1913: Όταν ο Χίτλερ, ο Τρότσκι, ο Τίτο, ο Φρόιντ και ο Στάλιν ζούσαν όλοι στην ίδια περιοχή της Βιέννης...

Πριν από έναν αιώνα, ένα τμήμα της Βιέννης φιλοξενούσε τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Λέον Τρότσκι, τον Ιωσήφ Τίτο, τον Σίγκμουντ Φρόιντ και τον Ιωσήφ Στάλιν.

Τον Ιανουάριο του 1913, ένας άνδρας του οποίου το διαβατήριο έφερε το όνομα Σταύρος Παπαδόπουλος αποβιβάστηκε από το τρένο της Κρακοβίας στον σταθμό North Terminal της Βιέννης.

Με σκουρόχρωμη επιδερμίδα, ένα μεγάλο μουστάκι αγρότη και κρατούσε μια πολύ παλιά ξύλινη βαλίτσα.

«Καθόμουν στο τραπέζι», έγραψε ο άντρας που είχε έρθει να συναντήσει, χρόνια αργότερα, «όταν η πόρτα άνοιξε με ένα χτύπημα και μπήκε ένας άγνωστος άνδρας.

«Ήταν κοντός... λεπτός...Δεν είδα τίποτα στα μάτια του που να θυμίζει φιλικότητα».

Ο συγγραφέας αυτών των γραμμών ήταν ένας αντιφρονών Ρώσος διανοούμενος, ο εκδότης μιας ριζοσπαστικής εφημερίδας που ονομαζόταν Pravda (Αλήθεια). Το όνομά του ήταν Λέον Τρότσκι.

Ο άνθρωπος που περιέγραψε δεν ήταν στην πραγματικότητα ο Παπαδόπουλος.

Είχε γεννηθεί ως Iosif Vissarionovich Dzhugashvili, ήταν γνωστός στους φίλους του ως Koba και τώρα τον θυμούνται ως Ιωσήφ Στάλιν.

Ο Τρότσκι και ο Στάλιν ήταν μόνο δύο από έναν αριθμό ανδρών που έζησαν στο κέντρο της Βιέννης το 1913 και των οποίων οι ζωές προορίζονταν να διαμορφώσουν, πράγματι μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα.

Ήταν μια ανόμοια ομάδα. Οι δύο επαναστάτες, ο Στάλιν και ο Τρότσκι, ήταν σε φυγή. Ο Σίγκμουντ Φρόιντ είχε ήδη καθιερωθεί.

Ο ψυχαναλυτής, που εξυψώθηκε από τους οπαδούς ως ο άνθρωπος που άνοιξε τα μυστικά του μυαλού, έζησε και ασκήθηκε στο Berggasse της πόλης.

Ο νεαρός Josip Broz, ο οποίος αργότερα βρήκε φήμη ως ο ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας Στρατάρχης Τίτο, εργάστηκε στο εργοστάσιο αυτοκινήτων Daimler στο Wiener Neustadt, μια πόλη νότια της Βιέννης, και αναζητούσε δουλειά, χρήματα και καλές στιγμές.

Ο επόμενος, ήταν ο 24χρονος από τη βορειοδυτική Αυστρία, του οποίου τα όνειρα να σπουδάσει ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης είχαν διαλυθεί δύο φορές και που τώρα έμεινε σε ένα doss-house στη Meldermannstrasse κοντά στον Δούναβη, ο Αδόλφος Χίτλερ. .

Στη μεγαλειώδη περιγραφή του στην πόλη εκείνη την εποχή, Thunder at Twilight, ο Frederic Morton φαντάζεται τον Χίτλερ να παρενοχλεί τους συνοικούντες του «για την ηθική, τη φυλετική αγνότητα, τη γερμανική αποστολή και την προδοσία των Σλάβων, για τους Εβραίους, τους Ιησουίτες και τους Τέκτονες».

Πρόεδρος όλων, στο πολυσύχναστο Παλάτι Χόφμπουργκ της πόλης ήταν ο ηλικιωμένος Αυτοκράτορας Φραντς Τζόζεφ, ο οποίος βασίλευε από το μεγάλο έτος των επαναστάσεων, το 1848.

Ο αρχιδούκας Φραντς Φερδινάνδος, ο διορισμένος διάδοχός του, διέμενε στο κοντινό παλάτι Belvedere, περιμένοντας με ανυπομονησία τον θρόνο. Η δολοφονία του τον επόμενο χρόνο θα πυροδοτούσε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Βιέννη το 1913 ήταν η πρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, η οποία αποτελούνταν από 15 έθνη και πάνω από 50 εκατομμύρια κατοίκους.

«Αν και δεν ήταν ακριβώς ένα χωνευτήρι, η Βιέννη ήταν το δικό της είδος πολιτιστικής σούπας, που προσέλκυε τους φιλόδοξους από όλη την αυτοκρατορία», λέει ο Dardis McNamee, αρχισυντάκτης του Vienna Review, του μοναδικού αγγλόφωνου μηνιαίου της Αυστρίας, που επέζησε στην πόλη για 17 χρόνια.

«Λιγότερο από το ήμισυ των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της πόλης γεννήθηκαν αυτόχθονες και περίπου το ένα τέταρτο καταγόταν από τη Βοημία (τώρα τη δυτική Τσεχική Δημοκρατία) και τη Μοραβία (τώρα την ανατολική Δημοκρατία της Τσεχίας), έτσι ώστε τα Τσεχικά να μιλούνταν παράλληλα με τα γερμανικά σε πολλά περιβάλλοντα».

