Ενημέρωση τύπου από την Matilda Bogner επικεφαλής της Αποστολής Παρακολούθησης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην Ουκρανία

Από τις 24 Φεβρουαρίου, η Αποστολή Παρακολούθησης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών στην Ουκρανία, καταγράφει παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και παραβιάσεις του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σημειώνονται στη χώρα. Πολλοί από τους ισχυρισμούς αφορούν παραβιάσεις που μπορεί να ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου.

Σήμερα είναι η 76η ημέρα από την επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία. 76 μέρες κατεστραμμένων ζωών και πόλεων, νοσοκομείων, σχολείων και σπιτιών.

Την περασμένη εβδομάδα, οι συνάδελφοί μου και εγώ επισκεφθήκαμε 14 πόλεις στις περιφέρειες του Κιέβου και του Τσερνιχίφ που είχαν καταληφθεί από τις ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις μέχρι τα τέλη Μαρτίου.

Ο κόσμος μας είπε για συγγενείς, γείτονες και φίλους που σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν, κρατήθηκαν και εξαφανίστηκαν. Στο Makariv, μια πενταμελής οικογένεια δέχτηκε πυρά από ρωσικές ένοπλες δυνάμεις καθώς προσπαθούσαν να φύγουν με τους γείτονές τους με αυτοκίνητο. Δυστυχώς, μόνο δύο μέλη της οικογένειας επέζησαν.

Στο χωριό Yahidne στην περιοχή Chernihiv, συναντήσαμε έναν 70χρονο άνδρα που πέρασε 24 ημέρες στο υπόγειο ενός τοπικού σχολείου. Μας είπε με δάκρυα στα μάτια ότι μοιραζόταν ένα δωμάτιο 76 τετραγωνικών μέτρων με 138 άτομα - ο μικρότερος ήταν μόλις δύο μηνών. Ο χώρος ήταν τόσο γεμάτος που έπρεπε να κοιμηθεί όρθιος και έτσι δέθηκε σε ξύλινες ράγες για να μην πέσει κάτω.

Ένα άλλο άτομο από τη Μπούχα μας είπε ότι κάθε φορά που έφευγε από το σπίτι για να βρει φαγητό και νερό, δεν ήταν σίγουρος αν θα επέστρεφε ζωντανός.

Στη Bucha και σε άλλους οικισμούς στα βόρεια του Κιέβου που καταλήφθηκαν από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, έχουμε αναφορές για παράνομη δολοφονία περισσότερων από 300 ανδρών, γυναικών και παιδιών. Δυστυχώς, αυτοί οι αριθμοί θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς επισκεπτόμαστε περισσότερες περιοχές.

Συνολικά, μέχρι σήμερα έχουμε επιβεβαιώσει 7.061 απώλειες αμάχων, με 3.381 νεκρούς και 3.680 τραυματίες σε ολόκληρη τη χώρα από την έναρξη της ένοπλης επίθεσης από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Τα πραγματικά στοιχεία είναι υψηλότερα και εργαζόμαστε για να επιβεβαιώσουμε κάθε περιστατικό.

Κάθε θάνατος αμάχου είναι μια τραγωδία. Ανάλογα με τις συνθήκες, ο θάνατος ενός μεμονωμένου αμάχου ή κάποιου αμάχου μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου, καθώς είναι προστατευόμενα πρόσωπα βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Οι δολοφονίες ενδέχεται επίσης να παραβιάζουν το δικαίωμα στη ζωή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Επιτρέψτε μου να μοιραστώ ένα απόσπασμα μιας γυναίκας από το χωριό Yahidne στην περιοχή Chernihiv. «Είχαμε ένα τόσο όμορφο ήρεμο χωριό, όλοι φύτεψαν λουλούδια, τα σπίτια μας ήταν τακτοποιημένα. Τώρα όλα έχουν καταστραφεί. Ποιος θα τα ξαναφτιάξει όλα αυτά;» μας ρώτησε.

Σχολεία, νοσοκομεία, ιδιωτικές κατοικίες και πολυώροφα κτίρια κατοικιών καταστράφηκαν σε πολλές από τις περιοχές που επισκέφτηκα. Μέχρι σήμερα έχουμε καταγράψει εκατοντάδες εκπαιδευτικές και ιατρικές εγκαταστάσεις που καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές σε περιοχές που επλήγησαν από εχθροπραξίες σε ολόκληρη τη χώρα.

Σημειώνουμε με ανησυχία ότι λάβαμε πληροφορίες ότι σε πολλές περιοχές ένοπλες δυνάμεις –και από τις δύο πλευρές– χρησιμοποιούν σχολεία ως βάσεις τους και έχουν τοποθετήσει βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό κοντά σε σχολεία.

Σε ολόκληρη την Ουκρανία, τουλάχιστον 50 χριστιανικοί, εβραϊκοί και μουσουλμανικοί χώροι λατρείας διαφορετικών δογμάτων έχουν καταστραφεί ως αποτέλεσμα των εχθροπραξιών. Περισσότερα από τα μισά κτίρια έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Ο υψηλός αριθμός απωλειών αμάχων και η έκταση των καταστροφών και των ζημιών σε πολιτικά αντικείμενα υποδηλώνουν έντονα παραβιάσεις των αρχών που διέπουν τη διεξαγωγή των εχθροπραξιών, δηλαδή της διάκρισης, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των αδιάκριτων επιθέσεων, της αναλογικότητας και των προφυλάξεων.

