Οι Ευρωπαίοι δεν δεσμεύονται για ταχεία ένταξη της Ουκρανίας

Η ΕΕ αναμένεται να επαινέσει την Ουκρανία για την πρόοδό της στις μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με την ένταξη και να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στη Μόσχα, σύμφωνα με σχέδιο ανακοινωθέντος της Συνόδου Κορυφής που έχει δει η EURACTIV, αλλά τα κράτη μέλη παραμένουν διχασμένα όσον αφορά στην ταχύτητα της ένταξης.

Η συζήτηση πραγματοποιείται πριν από μια σημαντική επίσκεψη της ΕΕ στην Ουκρανία αργότερα αυτή την εβδομάδα, η οποία πρόκειται να στείλει μήνυμα αλληλεγγύης, ενθαρρύνοντας παράλληλα το Κίεβο να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την ενδεχόμενη ένταξη στην ΕΕ, σχεδόν ένα χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ θα συναντηθούν με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι την Παρασκευή, ενώ θα προηγηθούν διαβουλεύσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ουκρανικής κυβέρνησης την Πέμπτη.

Σύμφωνα με το σχέδιο ανακοινωθέντος, το οποίο έχει δει η EURACTIV, οι ηγέτες της ΕΕ και της Ουκρανίας πρόκειται να επαναλάβουν ότι «το μέλλον της Ουκρανίας και των πολιτών της βρίσκεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και «τη δέσμευσή τους να στηρίξουν την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ουκρανίας».

«Η ΕΕ αναγνώρισε τη σημαντική πρόοδο που επέδειξε η Ουκρανία τους τελευταίους μήνες προς την επίτευξη των στόχων που στηρίζουν το καθεστώς της ως υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ, χαιρέτισε τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ουκρανίας σε τόσο δύσκολους καιρούς και ενθάρρυνε τη χώρα να συνεχίσει σε αυτή την πορεία και να εκπληρώσει τους όρους που καθορίζονται στη γνώμη της Επιτροπής σχετικά με την αίτησή της για ένταξη, ώστε να προχωρήσει προς τη μελλοντική ένταξη στην ΕΕ», αναφέρει το σχέδιο ανακοινωθέν στην τρέχουσα μορφή του.

Πέραν της αναμενόμενης γλώσσας για την ένταξη στην ΕΕ, αναμένεται πρόοδος σε τομείς όπως η τελωνειακή ελεύθερη πρόσβαση για τις ουκρανικές εξαγωγές, η πρόσβαση στην ελεύθερη ζώνη περιαγωγής της Ένωσης και η ένταξη στην ενιαία ζώνη πληρωμών σε ευρώ.

Οι δύο πλευρές πρόκειται επίσης να υπογράψουν μνημόνιο κατανόησης για μια στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Για τις διαβουλεύσεις μεταξύ της Επιτροπής και της κυβέρνησης, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει την ημερήσια διάταξη, αλλά είναι πιθανό να συζητηθούν η χρηματοδότηση της Ουκρανίας και η ανοικοδόμηση, η αίτηση της χώρας για ένταξη στην ΕΕ και πιθανές νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Γλώσσα προσχώρησης

Σύμφωνα με αρκετούς διπλωμάτες της ΕΕ, η σύνοδος κορυφής αυτής της εβδομάδας θα αφορά επίσης στη διαχείριση των προσδοκιών, ανεξάρτητα από το μήνυμα που πρόκειται να σταλεί.

Οι πρεσβευτές της ΕΕ αναμένεται να συμφωνήσουν για την τελική έκδοση του ανακοινωθέντος της συνόδου κορυφής την Τετάρτη (1 Φεβρουαρίου).

Τα κράτη μέλη τις τελευταίες εβδομάδες έχουν εγκλωβιστεί σε έναν καβγά σχετικά με τη θετική διατύπωση του κειμένου όσον αφορά την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, δήλωσαν τέσσερις διπλωμάτες της ΕΕ στη EURACTIV.

Η Πολωνία, οι τρεις χώρες της Βαλτικής και η Ουκρανία πίεζαν για μια διατύπωση που θα έδειχνε στο Κίεβο ότι η αίτηση ένταξής του μπορεί να επιταχυνθεί.

«Αυτό που περιμένουμε από τη σύνοδο κορυφής είναι ενθάρρυνση για την Ουκρανία και μια σαφής αξιολόγηση της προόδου που έχει σημειώσει», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ της Ανατολικής Ευρώπης στη EURACTIV.

«Αν και πρόκειται απλώς για μια δήλωση, οι λέξεις έχουν σημασία, γι’ αυτό και πιέζουμε για μια πιο ενθαρρυντική εκδοχή του κειμένου», πρόσθεσε ο διπλωμάτης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε τον Ιούνιο το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας της ΕΕ για την Ουκρανία υπό την προϋπόθεση ότι το Κίεβο θα αναλάβει μια σειρά νομοθετικών και πολιτικών μέτρων, που ονομάστηκαν επτά συστάσεις.