Οι υπήκοοι της αυτοκρατορίας μιλούσαν μια ντουζίνα γλώσσες, εξηγεί.

«Οι αξιωματικοί του Αυστροουγγρικού Στρατού έπρεπε να είναι σε θέση να δίνουν εντολές σε 11 γλώσσες εκτός από τη γερμανική, καθεμία από τις οποίες είχε επίσημη μετάφραση του Εθνικού Ύμνου».

Και αυτό το μοναδικό melange δημιούργησε το δικό του πολιτιστικό φαινόμενο, το βιεννέζικο καφενείο. Ο θρύλος έχει τη γένεσή του σε σακιά καφέ που άφησε ο Οθωμανικός στρατός μετά την αποτυχημένη τουρκική πολιορκία του 1683.

«Η κουλτούρα του καφέ και η έννοια της συζήτησης και της συζήτησης στα καφενεία είναι σε μεγάλο βαθμό μέρος της βιεννέζικης ζωής τώρα και τότε», εξηγεί ο Charles Emmerson, συγγραφέας του 1913: In Search of the World Before the Great War και ανώτερος ερευνητής στο εξωτερικό στην πολιτική ομάδα σκέψης Chatham House.

«Η βιεννέζικη πνευματική κοινότητα ήταν στην πραγματικότητα αρκετά μικρή και όλοι γνώριζαν ο ένας τον άλλον και... αυτό προέβλεπε ανταλλαγές πέρα ​​από πολιτιστικά σύνορα».

Αυτό, προσθέτει, θα ευνοούσε τους πολιτικούς αντιφρονούντες και όσους βρίσκονται σε φυγή.

"Δεν ήταν ένα εξαιρετικά ισχυρό κεντρικό κράτος. Ήταν ίσως λίγο ατημέλητο. Αν θέλατε να βρείτε ένα μέρος να κρυφτείτε στην Ευρώπη όπου θα μπορούσατε να συναντήσετε πολλούς άλλους ενδιαφέροντες ανθρώπους, τότε η Βιέννη θα ήταν ένα καλό μέρος για να το κάνετε."

Το αγαπημένο στέκι του Φρόιντ, το Cafe Landtmann, βρίσκεται ακόμα στο Ring, τη διάσημη λεωφόρο που περιβάλλει το ιστορικό Innere Stadt της πόλης.

Ο Τρότσκι και ο Χίτλερ σύχναζαν στο Cafe Central, σε απόσταση λίγων λεπτών με τα πόδια, όπου τα πάθη των θαμώνων ήταν οι τούρτες, οι εφημερίδες, το σκάκι και κυρίως, η συζήτηση.

«Ένα μέρος αυτού που έκανε τα καφέ τόσο σημαντικά ήταν ότι πήγαιναν «όλοι», λέει ο MacNamee. «Έτσι, υπήρξε μια διασταύρωση μεταξύ κλάδων και συμφερόντων, στην πραγματικότητα τα όρια που αργότερα έγιναν τόσο άκαμπτα στη δυτική σκέψη ήταν πολύ ρευστά».

Πέρα από αυτό, προσθέτει, «ήταν το κύμα ενέργειας από την εβραϊκή διανόηση και τη νέα τάξη βιομηχάνων, που κατέστη ισχυρή μετά την παραχώρηση των δικαιωμάτων του πολίτη από τον Φραντς Τζόζεφ το 1867 και την πλήρη πρόσβαση σε σχολεία και πανεπιστήμια».

Και παρόλο που αυτή ήταν ακόμη μια κοινωνία που κυριαρχούσε σε μεγάλο βαθμό, ορισμένες γυναίκες είχαν επίσης παρουσία.

Η Άλμα Μάλερ, της οποίας ο συνθέτης σύζυγος είχε πεθάνει το 1911, ήταν επίσης συνθέτης και έγινε η μούσα και εραστής του καλλιτέχνη Oskar Kokoschka και του αρχιτέκτονα Walter Gropius.

Αν και η πόλη ήταν, και παραμένει, συνώνυμη με τη μουσική, τους πολυτελείς χορούς και το βαλς, η σκοτεινή της πλευρά ήταν ιδιαίτερα ζοφερή. Τεράστιος αριθμός πολιτών της ζούσε σε φτωχογειτονιές και το 1913 είδε σχεδόν 1.500 Βιεννέζους να αυτοκτονούν.

Κανείς δεν ξέρει αν ο Χίτλερ έπεσε πάνω στον Τρότσκι ή αν ο Τίτο συνάντησε τον Στάλιν. Αλλά έργα όπως ο Dr Freud Will See You Now, Mr Hitler - ένα ραδιοφωνικό έργο του 2007 από τους Laurence Marks και Maurice Gran - είναι ζωηρές φαντασιώσεις τέτοιων συναντήσεων.

Η πυρκαγιά που ξέσπασε τον επόμενο χρόνο κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πνευματικής ζωής της Βιέννης.

Η αυτοκρατορία κατέρρευσε το 1918, ενώ ώθησε τον Χίτλερ, τον Στάλιν, τον Τρότσκι και τον Τίτο σε καριέρες που θα σημάδευαν για πάντα την παγκόσμια ιστορία.

bbc.com