Κλιματική κρίση ή έχει και ο καιρός γυρίσματα

 

Κατσάρας Πασχάλης*

Διαβάζουμε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (Ματθ. 9,35): «Καὶ περιῆγεν ὁ Ἰησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ». Μεθερμηνευόμενον εις την τρέχουσαν Ελληνικήν: “Και περιώδευε ο Ιησούς όλας τας πόλεις και τα χωρία διδάσκων εις τας συναγωγάς αυτών και κηρύσσων το χαρμόσυνον άγγελμα της βασιλείας των ουρανών και θεραπεύων κάθε ασθένειαν και κάθε καχεξίαν μεταξύ του λαού”. Κάθε κρίση!

Μήπως τελικά ο όρος “Κλιματική Κρίση” ’’βολεύει’’ «δια την θεραπείαν πάσης ασθενείας και καχεξίας» της κοινωνίας μας; Διαβάζουμε στο διαδίκτυο τις τελευταίες ημέρες: «Σενάρια τρόμου για θερμοκρασίες που θα αγγίξουν τους 50 βαθμούς Κελσίου και θα ισοπεδωθούν τα πάντα στη χώρα μας εξετάζουν οι ειδικοί ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής». Σφοδρός καύσωνας το φετινό καλοκαίρι: «Είμαστε στην ευθεία για την καταστροφή, τρέχουμε με 900 χλμ/ώρα απέναντι σε ένα τοίχο με τον οποίο τις προσεχείς δεκαετίες, θα συγκρουστούμε», λέει περιγράφοντας το μέλλον με… γλαφυρότητα ο Χρήστος Ζερεφός, ομότιμος καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας στο ΑΠΘ.

Αλλού διαβάζουμε: Ο Κώστας Συνολάκης μελετά τα μοντέλα. «Κοιτάζοντας μπροστά για το έτος 2050 για το έτος 2100, υπάρχουν διάφορα μοντέλα που λένε ότι θα έχουμε πιο ήπιες συνέπειες, άλλα μοντέλα τα οποία λένε ότι θα έχουμε πολύ πιο σοβαρές συνέπειες. Αυτό που εισπράττουμε τώρα είναι συμβατό με τα μοντέλα που δείχνουν ότι θα έχουμε πιο άσχημες συνέπειες. Το κακό είναι ότι ακόμη δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Δηλαδή, χοντρικά μέχρι το 2040 θα αρχίσει πραγματικά η διαφοροποίηση. Τότε θα ξέρουμε αν είναι πάρα πολύ αργά ή αν έχουμε κάποια ελπίδα σαν ανθρωπότητα», τόνισε. Και συνεχίζει:

«Ενδείξεις αποσταθεροποίησης του κλίματος φαίνεται να αποτελούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες στις Ηνωμένες Πολιτείες, Αυτό το οποίο βλέπουμε και θα έχουμε και στην Ελλάδα είναι ότι θα έχουμε ακραίους καύσωνες, θα έχουμε ακραίες πλημμύρες και η έντασή τους και η συχνότητά τους θα αυξηθεί. Αυτό το ξέρουμε. Το ζητούμενο είναι πόσο θα είναι αυτή η ένταση, πόσο θα αυξηθεί. Θα έχουμε μια πολική βόμβα με τον ίδιο τρόπο που είναι στις Ηνωμένες Πολιτείες; Ίσως όχι, αλλά ότι θα έχουμε ακραία φαινόμενα και ότι η έντασή τους θα είναι μεγαλύτερη και η συχνότητά τους θα είναι πιο συχνή, αυτό σίγουρα θα το έχουμε. Σαν κοινωνία, και το κράτος αλλά και εμείς οι ίδιοι, δηλαδή όλοι πρέπει να προετοιμαστούμε ότι το μέλλον θα είναι διαφορετικό».

Περαιτέρω διαβάζουμε: «Μπορεί να μην δούμε 50άρια, αλλά 45άρια για μέρες μπορεί να δούμε. Το φαινόμενο θα το έχουμε πιο συχνά και μπορεί να διαρκεί και περισσότερο» υπογράμμισε ο Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης φυσικών καταστροφών. Τέλος διαβάζουμε: «Ελπίζουμε να έχουμε ένα ήπιο καλοκαίρι, παρόλο που σταδιακά τα επόμενα χρόνια θα περιμένουμε όλο και πιο συχνούς καύσωνες και υψηλότερες θερμοκρασίες. Δε θα συμβαίνει όμως αυτό σε όλα τα καλοκαίρια και δε θα δούμε άμεσα στην χώρα μας 50 βαθμούς», λέει ο Κώστας Λαγουβάρδος, μετεωρολόγος-ερευνητής.

