Δρ. Κυριάκος Κουρούσης στο Seattle Times-Σφάλμα συντήρησης πιθανή αιτία αστοχίας θυρίδας κινητήρα αεροσκάφους 737 της Alaska Airlines

Σφάλμα συντήρησης πιθανή αιτία ατυχήματος σε θυρίδα κινητήρα Alaska Airlines 737... 

Για έναν επιβάτη που κοιτάζει έξω από το παράθυρο ενός τζετ, είναι ανησυχητικό να βλέπει το μεταλλικό κάλυμμα στο κεντρικό τμήμα του κινητήρα να σπάει, να κόβεται σαν λεπτό χαρτί και μετά να σκίζεται και να φεύγει πίσω στο φτερό και στην άτρακτο. 

 

Αυτή ήταν η ανησυχητική θέα από τα παράθυρα, τη Δευτέρα, για τους επιβάτες ενός Boeing 737 της Alaska Airlines. Όταν η πτήση για το Σαν Ντιέγκο απογειώθηκε από το Διεθνές Αεροδρόμιο Seattle-Tacoma, τα καλύμματα εκατέρωθεν του αριστερού περιβλήματος του κινητήρα - που ονομάζεται nacelle - λύθηκαν. 

Όταν οι πιλότοι επέστρεψαν αμέσως στο Σιάτλ, τα καλύμματα σκίστηκαν εντελώς κατά την προσγείωση και μέρη χτύπησαν την άτρακτο. Το τζετ προσγειώθηκε με ασφάλεια και κανένας από τους 182 επιβάτες και το πλήρωμα δεν τραυματίστηκε. Για τους επιβάτες έγινε εκ νέου κράτηση σε άλλη πτήση. 

Δεκάδες τέτοια ατυχήματα έχουν συμβεί τα τελευταία 30 χρόνια, πολύ πιο συχνά στο Airbus A320 παρά στο Boeing 737. Αν και ορισμένα από αυτά τα περιστατικά ήταν πιο σοβαρά, κανένα δεν είχε ως αποτέλεσμα τραυματισμούς. 

Αυτός ο τύπος βλάβης είναι πολύ διαφορετικός από τα πιο σπάνια αλλά πολύ πιο επικίνδυνα ατυχήματα, στα οποία σπάει ένα πτερύγιο κινητήρα, προκαλώντας καταστροφική βλάβη στον κινητήρα και ρίχνοντας θραύσματα βαρέων μετάλλων στο πλαίσιο του αεροσκάφους. 

Αυτά συχνά προκαλούνται από μη ανιχνεύσιμη μακροχρόνια κόπωση μετάλλου στα πτερύγια του κινητήρα. Αντίθετα, σχεδόν σε κάθε περίπτωση σχισίματος και αποσύνθεσης θυρίδας κινητήρα, η αιτία έχει αποδοθεί σε σφάλμα συντήρησης πριν από την πτήση και σε επακόλουθη αδυναμία παρατήρησης αυτού του σφάλματος κατά τους ελέγχους πριν από την πτήση. Το περιστατικό στην Alaska Air ήταν η δεύτερη τέτοια περίπτωση ενός Boeing 737 στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτόν τον μήνα. 

Σε μια πτήση της Southwest Airlines από το Ορλάντο της Φλόριντα, στις 12 Αυγούστου, τα ίδια καλύμματα σκίστηκαν καθώς το αεροσκάφος προσγειώθηκε στο Σεντ Λούις. Και πάλι κανείς δεν τραυματίστηκε. Η Airbus αναγκάστηκε να αλλάξει το σχεδιασμό του Α320 μετά από μια σειρά τέτοιων περιστατικών.

WATCH: An Alaska Airlines flight bound for San Diego was forced to return to Seattle-Tacoma International Airport after part of the metal paneling that covers the engine dislodged and detached from the aircraft, the airline said. https://t.co/3T8jbZZBV0 pic.twitter.com/G9WjMuUpxW

— NBC4 Washington (@nbcwashington) August 23, 2022

 

Ο Κυριάκος Κουρούσης, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου του Limerick στην Ιρλανδία, ο οποίος διεξήγαγε μια ολοκληρωμένη έρευνα για τα ατυχήματα του Airbus και συνέγραψε μια εργασία που εξέταζε τον ρόλο του ανθρώπινου λάθους και την αποτελεσματικότητα της τροποποίησης, δήλωσε ότι «ίσως είναι καλή ιδέα να κάνουμε μια έρευνα παρακολούθησης στο 737 σε αυτό το σημείο.» 

Τα εξαρτήματα που αστόχησαν σε όλα αυτά τα περιστατικά ονομάζονται θυρίδες καλύμματος κινητήρα, καλύμματα σε κάθε πλευρά της ατράκτου γύρω από τον κινητήρα που ανοίγουν σαν φτερά γλάρου για να επιτρέψουν στους μηχανικούς εξυπηρέτησης να έχουν πρόσβαση στον κινητήρα. Στα δεκάδες περιστατικά όπου σκίστηκε η θύρα αυτή, ήταν κυρίως επειδή κάποιος μηχανικός απέτυχε να επανασυνδέσει σωστά τις πόρτες πριν από την απογείωση και οι επιθεωρήσεις πριν από την πτήση από τους πιλότους και τους επόπτες συντήρησης δεν εντόπισαν το σφάλμα. 

