επιχείρημα πως η κατάπαυση του πυρός δεν θα έκανε τίποτε άλλο παρά να ενισχύσει το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα.

«Δυο μέτρα και δυο σταθμά»

Αμερικανική τροπολογία στο κείμενο, με σκοπό να συμπεριληφθεί η φράση πως η Γενική Συνέλευση καταδικάζει «τις αποτρόπαιες τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς» την 7η Οκτωβρίου απορρίφθηκε (84 ψήφοι υπέρ, 62 κατά, 25 αποχές), όπως και στα τέλη Οκτωβρίου.

Η ειδική συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης ζητήθηκε από αραβικές χώρες μετά το αμερικανικό βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο εμπόδισε την υιοθέτηση απόφασης που ζητούσε ακριβώς «άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός».

Κυβερνήσεις και οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επέκριναν έντονα το ότι το ΣΑ δεν ενέκρινε το σχέδιο απόφασης, όπως και ο κ. Γκουτέρες, ο οποίος έκρινε πως «το κύρος και η αξιοπιστία του» υπέστησαν πλήγμα.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας χρειάστηκε πάνω από έναν μήνα για να εκφραστεί με μια φωνή για τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς. Περιορίστηκε στα μέσα Νοεμβρίου, έπειτα από την απόρριψη τεσσάρων σχεδίων απόφασης, να εγκρίνει ένα πέμπτο που καλούσε να εφαρμοστούν ανθρωπιστικές «παύσεις» των επιχειρήσεων.

Δυο μήνες και πλέον μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς σε νότιους τομείς της επικράτειας του Ισραήλ με απολογισμό περίπου 1.200 νεκρούς, σύμφωνα με τις αρχές, ο ισραηλινός στρατός εντείνει την επίθεσή του στη Λωρίδα της Γάζας, που ελέγχει το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα.

Ο ΟΗΕ δεν σταματά να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την καταστροφική κατάσταση στον παλαιστινιακό θύλακα, όπου όλες οι κοινωφελείς υπηρεσίες, ειδικά το σύστημα υγείας, βρίσκονται στα πρόθυρα «κατάρρευσης». Πάνω από 18.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.

«Τι περιμένουμε για να σταματήσουμε αυτούς τους θανάτους και αυτή την καταστροφική μηχανή θανάτου;» διερωτήθηκε ο πρεσβευτής της Αιγύπτου στα Ηνωμένα Έθνη Οσάμα Μαχμούντ Αμπντελχαλέκ Μαχμούντ, ο οποίος εκφράστηκε εξ ονόματος της ομάδας των αραβικών κρατών, στηλιτεύοντας τις «προσπάθειες μικρής μειονότητας χωρών που εναντιώνεται στη διεθνή κοινή γνώμη που θέλει κατάπαυση του πυρός».

Κάνοντας όχι και τόσο συγκαλυμμένη νύξη στις ΗΠΑ, στηλίτευσε αυτούς που εφαρμόζουν «δύο μέτρα και δύο σταθμά». «Το τίμημα της ήττας της Χαμάς δεν μπορεί να είναι τα συνεχιζόμενα δεινά όλων των Παλαιστινίων αμάχων», τόνισαν σε κοινή τους ανακοίνωση οι πρωθυπουργοί της Αυστραλίας, του Καναδά και της Νέας Ζηλανδίας, επεξηγώντας γιατί οι χώρες τους τάχθηκαν υπέρ.

Μικρή μεταστροφή των ΗΠΑ;

Εν τω μεταξύ, παρότι θερμός υποστηρικτής του Ισραήλ, ο Τζο Μπάιντεν επέκρινε την Τρίτη με πρωτοφανή τρόπο την ισραηλινή κυβέρνηση για την εναντίωσή της στη λύση των δυο κρατών και την προειδοποίησε πως ίσως χάσει κάθε διεθνή υποστήριξη εξαιτίας των βομβαρδισμών «στα τυφλά» στη Λωρίδα της Γάζας.

Είναι η πρώτη φορά από το ξέσπασμα του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς που ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε δημόσια και ωμά τις διαφωνίες του με τη στρατηγική Νετανιάχου, με τον οποίο έχει περίπλοκη σχέση.

Η τοποθέτησή του καταγράφτηκε καθώς η Ουάσιγκτον μοιάζει να απελπίζεται για τον τρόπο που ο στρατός του κράτους-συμμάχου της διεξάγει τον πόλεμο, ειδικά για τον πελώριο αριθμό θυμάτων μεταξύ των Παλαιστινίων αμάχων και για το ανθρωπιστικό χάος στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας. Κι αυτό παρά το αμερικανικό βέτο την Παρασκευή σε σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας.

