Carnegie :Μεγάλες ψευδαισθήσεις -Ο αντίκτυπος των εσφαλμένων αντιλήψεων για τη Ρωσία στην πολιτική των ΗΠΑ

Ακολουθεί απόσπασμα της μελέτης "Grand Illusions: The Impact of Misperceptions About Russia on U.S. Policy" (June 30, 2021), του
"Carnegie Endowment for International Peace"*

 Περίληψη

Μια κριτική εξέταση των αστοχιών της πολιτικής των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της Ρωσίας και των προθέσεων και των δυνατοτήτων της τις τελευταίες δεκαετίες έχει καθυστερήσει πολύ. Τρεις παράγοντες ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για αυτό το πρόβλημα. Όλα αυτά εξακολουθούν να επηρεάζουν την προσέγγιση των σύγχρονων υπευθύνων χάραξης πολιτικής σε μια βαθιά προβληματική σχέση με τη Μόσχα. Αναλύοντας τις υποθέσεις που διέπουν αυτές τις παρανοήσεις, η κυβέρνηση του Προέδρου Τζο Μπάιντεν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες πολιτικής θα είναι καλύτερα εξοπλισμένοι, για να διασφαλίσουν ότι η μελλοντική πολιτική των ΗΠΑ βασίζεται στην πιο ρεαλιστική κατανόηση της πρόκλησης που θέτει η Ρωσία και στα σωστά είδη εργαλείων που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν για να την αντιμετωπίσουν.

Ο πρώτος παράγοντας είναι η παρατεταμένη ευφορία της μεταψυχροπολεμικής περιόδου. Για πολλούς δυτικούς παρατηρητές, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και η κατάρρευση της ρωσικής ισχύος, απέδειξαν τη μόνιμη ανωτερότητα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η αντίληψη ότι η παρακμή της Ρωσίας ήταν τόσο βαθιά και μη αναστρέψιμη, που δεν θα μπορούσε πλέον να αντισταθεί στις δυτικές πρωτοβουλίες, κατέστησε δύσκολη την αποδοχή της ώθησης της Μόσχας κατά των δυτικών πολιτικών. Αυτό ήταν ένα ιδιαίτερο πρόβλημα όταν το ΝΑΤΟ συνέχισε αρκετούς γύρους διεύρυνσης στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Οι ηγέτες των ΗΠΑ αγνόησαν τις αντιρρήσεις της Ρωσίας και υποτίμησαν τα μήκη στα οποία ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν οι Ρώσοι ομόλογοί τους, για να εξασφαλίσουν την πατρίδα από τις αντιληπτές απειλές.

Δεύτερον, οι αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι ειδικοί έχουν δώσει εδώ και πολύ καιρό πολύ λίγη προσοχή στους οδηγούς της εξωτερικής συμπεριφοράς της Ρωσίας. Οι αντιλήψεις της ρωσικής απειλής, αποτελούν μέρος μιας κληρονομιάς που έχει διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό από τη γεωγραφία και μια ιστορία προβληματικών σχέσεων με άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Επιδεινώνονται από το τραύμα της απώλειας της αυτοκρατορίας της, την παρατεταμένη ιδεολογία του μεγαλείου και την αίσθηση του δικαιώματος που βασίζεται στη θυσία της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τα τροφοδοτεί όλα για εγχώριο πολιτικό όφελος.

Τρίτον, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ δεν έχουν αναλύσει πλήρως τα διδάγματα των δύο μεγαλύτερων κρίσεων του Ψυχρού Πολέμου - της κρίσης των πυραύλων της Κούβας του 1962 και της κρίσης των ευρωπυραύλων στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Και στις δύο περιπτώσεις, η Σοβιετική Ένωση κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αντιμετωπίσει αυτό που οι ηγέτες της αντιλήφθηκαν ότι, ήταν μια μονομερής απειλή των ΗΠΑ για τη σοβιετική πατρίδα που δεν μπορούσε να γίνει ανεκτή. Το 1962 παραλίγο να πυροδοτήσουν έναν πυρηνικό πόλεμο. Το 1987, συμφώνησαν να εξαλείψουν μια ολόκληρη κατηγορία πυρηνικών όπλων μεσαίου βεληνεκούς για να εξασφαλίσουν την πατρίδα από τους αμερικανικούς πυραύλους. Και στις δύο περιπτώσεις, οι αμερικανικοί πύραυλοι που αναπτύσσονται στην Ευρώπη θα αρνούνταν στο Κρεμλίνο το πλεονέκτημα του στρατηγικού βάθους και του χρόνου λήψης αποφάσεων σε μια κρίση. Τα μαθήματα από αυτές τις κρίσεις αγνοήθηκαν ως αναχρονισμοί, όταν το ΝΑΤΟ ξεκίνησε την επέκτασή του προς τα ανατολικά με την υπόθεση ότι δεν θα χρειαζόταν πλέον να ανησυχεί, πόσο μάλλον να διατηρήσει τις απαραίτητες δυνατότητες για την αποστολή εδαφικής άμυνας. Άλλωστε, η Ρωσία ήταν μόνιμα αποδυναμωμένη. Όταν η Ρωσία απέδειξε το αντίθετο, η συμμαχία αιφνιδιάστηκε.

