Το δικαίωμα βέτο του Μενέντεζ οι τρόποι άσκησης και το παράδειγμα της Σαουδικής Αραβίας...

Στις 10 Οκτωβρίου, ο Andrew Desiderio του Politico ανέφερε ότι, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Bob Menendez (D‑NJ), δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να παγώσουν αμέσως όλες τις πτυχές της συνεργασίας μας με τη Σαουδική Αραβία, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πωλήσεων όπλων και συνεργασίας για την ασφάλεια, εκτός από ότι είναι απολύτως απαραίτητο για την υπεράσπιση του προσωπικού και των συμφερόντων των ΗΠΑ». Το αντίστοιχο άρθρο υποστηρίζει ότι «ο Menendez έχει δικαίωμα βέτο στις ξένες πωλήσεις όπλων». 

Ενώ η διακοπή των πωλήσεων θα αποτελούσε ένα τολμηρό βήμα για την επανεκτίμηση των σχέσεων των ΗΠΑ με τη Σαουδική Αραβία, ο Menendez δεν μπορεί να ασκήσει βέτο σε τέτοιες πωλήσεις υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Η έρευνά μας εξετάζει πώς το Κογκρέσο μπορεί να περιορίσει την ικανότητα του προέδρου να χρησιμοποιεί τις πωλήσεις όπλων ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής. Τελικά, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας -και το Κογκρέσο στο σύνολό του- μπορούν να σταματήσουν τις πωλήσεις όπλων σε μια συγκεκριμένη χώρα μέσω τριών νομοθετικών μηχανισμών. Δυστυχώς, όλα απαιτούν προεδρική ανοχή. 

Μέθοδος 1: 

Τμήμα 502Β(γ) του νόμου περί ξένης βοήθειας του 1961. Η ενότητα 502Β(γ) του Νόμου περί Εξωτερικής Βοήθειας του 1961, επιτρέπει στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας ή στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής να ζητήσει μια έκθεση για μια συγκεκριμένη χώρα. Αυτή η προσθήκη εγκρίθηκε μετά από δύο εκθέσεις της υποεπιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 1973 και το 1974. Για 30 ημέρες, δεν παρέχεται βοήθεια ασφάλειας έως ότου ληφθεί η έκθεση. Μόλις λάβει την έκθεση, το Κογκρέσο μπορεί στη συνέχεια να εγκρίνει ένα κοινό ψήφισμα απόρριψης για τον τερματισμό ή τον περιορισμό της βοήθειας ασφαλείας. Στη Γερουσία, τα ψηφίσματα που ζητούν εκ των υστέρων έκθεση υπόκεινται σε ταχείες διαδικασίες , πράγμα που σημαίνει ότι μια απλή πλειοψηφία θα πρέπει να μπορεί να τα προωθήσει. 

Το πρόβλημα είναι ότι αυτό εξαρτάται από την προθυμία του προέδρου να το αφήσει να συμβεί. Το τρέχον νομικό προηγούμενο δεν το καθιστά εύκολο. Δοκιμάστηκε δύο φορές: πρώτα στο Crockett v. Reagan (1982) και ξανά στο Clark v. United States (1985) . Και οι δύο υποθέσεις απορρίφθηκαν και δεν προωθήθηκαν ποτέ στο Ανώτατο Δικαστήριο. Επιπλέον, μετά την Υπηρεσία Μετανάστευσης και Πολιτογράφησης κατά Chadha (1983) , ο πρώην Πρόεδρος George HW Bush σημείωσε ότι το 502B(c) είναι πιθανώς ασυμβίβαστο με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, επειδή θα επέτρεπε σε μια  επιτροπή του Κογκρέσου να σταματήσει τη βοήθεια ασφαλείας χωρίς να «παρουσιαστεί στον Πρόεδρο» για επανεξέταση. 

Πιο πρόσφατα, ο γερουσιαστής Jeff Merkley , ο γερουσιαστής Bob Menendez και ο εκπρόσωπος Tom Malinowski προσπάθησαν όλοι να χρησιμοποιήσουν το 502B(c) χωρίς αποτέλεσμα. Ο πρώην Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποστήριξε επιτυχώς, ότι η διάταξη παραβίαζε τη διάκριση των εξουσιών για να εμποδίσει τον Μενέντεζ και τον τότε πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Μπομπ Κόρκερ, να χρησιμοποιήσουν παρόμοια διάταξη του νόμου περί λογοδοσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα . Πιθανότατα, ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα μπορούσε να κάνει το ίδιο εάν το Κογκρέσο υιοθετήσει το 502B(c) για να σταματήσει τις πωλήσεις στη Σαουδική Αραβία.

Έτσι, ενώ αυτή η διάταξη θα μπορούσε θεωρητικά να επιτρέψει στον Menendez να ασκήσει βέτο σε μια πώληση στη Σαουδική Αραβία, πιθανότατα θα πυροδοτούσε μια μακρά δικαστική μάχη. Νομικά, δεν είναι σαφές εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί και οποιαδήποτε αγωγή πιθανότατα δεν θα έδινε λύση για πολύ περισσότερο από ένα χρόνο εάν έφτανε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Σε τελική ανάλυση, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένας από τους προέδρους της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, ο Φρανκ Τσερτ, από τους πιο φανατικούς κατά των πωλήσεων σε καταπατητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν επικαλέστηκε ποτέ το 502B(c) κατά τη διάρκεια της θητείας του ως προέδρου μεταξύ 1979 και 1981. 