 Κλιματική κρίση και η διόρθωση

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Το συνολικό οικοσύστημα (Γη- Ήλιος-πλανήτες-βαρυτικές δυνάμεις, μαγνητικό πεδίο της γης) και ένα σωρό έννοιες που επηρεάζουν και καθορίζουν τον καιρό και το κλίμα της Γης, δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς ώστε να έχουμε βεβαιότητες ως προς το τι λέμε και τι διαδίδουμε στον μέσο απλό άνθρωπο. Κατά ένα “μαγικό τρόπο” όμως «η φύσις μηδέν μήτε ατελές μήτε μάτην ποιεί» μας είπε ο Αριστοτέλης πριν 2000 χρόνια και έχει την δύναμη να διορθώνει από καιρού εις καιρόν ακραίες καταστάσεις.

Προ 20ετίας περίπου είχα αναγκαστεί να αμφισβητήσω με επιστολή στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία θεωρίες της τότε εποχής που εκφράστηκαν από τον τότε Διευθυντή του Αστεροσκοπείου κύριο Λάλα που ούτε λίγο ούτε πολύ προειδοποιούσε ότι μέχρι το 2020 οι Αθηναίοι θα έπρεπε να… μετοικήσουν στον Άρη, για να μην…. καούν από τις υψηλές θερμοκρασίες του Λεκανοπεδίου. Αισίως φτάσαμε στο 2023 και δεν βλέπω κανένα διαστημόπλοιο να εκτοξεύεται προς τα εκεί. Δεν μπορώ να μην επισημάνω ότι η κατάχρηση της λέξης “καταστροφή” θα καταφέρει στο τέλος να δημιουργήσει… αποστροφή στο ακροατήριο. Θα εξομοιωθεί με το “λύκος στα πρόβατα” του γνωστού βοσκού. Συνιστώ μέτρο στην χρήση της.

Δυο λόγια για τα μοντέλα καιρού και κλίματος. Γνωρίζουμε ότι η στατιστική είναι μια επιστήμη που τα αποτελέσματα έχουν άμεση σχέση με το “δείγμα” πάνω στο οποίο στηρίζεται ο όλος υπολογισμός. Βλέπε… δημοσκοπήσεις. Μικρή απόκλιση στα “δεδομένα εισόδου” οδηγεί σε εντελώς αντίθετα αποτελέσματα στην έξοδο… στο προϊόν. Εξάλλου και η μετάβαση των Αθηναίων στον Άρη υποτίθεται ότι στηριζόταν σε εκτιμήσεις των τότε μοντέλων. Νομίζω κι εδώ λίγο… μέτρο δεν θα έβλαπτε.

Μικρός Σερίφης και Ινδιάνοι

Σε ότι αφορά την “πολική βόμβα” στην Αμερική και την βαρυχειμωνιά, ισχύει κατά 50% μόνον η έκφραση, γιατί απλά μιλάμε για διάσπαση του Πολικού Μετώπου και βίαιη κάθοδο ψυχρών αερίων μαζών προς τον Νότο. Αυτό ενδεχομένως σε κάποιον επόμενο χειμώνα θα συμβεί και πάνω από την Ευρώπη ή την Ασία ή άλλες περιοχές του Βορείου Ημισφαιρίου. Απλά δεν είναι προβλέψιμο χωροχρονικά με βεβαιότητα… ακόμη και αμφιβάλλω σοβαρά αν και πότε θα είναι κάποτε στο απώτερο μέλλον. Κάθε άλλο λοιπόν παρά βόμβα είναι!

Μια φυσιολογική εξέλιξη είναι που ταυτόχρονα αποτελεί και “διορθωτική κίνηση” προς επαναφορά της ισορροπίας του οικοσυστήματος από καιρού εις καιρόν. Ενθυμούμαι από τα παιδικά μου χρόνια, μισό αιώνα πίσω, όταν διάβαζα σε κόμικς, τον “Μικρό Κάουμπόυ”, τον Γιώργο Σερίφη, που αναφέρονταν σε Ινδιάνους που στην περιοχή του Μισσισίπη αντιμετώπιζαν σφοδρούς χειμώνες με εκτεταμένες χιονοπτώσεις. Έτσι συμβαίνει χιλιάδες χρόνια τώρα.  

Νομίζω ότι η αναφορά σε 50 βαθμούς Κελσίου στην περιοχή της κεντρικής και νότιας Ελλάδας είναι από μόνη της εξαιρετικά υπερβολική και μόνο σκοπούς εντυπωσιασμού εξυπηρετεί. Τέτοιες θερμοκρασίες δεν θα δει (τουλάχιστον όχι στον αιώνα που διάγουμε αλλά ούτε και στον επόμενο θα έλεγα) η εύκρατη ζώνη.