Το δικαίωμα στην υγεία έχει πληγεί σοβαρά σε όλη τη χώρα. Σε περιοχές υπό έντονες εχθροπραξίες, έχουμε δει ότι τα ποσοστά θνησιμότητας αυξήθηκαν επειδή οι άνθρωποι δεν είχαν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη. Συχνά ήταν πολύ επικίνδυνο για τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια ή τα καταφύγιά τους για να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Για παράδειγμα, στο χωριό Yahidne, μας είπαν για 10 ηλικιωμένους που πέθαναν στο υπόγειο του σχολείου αφού πέρασαν μέρες ή σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και εβδομάδες ανίκανοι να φύγουν. Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες είναι δύο από τις ομάδες που έχουν υποφέρει δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της σύγκρουσης, συχνά εξαρτώνται από άλλους και στερούνται πρόσβασης στα φάρμακα και τη θεραπεία που χρειάζονται.

Συνεχίζουμε να λαμβάνουμε καταγγελίες για βιασμό, συμπεριλαμβανομένου ομαδικού βιασμού, απόπειρας βιασμού, εξαναγκασμού γυμνισμού, απειλών για σεξουαλική βία κατά πολιτών γυναικών και κοριτσιών, ανδρών και αγοριών. Οι γυναίκες και τα κορίτσια είναι τα πιο συχνά αναφερόμενα θύματα. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου σε πόλεις βόρεια του Κιέβου, καταγράψαμε μια σειρά από περιπτώσεις σεξουαλικής βίας. Σε μια πόλη που επισκεφτήκαμε μια γυναίκα βιάστηκε και δολοφονήθηκε από έναν Ρώσο στρατιώτη. Στη συνέχεια, ο ίδιος στρατιώτης επιχείρησε να βιάσει τη γείτονά της. Ο σύζυγος αυτής της γυναίκας επενέβη, αλλά στη συνέχεια πυροβολήθηκε από τον στρατιώτη. Αργότερα πέθανε.

Γενικά, ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι τα θύματα σεξουαλικής βίας και οι οικογένειες και οι φίλοι τους διστάζουν να μιλήσουν λόγω στιγματισμού. Οι επιθυμίες των θυμάτων, που είναι συνήθως γυναίκες και κορίτσια, πρέπει να γίνονται σεβαστές. Με την πάροδο του χρόνου η κλίμακα αυτών των παραβιάσεων θα γίνει σαφέστερη.

Μιλήσαμε επίσης με ανθρώπους που ψάχνουν να βρουν τους συγγενείς και τους φίλους τους. Καταγράψαμε ορισμένες περιπτώσεις όπου οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις είχαν συλλάβει πολίτες, κυρίως νεαρούς άνδρες, και τους μετέφεραν στη Λευκορωσία και στη συνέχεια στη Ρωσία, όπου κρατήθηκαν σε κέντρα κράτησης. Συνολικά, από τις 24 Φεβρουαρίου, έχουμε τεκμηριώσει 204 περιπτώσεις εξαφάνισης (169 άνδρες, 34 γυναίκες, 1 αγόρι), η συντριπτική πλειονότητα από αυτές από ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και συνδεδεμένες ένοπλες ομάδες.

Λάβαμε αξιόπιστες πληροφορίες για βασανιστήρια, κακομεταχείριση και κράτηση από τις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις αιχμαλώτων πολέμου που ανήκουν στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και σε συνδεδεμένες ένοπλες ομάδες. Συνεχίζουμε να βλέπουμε τη δημοσίευση βίντεο, τα οποία δείχνουν απάνθρωπη μεταχείριση, συμπεριλαμβανομένων κρατουμένων και από τις δύο πλευρές που εξαναγκάζονται να κάνουν δηλώσεις, συγγνώμη και ομολογίες, καθώς και άλλες μορφές ταπείνωσης. Αυτό παραβιάζει θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Η Ουκρανία και η Ρωσία πρέπει να διερευνήσουν άμεσα και αποτελεσματικά όλους τους ισχυρισμούς για βασανιστήρια και κακομεταχείριση αιχμαλώτων πολέμου. Πρέπει επίσης να ελέγχουν αποτελεσματικά και να δίνουν οδηγίες στις δυνάμεις τους να σταματήσουν τυχόν περαιτέρω παραβιάσεις.

Οι κυβερνώντες πρέπει να παρέχουν σαφείς οδηγίες στους μαχητές για την προστασία αμάχων και προσώπων hors de combat , απαγορεύοντας ξεκάθαρα τη δολοφονία, την κακομεταχείριση και την αυθαίρετη κράτηση τέτοιων ατόμων. Πρέπει να τους δοθεί εντολή να κάνουν διάκριση μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αντικειμένων. Όσοι δεν ακολουθούν τέτοιες οδηγίες πρέπει να απομακρυνθούν αμέσως από την ενεργό μάχη και να λογοδοτήσουν.

Ο καλύτερος τρόπος για να τερματιστούν οι παραβιάσεις που έχουμε τεκμηριώσει θα είναι ο τερματισμός των εχθροπραξιών. Ωστόσο, όσο συνεχίζονται και για όσο διάστημα διαρκέσουν, τα μέρη πρέπει κατά τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων να φροντίζουν διαρκώς να προστατεύουν τον άμαχο πληθυσμό, τους αμάχους και τα πολιτικά αντικείμενα και να δεσμεύονται να προστατεύουν κάθε άμαχη γυναίκα, άνδρα και παιδί και αυτούς τους ορισμούς μάχης που υπάγονται στον έλεγχό τους.