Χρήση οργάνων, διαδικασιών, εργαλείων ΝΑΤΟ και ΕΕ στη Διοικητική Μέριμνα των Ε.Δ για βέλτιστη αξιοποίηση υφιστάμενων πόρων

Αντισμήναρχος (ΜA) Στασινός Καραμπάτσος* 

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί περίληψη της διατριβής θέματος, όπου εξετάζονται οι πολιτικές, δόγματα, και πρακτικές Διοικητικής Μέριμνας (ΔΜ) της Χώρας, του ΝΑΤΟ, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), προκειμένου να εξαχθούν οι απαιτήσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ), υπό μια πελατοκεντρική θεώρηση (customer requirements). 

Στόχος της διατριβής είναι να γίνει αναγνώριση των προκυπτουσών αναγκών και να εξεταστεί η προσέγγιση που θα οδηγήσει στην βέλτιστη εκμετάλλευση των διαθεσίμων πόρων. 

Βέλτιστη χρήση πόρων 

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τους τομείς που επιδέχονται και απαιτούν αλλαγή, εντός των δυνατοτήτων και αρμοδιοτήτων των ΕΔ, συγκρίνοντας τα αποτελέσματα άλλων φορέων, σε σχέση με την απόδοση των ιδίων οργάνων, διαδικασιών και εργαλείων. Διαπιστώνεται απαίτηση αλλαγών στο πλαίσιο προμηθειών και της Παραγωγικής Διοικητικής Μέριμνας (ΔΜ) στους εξής τρείς τομείς: 

 α. Διαχείριση πληροφοριών και δεδομένων. 

β. Προσαρμογή διαδικασιών και εφαρμογή τεχνογνωσίας.

 γ. Εκπαίδευση και εκμετάλλευση προσωπικού. 

 Διαχείριση πληροφοριών και δεδομένων 

Σύμφωνα με το Ν. 4782/2021, απαιτείται η πληρέστερη δυνατή εικόνα της κατάστασης των μέσων, υλικών, εφοδίων και αναλωσίμων, προκειμένου να σχεδιαστεί, προγραμματιστεί και εκτελεστεί η Παραγωγική ΔΜ. 

Απαιτείται ένα σύγχρονο πληροφοριακό σύστημα Βάσεων Δεδομένων, πλήρως διασυνδεδεμένο, διαλειτουργικό και διακλαδικό. Αντίστοιχα απαιτείται διακλαδική στελέχωση των τομέων Εφοδιασμού και Πληροφορικής, και ενοποίηση των φορέων Πληροφορικής υπό κοινή εξουσία, όπως ο οργανισμός NCIO. Αυτό επιτυγχάνει την απαιτούμενη διακλαδικότητα και διαλειτουργικότητα, καλύτερη εκμετάλλευση των υποδομών, και μείωση των αναγκών υποστήριξης διασπαρμένων συστημάτων πληροφορικής. 

Προσαρμογή διαδικασιών και εφαρμογή τεχνογνωσίας 

 Η πολυδιάσπαση της ΔΜ αποτυγχάνει να πετύχει διαλειτουργικότητα και διακλάδικότητα. Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, για επίτευξη οικονομιών κλίμακας, ίδρυσαν οργανισμούς προκειμένου να διαχωρίσουν τον τομέα της Παραγωγικής ΔΜ από τον τομέα της επιχειρησιακής σχεδίασης και εκτέλεσης επιχειρήσεων. 

Απαιτείται η αναδιοργάνωση της ΔΜ των ΕΔ με τέτοιο τρόπο ώστε να υπαχθεί υπό κοινή εξουσία επιπέδου ΓΕ, περιλαμβανομένης διοίκησης Μειζόνων Σχηματισμών, ή τμημάτων αυτών, όπως η ΑΣΔΥΣ, η ΔΔΜΝ, ΔΑΚ και ΔΑΥ/Γ’ Κλάδος, και ειδικά τα Εργοστάσια, τα Κέντρα Εφοδιασμού, τις Υπηρεσίες Έργων (ΥΠΕΠΑ) και Έλεγχου της βιομηχανίας (ΥΠΑΕΑΒ), και το Κ.Ε.Τ.Ε.Σ.. 

Η διάρθρωση του φορέα θα πρέπει να καλύπτει τους κοινούς τομείς Πετρελαίου, Υγειονομικής ΔΜ, Υποδομών, Έρευνας και Ανάπτυξης, Βιομηχανικής Παραγωγής, και Προμηθειών εκάστου Κλάδου ΕΔ, όπου τα Ο/Σ και μέσα ομοίου τύπου θα διοικούνται από τον Κλάδο ΕΔ που είναι ο κατά πλειοψηφία χρήστης, και ο οποίος θα συνεπικουρείται από τους λοιπούς, κατά αντιστοιχία με τις Συνεργασίες Ο/Σ (Weapon System Partnership) της NSPA. 