Τέλος επιτρέψτε μου να επισημάνω το αγαπημένο μου σλόγκαν που αποτελεί και πνευματική μου ιδιοκτησία μιας και δεν το αντέγραψα ούτε το διάβασα πουθενά: «Δεν είναι η μήνις του Θεού, είναι η ύβρις των ανθρώπων». Τι εννοώ-υπονοώ-δηλώνω. Μια από τις καταστροφές της κακοκαιρίας Ιανός στον Νομό Καρδίτσας ήταν το γκρέμισμα του Κέντρου Υγείας στην Ιτέα/Καρδίτσας. Υπερτονίστηκε φυσικά από τα μέσα ενημέρωσης και έκανε… αξέχαστο τον Ιανό συνδέοντάς τον με μια μεγάλης βαθμίδος καταστροφή που υποτίθεται ότι οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. 

Είναι έτσι όμως; Έχει σχέση με την κλιματική αλλαγή; Κατηγορηματικά όχι. Το κέντρο υγείας οι άνθρωποι το έκτισαν εντός… προσέξετε… εντός της κοίτης του ποταμού, λεκάνη απορροής που έκτισε η φύση επί χιλιάδες χρόνια. Φταίει λοιπόν η Κλιματική Αλλαγή ή η Ηλιθιότητα του ανθρώπου; Παρακολουθώντας επί 40 χρόνια τώρα τις φυσικές καταστροφές σχεδόν πάντα πίσω από κάθε τέτοια, κρύβεται μια ανθρώπινη, εμφανώς μη λογική παρέμβαση στη φύση-περιβάλλον.

Προβλέψεις με μέτρο

Και θα κάνω και μια πρόβλεψη. Κάποια στιγμή στο μέλλον, στο Λεκανοπέδιο, θα συμβεί μεγάλο κακό πολύ μεγαλύτερο από το Μάτι και θα θρηνήσουμε πολλούς νεκρούς. Ξέρετε σε πόσα μπαλκόνια σε διάφορες περιοχές των βορείων προαστίων τα κουκουνάρια των πεύκων αγγίζουν τα μπαλκονοπαράθυρα των σπιτιών; Τι θα γίνει σε περίπτωση πυρκαγιάς με ισχυρό άνεμο; Ο νοών… νοείτω.

Υπάρχει λοιπόν ένας παράγοντας (εγώ θα τον ονόμαζα “παράγων ανθρώπινης ηλιθιότητας” -human stupidity factor ή παράγων ανθρώπινης παρεμβατικότητας – human intrusiveness factor, προκειμένου να παραμείνουμε αστικά ευγενείς) που όταν τον υπολογίσουμε, είμαι βέβαιος ότι θα είναι υπεύθυνος σε ποσοστό πάνω από 50% για τις φυσικές καταστροφές που τώρα αποδίδονται συλλήβδην στην κλιματική κρίση.

Και δηλαδή τι προτείνεις θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης; Να μην αντιδράσουμε στην ανθρωπογενή παρέμβαση στο οικοσύστημα που ζούμε; Σαφώς και καλά κάνουμε και αντιδρούμε. Αλλά από το να ενοχοποιούμε το “συλλογικό υποσυνείδητο” ολόκληρων επερχόμενων γενεών αποβλέποντας σε έλεγχο συμπεριφοράς και μυαλού θα προτιμούσα μια λελογισμένη λήψη αποφάσεων στηριγμένη σε «όσα μπορούμε με σιγουριά να αποδείξουμε». Ποιος εμπόδιζε την υποχρεωτική εγκατάσταση φίλτρων στις βιομηχανίες της Ευρώπης πριν 50 χρόνια; Ποιος κέρδιζε σε βάρος της ανθρωπότητας; Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης ή ο ιδιοκτήτης του εργοστασίου;

Μέτρο… μέτρο… μέτρο ειδικά στην επιστημονική κοινότητα των ειδημόνων.

slpress.gr

* Ο Πασχάλης Κατσάρας είναι απόφοιτος της Σχολής Ικάρων. Υποπτέραρχος ε.α. της Πολεμικής Αεροπορίας με ειδικότητα Μετεωρολόγου. Διαθέτει μεταπτυχιακό από το Πανεπιστήμιο Essex στην επιστήμη των υπολογιστών. Εργάστηκε σαν προγνώστης καιρού στην 110 Πτέρυγα Μάχης και στο Μετεωρολογικό Κέντρο του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας στην Λάρισα, όπου και συμμετείχε επί δεκαετία στο πρόγραμμα μηχανοργάνωσης των Γραφείων Μετεωρολογίας των ελληνικών αεροδρομίων. Εργάστηκε επίσης στο Συμμαχικό Αεροπορικό Στρατηγείο της Σμύρνης στην Τουρκία επί τριετία. Διετέλεσε διευθυντής στο Μετεωρολογικό Κέντρο Μακεδονίας και στην Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία. Συμμετείχε επί τριετία σε πρόγραμμα “ενίσχυσης βροχοπτώσεων με την μέθοδο του Ιονισμού” στην Ιορδανία.