Σε τέτοια σφάλματα συμβάλλει το γεγονός ότι μερικές φορές αυτές οι εργασίες συντήρησης εκτελούνται στο σκοτάδι ή βιαστικά, επειδή η επόμενη πτήση καθυστερεί. Οι διαδικασίες συντήρησης και επιθεώρησης πριν από την πτήση είναι βέβαιο ότι θα είναι το πρώτο επίκεντρο μιας συνεχιζόμενης έρευνας από την Alaska Airlines και την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας για το περιστατικό της Δευτέρας. Η FAA είπε ότι ερευνά επίσης το προηγούμενο περιστατικό στο Σεντ Λούις. Εκτός από την επιβεβαίωση των συνεχιζόμενων ερευνών τους, η Alaska Air και η FAA αρνήθηκαν να σχολιάσουν την Τρίτη για πιθανές αιτίες.

Η Airbus αναγκάστηκε να διορθώσει την κατάσταση 

Η αστοχία της θυρίδας του καλύμματος κινητήρα κατά την πτήση ήταν ιστορικά μεγαλύτερο πρόβλημα στην οικογένεια αεροσκαφών Airbus A320. Τουλάχιστον 45 τέτοια περιστατικά συνέβησαν στα A320 σε διάστημα τριών δεκαετιών - ορισμένα με αεροσκάφη με τους ίδιους κινητήρες με το 737 - ώθησαν την Airbus να αναπτύξει μια τροποποίηση που στη συνέχεια ανατέθηκε τόσο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας όσο και από την FAA. 

Ο Κουρούσης είπε ότι ο λόγος που το 737 έχει λιγότερα περιστατικά είναι απλώς επειδή το μάνδαλο για τις θύρες είναι κοντά στην άκρη της κάτω πλευράς του case του κινητήρα και επομένως είναι ευκολότερο να το δει κανείς από το πλάι. Αντίθετα, το μάνδαλο των θυρών στα Airbus, βρίσκεται στη μέση της κάτω πλευράς της ατράκτου και μπορεί να επιθεωρηθεί μόνο αν κάποιος συρθεί και σκύψει προς τα κάτω. «Είναι πιο εύκολο για το αεροσκάφος Airbus να συμβεί, αν δεν γίνει αντιληπτό», είπε ο Κουρούσης.

Alaska Airlines Boeing 737-900 (N293AK, built 2018) safely returned to land at Seattle-SeaTac Intl AP (KSEA), WA after the cowling of its left engine #1 came loose and ripped off during landing. No one on flight #AS558 to San Diego was harmed. @asminnow pic.twitter.com/gLpjCdXMPG

— JACDEC (@JacdecNew) August 23, 2022

 

Σε αντίθεση με το υλικό βαρέως τύπου που χρησιμοποιείται για το κάλυμμα εισόδου στο μπροστινό άκρο κινητήρα τζετ, οι θυρίδες του καλύμματος είναι κατασκευασμένες από σχετικά λεπτό αλουμίνιο. 

Κανονικά, όταν τμήματα αυτών των θυρίδων σπάνε, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να γρατσουνίσουν ή να βαθουλώσουν τις πτέρυγες, την άτρακτο και την ουρά του αεροσκάφους. Σε ορισμένα περιστατικά Airbus, και στα δύο που αφορούσαν συμπτωματικά αεροσκάφη της British Airways, τα μεταλλικά υπολείμματα τρύπησαν μια όδευση καυσίμου και προκάλεσαν φωτιά στον κινητήρα. 

Η Airbus τελικά αναγκάστηκε να δράσει μετά το δεύτερο από αυτά τα πιο σοβαρά περιστατικά το 2015, όταν οι θύρες και των δύο κινητήρων αποσπάστηκαν από ένα A319 καθώς απογειωνόταν από το Χίθροου του Λονδίνου. Η διαρροή καυσίμου προκάλεσε φωτιά στον κινητήρα κατά την πτήση. Μετά την προσγείωση, οι επιβάτες απομακρύνθηκαν με τσουλήθρες εκκένωσης. Καθώς αυτό ήταν το αποκορύφωμα μιας σειράς περιστατικών, η Airbus απάντησε σχεδιάζοντας μια τροποποίηση στα μάνδαλα της πόρτας, η οποία απαιτούσε κλείδωμα και ξεκλείδωμα με ένα συγκεκριμένο κλειδί. Αυτό το κλειδί είχε μια σημαία "αφαίρεση πριν από την πτήση" και έπρεπε να φυλάσσεται σε καθορισμένο χώρο στο πιλοτήριο. 

Ορισμένες αεροπορικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Air Canada και της United Airlines, αντιτάχθηκαν σε αυτήν τη λύση, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να εξακολουθήσει να γίνει ανθρώπινο λάθος με αυτήν τη ρύθμιση. Η United είπε ότι εφάρμοσε μια διαδικασία διπλής σήμανσης για τα μάνδαλα της θυρίδας και δεν είχε κανένα άλλο περιστατικό στη συνέχεια. Παρά αυτές τις αντιρρήσεις, η FAA και ο EASA παρήγγειλαν την τροποποίηση του Airbus το 2018 με εκτιμώμενο κόστος 4,3 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για τις αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες να επισκευάσουν 400 αεροσκάφη μέσα σε τρία χρόνια. 

Η μελέτη (paper)του Κουρούση του 2018 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τροποποίηση του Airbus A320 θα «βοηθήσει θετικά» στη μείωση των αστοχιών της θυρίδας. Ωστόσο, συνέστησε και άλλες διαδικαστικές αλλαγές. Αυτό περιελάμβανε μια διαδικασία διπλής υπογραφής, όπως εισήχθη από την United και στοχευμένη εκπαίδευση για την προώθηση της καλύτερης επικοινωνίας και μιας συνεργατικής στάσης στην κουλτούρα συντήρησης αεροπορικών εταιρειών. 

Μετά την έρευνα για το περιστατικό της Δευτέρας, τέτοιες συστάσεις για τον «ανθρώπινο παράγοντα» πιθανότατα θα βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της Alaska Air για την πρόληψη μελλοντικών αστοχιών.

seattletimes.com