«Βομβαρδισμοί στα τυφλά»

Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε πως δεν έχει «καμιά αμφιβολία» ότι το Ισραήλ χρειαζόταν να «αντιμετωπίσει» τη Χαμάς, αλλά, όπως προειδοποίησε, αν και η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει την υποστήριξη «της Ευρώπης» και «του μεγαλύτερου μέρους του κόσμου», διατρέχει κίνδυνο «να χάσει αυτή την υποστήριξη με τους βομβαρδισμούς στα τυφλά που κάνει».

Μέχρι την Τρίτη, ο Τζο Μπάιντεν απέφευγε να μιλήσει για βομβαρδισμούς «στα τυφλά». Αξιοσημείωτα, έκανε τα σχόλια αυτά χωρίς κάμερες παρούσες, σε εκδήλωση με σκοπό τη συγκέντρωση κεφαλαίων για την προεκλογική του εκστρατεία στην Ουάσιγκτον.

Το βράδυ της Δευτέρας, σε εκδήλωση στον Λευκό Οίκο για την εβραϊκή εορτή Χανουκά είχε ήδη επισημάνει πως το Ισραήλ πρέπει να είναι «προσεκτικό», καθώς «η παγκόσμια κοινή γνώμη μπορεί να μεταβληθεί ανά πάσα στιγμή». Μία ημέρα μετά, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, φάνηκε να κατεβάζει κάπως τον τόνο.

Όπως είπε, η Ουάσιγκτον «πρέπει να υποστηρίξει το Ισραήλ» μετά την «απανθρωπιά» της επίθεσης της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, επιμένοντας ταυτόχρονα πως «η ασφάλεια των αθώων Παλαιστίνιων είναι επίσης πηγή μεγάλης ανησυχίας». «Τα μέτρα που λαμβάνονται πρέπει να συμμορφώνονται προς τη βούληση να γίνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να αποτρέπεται αθώοι άμαχοι Παλαιστίνιοι να τραυματίζονται, να δολοφονούνται, να σκοτώνονται, να χάνονται», είπε.

Ανακοίνωσε εξάλλου πως ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν και ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν θα ταξιδέψουν στο Ισραήλ εντός της εβδομάδας για συνομιλίες με το πολεμικό συμβούλιο του Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έκρινε την προηγούμενη εβδομάδα πως είναι «επιτακτική ανάγκη» το Ισραήλ να καταστήσει προτεραιότητα την προστασία των αμάχων και μίλησε περί «χάσματος» ανάμεσα στη διακηρυγμένη πρόθεση για αυτό και την πραγματικότητα στο πεδίο.

Όλο και περισσότερες φωνές στις ΗΠΑ, ειδικά στην αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών, υψώνονται και καλούν τον πρόεδρο Μπάιντεν να επιδείξει πολύ μεγαλύτερη αυστηρότητα έναντι του Ισραήλ, αν όχι να θέσει όρους για τη συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας.

«Διαφωνίες»

Αναφερόμενος στον Νετανιάχου, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε πως είναι «καλός φίλος», όμως «πρέπει να αλλάξει, μαζί με την κυβέρνησή του», και «αυτή η κυβέρνηση κάνει πολύ δύσκολο το να αλλάξει», σύμφωνα με απομαγνητοφώνηση της τοποθέτησής του που δημοσιοποίησε ο Λευκός Οίκος.

«Αυτή είναι η πιο συντηρητική κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ» και «δεν θέλει λύση δυο κρατών», τόνισε, αναφερόμενος ονομαστικά στον Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και υπενθυμίζοντας πως για τον ίδιο ισχύει το αντίθετο: θεωρεί πως η λύση των δυο κρατών είναι η μοναδική βιώσιμη στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση.

Επιβεβαιώνοντας τις εντάσεις με τον κυριότερο σύμμαχό του, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός παραδέχθηκε την Τρίτη πως έχει «διαφωνίες» με τον Αμερικανό πρόεδρο και ότι το όραμα των δυο τους για το πιο μακροπρόθεσμο μέλλον είναι πολύ διαφορετικό.

Επέμεινε πως «δεν θα επαναλάβει το λάθος του Όσλο», αναφερόμενος στις συμφωνίες του 1993 που οδήγησαν στην εγκαθίδρυση της Παλαιστινιακής Αρχής εν όψει της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους. Είπε επίσης πως η Λωρίδα της Γάζας δεν θα γίνει ούτε «Χαμαστάν» ούτε «Φαταχστάν», παραπέμποντας αντίστοιχα στο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα που κυβερνά τον θύλακα από το 2007 και στην παράταξη του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς. Δεν ξεκαθάρισε όμως ποιο είναι το σχέδιό του.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τάσσεται υπέρ της ιδέας τη διακυβέρνηση στη Λωρίδα της Γάζας να αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή αφού τελειώσει ο πόλεμος.

euronews.com