Μέθοδος 2: 

Ο νόμος για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων του 1976. Ο νόμος περί ελέγχου εξαγωγών όπλων δίνει στο Κογκρέσο τη δυνατότητα να σταματήσει μια πώληση, 30 ημερολογιακές ημέρες πριν από τη μεταφορά εξοπλισμού αξίας 14 εκατομμυρίων δολαρίων ή περισσότερο. Αφού ειδοποιηθεί για μια πώληση, το Κογκρέσο μπορεί να εγκρίνει ένα κοινό ψήφισμα απόρριψης. Ωστόσο, λόγω δύο νομοθετικών φραγμών, το Κογκρέσο δεν σταμάτησε ποτέ με επιτυχία μια πώληση. 

Πρώτον, στη Βουλή, δεν υπάρχει μηχανισμός που να αναγκάζει την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής να συζητήσει μια πώληση όπλων, κάτι που επιτρέπει σε ένα πιθανό ψήφισμα να "πεθάνει" στην επιτροπή. Εάν η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής δεν ενεργήσει για να σταματήσει μια πώληση, δεν μπορεί να κάνει τίποτα ο Μενέντεζ γιατί χρειάζεται η Βουλή να απορρίψει την πώληση για να περάσει ένα κοινό ψήφισμα. 

Δεύτερον, επειδή το Κογκρέσο πρέπει να εγκρίνει ένα ψήφισμα που απορρίπτει την πώληση του προέδρου, ο πρόεδρος μπορεί να ασκήσει βέτο στο ψήφισμα. Επομένως, ακόμα κι αν το Κογκρέσο μπορεί να ενοποιηθεί και και τα δύο κοινοβούλια εγκρίνουν ψήφισμα αποδοκιμασίας για να σταματήσει μια πώληση, πρέπει να έχουν πλειοψηφία που δεν θα αποκλείει βέτο. Ο Τραμπ μπόρεσε να ασκήσει βέτο σε τέτοιες αποφάσεις για να σταματήσει τις πωλήσεις στη Σαουδική Αραβία πολλές φορές. 

Απούσης της νομοθεσίας που "ανατρέπει το σενάριο" για να δώσει στο Κογκρέσο την εξουσία να εγκρίνει, αντί να απορρίπτει, κάθε πώληση, αυτό το προεδρικό βέτο θα αντικαταστήσει κάθε «βέτο» που επιχειρεί ο γερουσιαστής Μενέντεζ.

Μέθοδος 3: Η άτυπη διαδικασία 

Στην τρέχουσα διαδικασία πώλησης όπλων, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποβάλλει παραδοσιακά μια άτυπη κοινοποίηση στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής 20-40 ημέρες πριν από την επίσημη κοινοποίηση. Εάν κάποιο μέλος του Κογκρέσου έχει σοβαρά προβλήματα με την πώληση, οι επιτροπές μπορούν στη συνέχεια να θέσουν «αναμονή» στην πώληση μέχρι να επιλυθούν τα ζητήματα. 

Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η "κράτηση" δεν είναι γραμμένη σε νόμο.

Ο ίδιος ο Menendez απέτυχε να σταματήσει την πώληση πυρομαχικών ακριβείας στη Σαουδική Αραβία τον Ιούνιο του 2018. Μπλόκαρε την πώληση για μερικούς μήνες θέτοντας την σε αναστολή, αλλά τελικά ακυρώθηκε όταν η κυβέρνηση Τραμπ κήρυξε  "εξαίρεση έκτακτης ανάγκης". 

Δεν είναι μόνο αισιόδοξο αλλά ίσως και ανακριβές να πούμε ότι ο γερουσιαστής Μενέντεζ έχει δικαίωμα βέτο. Τόσο μέσω νομικών όσο και ανεπίσημων διαδικασιών, η εκτελεστική εξουσία έχει τον τελευταίο λόγο για τις πωλήσεις όπλων, εκτός εάν το Κογκρέσο έχει πλειοψηφία χωρίς βέτο, πίσω από μια αποδοκιμασία ή εγκρίνει νέα νομοθεσία που του παρέχει περισσότερη εξουσία στη διαδικασία. Ωστόσο, ο Menendez μπορεί να καταφέρει να εμποδίσει τον επόμενο γύρο πωλήσεων στο Ριάντ. 

Ο Μπάιντεν εκνευρίζεται ολοένα και περισσότερο με τη Σαουδική Αραβία και μπορεί να ψάχνει έναν τρόπο να αποδυναμώσει τη σχέση ασφαλείας ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας. Το να επιτρέψει στο Κογκρέσο να σταματήσει τις πωλήσεις τον βοηθά να αποφύγει την πολιτική αντίδραση.

Μετάφραση από το άρθρο "Ο Μενέντεζ παίρνει θέση κατά της Σαουδικής Αραβίας, αλλά έχει δικαίωμα βέτο;" του Αμερικανικού Ινστιτούτου CATO (14 Oκτ. 2022)