The New York Times: "Δόθηκαν άδειες εξαγωγής στην Ιntellexa για το Predator από το ΥΠΕΞ της Ελλάδας"

Η κυβέρνηση Μπάιντεν πήρε δημόσια θέση πέρυσι κατά της κατάχρησης του spyware, με στόχο ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αντιφρονούντες και δημοσιογράφους: Έθεσε σε μαύρη λίστα τον πιο διαβόητο κατασκευαστή των εργαλείων hacking, την ισραηλινή εταιρεία NSO Group. 

Ωστόσο, η παγκόσμια βιομηχανία εμπορικού spyware - που επιτρέπει στις κυβερνήσεις να εισβάλουν στα κινητά τηλέφωνα και να συλλέγουν δεδομένα - συνεχίζει να αναπτύσσεται. Ακόμη και η αμερικανική κυβέρνηση το χρησιμοποιεί. 

Ταυτόχρονα, η χρήση spyware συνεχίζει να πολλαπλασιάζεται σε όλο τον κόσμο, με νέες εταιρείες - οι οποίες απασχολούν πρώην ισραηλινούς βετεράνους της κυβερνοκατασκοπείας, ορισμένοι από τους οποίους εργάζονταν για την NSO - μπαίνουν για να καλύψουν το κενό που άφησε η μαύρη λίστα. 

Με αυτήν την επόμενη γενιά εταιρειών, η τεχνολογία που κάποτε βρισκόταν στα χέρια ενός μικρού αριθμού εθνών είναι τώρα πανταχού παρούσα — μεταμορφώνοντας το τοπίο της κυβερνητικής κατασκοπείας. 

Μια εταιρεία, που πουλά ένα λογισμικό χάκερ που ονομάζεται Predator και διευθύνεται από έναν πρώην Ισραηλινό στρατηγό από γραφεία στην Ελλάδα, βρίσκεται στο επίκεντρο πολιτικού σκανδάλου στην Αθήνα σχετικά με τη χρήση του spyware εναντίον πολιτικών και δημοσιογράφων. 

Μετά από ερωτήσεις από τους New York Times, η ελληνική κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι έδωσε στην εταιρεία Intellexa άδειες για να πουλήσει το Predator σε τουλάχιστον μία χώρα με ιστορικό καταστολής, τη Μαδαγασκάρη. 

Οι Times έλαβε επίσης μια επιχειρηματική πρόταση που έκανε η Intellexa για να πουλήσει τα προϊόντα της στην Ουκρανία, η οποία απέρριψε την προσφορά.     Το Predator βρέθηκε να έχει χρησιμοποιηθεί σε άλλες δώδεκα χώρες από το 2021, καταδεικνύοντας τη συνεχιζόμενη ζήτηση μεταξύ των κυβερνήσεων και την έλλειψη ισχυρών διεθνών προσπαθειών για τον περιορισμό της χρήσης τέτοιων εργαλείων. 

Η έρευνα των Times βασίζεται σε εξέταση χιλιάδων σελίδων εγγράφων — συμπεριλαμβανομένων σφραγισμένων δικαστικών εγγράφων στην Κύπρο, απόρρητων κοινοβουλευτικών μαρτυριών στην Ελλάδα και μυστικής έρευνας της ισραηλινής στρατιωτικής αστυνομίας — καθώς και σε συνεντεύξεις με περισσότερους από δύο δωδεκάδες κυβερνητικούς και δικαστικούς αξιωματούχους, φορείς επιβολής του νόμου, στελέχη επιχειρήσεων και θύματα hacking σε πέντε χώρες. 

Ο κύριος Ντίλιαν δεν τελείωσε. 

Μετακινήθηκε στην Αθήνα και ίδρυσε την Intellexa εκεί το 2020, όταν άρχισε να εμπορεύεται επιθετικά το νέο του προϊόν spyware, το Predator. Το Predator απαιτεί από τον στοχευόμενο χρήστη να κάνει κλικ σε έναν σύνδεσμο για να μολύνει το τηλέφωνο του χρήστη, ενώ ο Pegasus μολύνει το τηλέφωνο χωρίς καμία ενέργεια από τον στόχο. Οι μολύνσεις έρχονται με τη μορφή προσεκτικά κατασκευασμένων, εξατομικευμένων στιγμιαίων μηνυμάτων και το δόλωμα — μολυσμένους συνδέσμους που μιμούνται καθιερωμένους ιστότοπους. 