Οι συστάσεις αυτές περιλάμβαναν τη θέσπιση νομοθεσίας για τη διαδικασία επιλογής των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας σε ανταγωνιστική βάση, την ενίσχυση της καταπολέμησης της διαφθοράς, την εναρμόνιση της νομοθεσίας για τα μέσα ενημέρωσης με τα πρότυπα της ΕΕ και την προστασία των εθνικών μειονοτήτων.

Καθώς το Κίεβο έχει προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις τους τελευταίους μήνες, οι ουκρανοί ηγέτες έχουν εκφράσει την ελπίδα ότι η χώρα τους θα μπορούσε να ενταχθεί στην Ένωση στο εγγύς μέλλον, ενδεχομένως ακόμη και μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Όμως, παρά την απόφαση να χορηγηθεί στο Κίεβο καθεστώς υποψήφιας χώρας τον περασμένο Ιούνιο, η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας οποτεδήποτε σύντομα παραμένει μακρινή.

«Ένας μεγάλος αριθμός μεγάλων κρατών μελών δεν θα δεχτεί πολύ θετική γλώσσα – και όχι μόνο επειδή η συμφωνηθείσα γλώσσα είναι μόλις ενός μηνός, οπότε κανείς δεν είναι έτοιμος να ξανανοίξει μια δύσκολη συζήτηση που μόλις ολοκληρώσαμε», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ στη EURACTIV.

Αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν ότι η γλώσσα του σχεδίου δήλωσης έχει γίνει «πολύ προωθητική για ορισμένα πιο επιφυλακτικά κράτη μέλη, ενώ αναμένεται να υπάρξουν αντιδράσεις από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, τη Δανία και το Βέλγιο.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε πέρυσι ότι μπορεί να χρειαστούν «δεκαετίες» μέχρι η Ουκρανία να ενταχθεί στην Ένωση, ενώ ακόμη και οι πιο υποστηρικτικοί ηγέτες της ΕΕ παραδέχονται ότι το Κίεβο μπορεί να έχει μεγαλύτερο δρόμο μπροστά του.

Τα πιο επιφυλακτικά κράτη μέλη θεωρούν ότι η αναφορά σε «σημαντική πρόοδο» είναι πολύ πρόωρη και «προκαταλαμβάνει τα συνήθη βήματα της ενταξιακής διαδικασίας», καθώς δεν έχει ακόμη παρουσιαστεί καμία επίσημη αξιολόγηση της προόδου της Ουκρανίας.

Θα προτιμούσαν να παραμείνουν στη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου και στη συμφωνημένη διαδικασία, βάσει της οποίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παράσχει ενδιάμεση ενημέρωση σχετικά με την πρόοδο της Ουκρανίας όσον αφορά την εκπλήρωση των επτά απαιτήσεων που έθεσε η ΕΕ για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Η ενημέρωση αυτή θα προστεθεί στην τακτική αξιολόγηση που γίνεται στο πλαίσιο της ετήσιας δέσμης μέτρων της Επιτροπής για τη διεύρυνση που δημοσιεύεται τακτικά τον Οκτώβριο, όπου είναι πιθανό να προστεθούν περαιτέρω συστάσεις.

Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, αξιωματούχοι της ΕΕ που ασχολούνται με τον φάκελο σημείωσαν ότι η Ουκρανία έχει σημειώσει καλή πρόοδο όσον αφορά τη θέσπιση ενός νέου νόμου για τα μέσα ενημέρωσης και την προώθηση βασικών διορισμών για την Ειδική Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς της χώρας.

«Λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για μια χώρα σε εμπόλεμη κατάσταση, έχουν όντως καταβάλει λεόντειες προσπάθειες για να προχωρήσουν με όσα απαιτεί από αυτούς η διαδικασία διεύρυνσης», δήλωσε στη EURACTIV ένας αξιωματούχος της ΕΕ με γνώση του θέματος.

Ενώ η Ουκρανία έχει ανακοινώσει τη μεταρρύθμιση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και των λεπτομερειών βάσει των οποίων διορίζονται οι δικαστές, η Επιτροπή της Βενετίας εξακολουθεί να έχει ανησυχίες σχετικά με τις εξουσίες και τη σύνθεση της συμβουλευτικής ομάδας εμπειρογνωμόνων, του οργάνου που επιλέγει τους υποψηφίους για το δικαστήριο.

«Κενά παραμένουν στην ευθυγράμμιση του κράτους δικαίου και της δικαιοσύνης, καθώς και στην καταπολέμηση της διαφθοράς, ενώ ορισμένες μεταρρυθμίσεις πιθανόν να χρειάζονται περαιτέρω ευθυγράμμιση με τη νομοθεσία της ΕΕ στην πορεία», πρόσθεσε ο αξιωματούχος της ΕΕ.

Για τον σκοπό αυτό, το σχέδιο δήλωσης της συνόδου κορυφής πρόκειται να αναφέρει ότι «η μεταρρύθμιση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και η διαδικασία επιλογής πολιτικά ανεξάρτητων και εξειδικευμένων συνταγματικών δικαστών παραμένει ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ουκρανίας».

euractiv.gr