Επιπρόσθετα απαιτείται να εφαρμοστεί κοινό Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας ΕΔ. Ειδικά για τα ιπτάμενα μέσα, απαιτείται η πιστοποίηση των μέσων και του προσωπικού συντήρησης σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο ΠΔ 85/2020, σε συνεργασία με την Εθνική Στρατιωτική Αρχή Αξιοπλοΐας . Μια τέτοια αλλαγή θα απαιτήσει την αναθεώρηση του Ν. 3883/2010, για την βέλτιστη εκμετάλλευση του προσωπικού των ΕΔ και την απαλοιφή των στρεβλώσεων που έχει επιβάλλει. 

Εκπαίδευση και εκμετάλλευση προσωπικού. 

Στόχος είναι η ενοποίηση των λειτουργιών, η εξάλειψη επανάληψης των έργων και των σφαλμάτων, και μεγιστοποίηση εκμετάλλευσης καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού των ΕΔ. Η οικονομία χρόνου, η τυποποίηση διαδικασιών και η συγκέντρωση πληροφοριών ενδυναμώνει και επιταχύνει τις διαδικασίες απόφασης της Παραγωγικής ΔΜ. 

Τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά του προσωπικού προβλέπεται από το Ν. 4782/2021. Οι απαιτήσεις κατάρτισης του προσωπικού έχουν ως ακολούθως: 

α. Ακαδημαϊκό υπόβαθρο/ διοίκησης επιχειρήσεων (MSc/MA/MBA). 

 β. Γνώσεις διαχείρισης έργου (Project Management). 

γ. Γνώσεις διαχείρισης ποιότητας (Quality Management). 

δ. Γνώσεις διαχείρισης επικινδυνότητας (Risk management). 

ε. Γνώσεις διαχείρισης συμβάσεων (Contract Management) και διαπραγμάτευσης (Negotiations). 

στ. Εμπειρία επί Ο/Σ ή μέσων/ υλικών/ υποδομών που διαχειρίζονται. 

Οι ΕΔ πρέπει να εντείνουν και να διευρύνουν το πρόγραμμα εκπαίδευσης, με συμμετοχή σε εκπαιδεύσεις και συγκέντρωση εμπειρίας από NATO και ΕΕ, και να εκμεταλλευτούν προσωπικό εκτός ΕΔ, μέσω συμβάσεων εργασίας, με τροποποίηση των Ν. 3883/2010, του Άρθρου 84 του Ν. 5003/2022, ή και του Άρθρου 9 του Ν. 3978/2011. Είναι εφικτό μέσω των διατάξεων του Ν. 4782/2022 να ανατίθεται έργο σε οικονομικούς φορείς, επ’ ωφελεία της Υπηρεσίας υπό τύπου μελετών. 

Οι πρακτικές αυτές ακολουθούνται κατά κόρον τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην ΕΕ. Οι ανωτέρω προτάσεις πηγάζουν από τα παραδείγματα οργάνων, διαδικασιών, εργαλείων που έχουν εφαρμογή σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, αλλά και από τα παραδείγματα μετασχηματισμού των ΕΔ συμμαχικών χωρών, όπως οι ΗΠΑ, τόσο όσο αφορά στην οργάνωσή τους αλλά και στο πως συνεργάζονται με εξωτερικούς φορείς. (Παπαγιάννης 2019) 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

Η συστημική προσέγγιση των διεργασιών της Παραγωγικής ΔΜ των ΕΔ και της αλληλεπίδρασης τους με τους αντίστοιχους φορείς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ μας επιτρέπει να εξετάσουμε τη λειτουργία τους για την βέλτιστη χρήση των πόρων των ΕΔ. 

Εάν οι ΕΔ είναι ικανοποιημένες από τη χρήση οργάνων, διαδικασιών, εργαλείων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην προσέγγιση της διαχείρισης Παραγωγικής ΔΜ, και από τις υπηρεσίες των οργανισμών τους οποίους εξετάσαμε, τότε η μίμηση της προσέγγισης τους είναι η βέλτιστη χρήση των πόρων των ΕΔ, σημαντικότεροι των οποίων είναι οι άνδρες και οι γυναίκες που στελεχώνουν την Υπηρεσία. 

Δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να λειτουργήσουν όπως έχουν εκπαιδευτεί, απερίσπαστοι και με την υποστήριξη που απαιτείται, θα καταφέρουν να επιτύχουν στην αποστολή τους, όποια και αν είναι αυτή. 

 Η γεωπολιτική συγκυρία δεν επιτρέπει την διατήρηση παγιωμένων θέσεων και την προσκόλληση στο παρελθόν. Αντίθετα, με όπλο τις γνώσεις και τις εμπειρίες του παρελθόντος, και όραμα στο μέλλον, οι ΕΔ πρέπει να προβούν σε βήματα ανασυγκρότησης και να τολμήσουν ένα ριζικό μετασχηματισμό, που θα τις αποκολλήσει από το τέλμα της δημοσιονομικής και κοινωνικής κρίσης της τελευταίας δεκαετίας.

* Αντισμήναρχος (ΜA) Στασινός Καραμπάτσος, «Χρήση οργάνων, διαδικασιών, εργαλείων ΝΑΤΟ και ΕΕ στη Διοικητική Μέριμνα για βέλτιστη αξιοποίηση υφιστάμενων πόρων.»