Από την άνοιξη του 2020, η Intellexa λειτουργούσε από γραφεία κατά μήκος της Ριβιέρας της ελληνικής πρωτεύουσας της νότιας ακτογραμμής...

Σύμφωνα με εμπιστευτικά αρχεία που εξετάστηκαν από τους Times καθώς και από τα προφίλ του προσωπικού του LinkedIn, η εταιρεία προσέλαβε τουλάχιστον οκτώ Ισραηλινούς, αρκετοί από τους οποίους είχαν ιστορικό στις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας 

Ένα ελληνικό δράμα 

Τους τελευταίους μήνες, το Predator έχει επίσης αναστατώσει τη δημόσια ζωή στην Ελλάδα, όπου διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιήθηκε εναντίον δημοσιογράφων και προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης. Η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει το spyware ως παράνομο και είπε ότι δεν είχε καμία σχέση με αυτό. 

Παρά τις καταγγελίες, η Ελλάδα παραδέχτηκε ότι υποστήριξε την Intellexa και το spyware της με ζωτικό τρόπο: δίνοντας άδεια στην εταιρεία να εξάγει το Predator στη Μαδαγασκάρη, η κυβέρνηση της οποίας έχει ιστορικό καταστολής των διαφωνούντων. Ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, επιβεβαίωσε ότι τμήμα του υπουργείου εξέδωσε δύο άδειες εξαγωγής στην Intellexa στις 15 Νοεμβρίου 2021. 

Σε ένδειξη της πίεσης που δέχεται η χώρα, ο κ. Παπαϊωάννου, είπε ο γενικός επιθεωρητής του υπουργείου, είχε ξεκινήσει εσωτερική έρευνα μετά από δημοσιεύματα στον τοπικό Τύπο για την εταιρεία.  

Οι αξιωματούχοι της Μαδαγασκάρης δεν έκαναν κάποιο σχόλιο.

Ο Θανάσης Κουκάκης, ερευνητής ρεπόρτερ, μήνυσε τον κ. Ντίλιαν και τους συνεργάτες του στην Intellexa. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αρνήθηκε ότι διέταξε παρακολούθηση μέσω Predator και υποστηρίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν κατέχει το spyware. Ακόμα κι έτσι, ο ανιψιός του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος είχε την πολιτική εποπτεία της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, παραιτήθηκε λόγω του σκανδάλου spyware τον Αύγουστο, αν και αρνείται κάθε ρόλο σε αυτό. 

Την ίδια περίπου περίοδο, ο πρωθυπουργός απέλυσε τον αρχηγό των εθνικών πληροφοριών. Τον ίδιο μήνα, η Intellexa απέλυσε το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της με έδρα την Αθήνα. Τον Νοέμβριο, ο κ. Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι κάποιος εκτελεί μυστικές επιχειρήσεις χρησιμοποιώντας το Predator στην Ελλάδα — απλώς δεν ξέρει από ποιον. «Για να είμαι ξεκάθαρος, ποτέ δεν ισχυρίστηκα - και ποτέ δεν ισχυρίστηκε η κυβέρνηση - ότι δεν υπήρχαν hacks και δυνάμεις που να χρησιμοποιούν το λογισμικό Predator», είπε, προσθέτοντας: «Υπάρχει παράνομο λογισμικό υποκλοπής spyware σε όλη την Ευρώπη». 

Συντάκτες του άρθρου: Mark Mazzetti, Ronen Bergman and Matina Stevis-Gridneff Mark Mazzetti reported from Washington, Ronen Bergman from Tel Aviv and Nicosia, Cyprus, and Matina Stevis-Gridneff from Brussels, Athens and Nicosia. Dec. 8, 2022, 5:00 a.m. ET 

nytimes.com