Σε μια άλλη έκπληξη για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, η ρωσική εξωτερική πολιτική έχει γίνει ολοένα και πιο διεκδικητική, αντίπαλη και φιλόδοξη την τελευταία δεκαετία. Στον μετασοβιετικό χώρο, στη Μέση Ανατολή, στη Λατινική Αμερική και σε μέρη της Αφρικής, η Ρωσία έχει αναπτύξει ένα ποικίλο κιτ εργαλείων πλούσιο σε σκληρά, μαλακά και γκρίζα όργανα ισχύος για να επιβληθεί ως παγκόσμια δύναμη. Η ευελιξία και ακόμη και η τόλμη της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής έχουν αιφνιδιάσει επανειλημμένα τη Δύση και πυροδότησε φόβους για την επιστροφή της ως σημαντική απειλή για τα δυτικά συμφέροντα. Στην πραγματικότητα, τα ρωσικά κέρδη και τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη των στόχων της Μόσχας δεν ήταν τόσο εντυπωσιακά. Αλλά η Ρωσία το έχει καλύψει με το να κεφαλαιοποιήσει τα λάθη που έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους ή να κινηθεί στα κενά εξουσίας που άφησαν αυτές.

Ωστόσο, η ρωσική ελαστικότητα και η ευελιξία στην ανάπτυξη του κιτ εργαλείων της, που είναι βέβαιο ότι θα εμπλουτιστεί καθώς διατίθενται νέες και ακόμη πιο ενοχλητικές τεχνολογίες, θα παραμείνει μια κορυφαία πρόκληση για τον πρόεδρο και τους ανώτερους βοηθούς του στην εθνική ασφάλεια. Η Ρωσία θα παραμείνει επίσης μια σοβαρή ανησυχία για την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών, λόγω του πυρηνικού οπλοστασίου, των συμβατικών δυνατοτήτων και των δυνατοτήτων στον κυβερνοχώρο—και λόγω της δέσμευσης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, το οποίο έχει εγκλωβιστεί σε τεταμένη αντιπαράθεση με τη Ρωσία, κοντά στην καρδιά της, για το ορατό μέλλον.

Το να δει σωστά τη Ρωσία - αξιολογώντας τις δυνατότητες και τις προθέσεις της, τους μακροπρόθεσμους παράγοντες της πολιτικής και τις αντιλήψεις της για τις απειλές, καθώς και τα επιτεύγματά της είναι ουσιαστικό, γιατί η εναλλακτική της παρανόησής τους είναι μια συνταγή για σπατάλη πόρων, στρεβλώσεις εθνικών προτεραιοτήτων και αυξημένο κίνδυνο της αντιπαράθεσης.

Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, είναι σημαντικό να τεθούν προτεραιότητες και να γίνει διάκριση μεταξύ πρωταρχικών και δευτερευόντων συμφερόντων. Η Ευρώπη είναι το κύριο θέατρο της αντιπαράθεσης Ανατολής-Δύσης, όπου οι ρωσικές ενέργειες απειλούν τη δυτική ασφάλεια. Πέρα από την Ευρώπη, τα κέρδη της Ρωσίας ήταν πολύ λιγότερα από ότι συχνά απεικονίζονται και αποτελούν λιγότερο σοβαρή πρόκληση για τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Η συνεχής τάση να απορρίπτεται η Ρωσία ως «ήταν» ή φθίνουσα δύναμη...μπορεί να οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να υπερεκταθούν, να αναλάβουν μη ρεαλιστικές δεσμεύσεις και να διακινδυνεύσουν μια επικίνδυνη κλιμάκωση με μία χώρα που εξακολουθεί να είναι πυρηνικός ομότιμος ανταγωνιστής. Η ώθηση για επέκταση του ΝΑΤΟ χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα να επανεμφανιστεί η Ρωσία ως μεγάλη στρατιωτική δύναμη, ήταν ένα παράδειγμα τέτοιας σκέψης, η οποία πρέπει να αποφευχθεί στο μέλλον.

Ταυτόχρονα, το εύρος και η κλίμακα της απειλής που θέτει ο παγκόσμιος ακτιβισμός της Ρωσίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πώς η Ουάσιγκτον ορίζει αυτά τα συμφέροντα σε περιοχές όπου η Ρωσία έχει επεκτείνει το αποτύπωμά της την τελευταία δεκαετία. Ελλείψει μιας νηφάλιας αξιολόγησης των κερδών και των εργαλείων της Ρωσίας για προβολή ισχύος, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα τοποθετηθούν να κυνηγήσουν άσκοπα το φάντασμα του ρωσικού επεκτατισμού, σε μακρινές γωνιές του κόσμου όπου δεν διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα των ΗΠΑ. 

Συμπεράσματα

Η κατανόηση της ρωσικής ισχύος και των χρήσεών της σε όλες τις διαστάσεις τους θέτει μια λεπτή και περίπλοκη πρόκληση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους ανησυχούν δικαιολογημένα για τη σκληρή ισχύ και τις υβριδικές δυνατότητες της Ρωσίας. Η παρέμβασή της στις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, η χρήση κυβερνοεπιχειρήσεων, η παραπληροφόρηση, ο στρατιωτικός εκφοβισμός, οι επιχειρήσεις πληροφοριών και άλλα παρόμοια, θα συνεχίσουν να απειλούν την ασφάλειά τους όσο συνεχίζεται η αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης. Το ίδιο θα κάνει και το εξελισσόμενο στρατηγικό οπλοστάσιο της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών, των προηγμένων συμβατικών, των διαστημικών και των όπλων στον κυβερνοχώρο. Επιπλέον, ενώ οι μέτριες δυνατότητές της για προβολή ισχύος σε μεγάλη εμβέλεια και η περιορισμένη ελκυστικότητα της ήπιας ισχύος μπορεί να μην είναι αρκετές για να επεκτείνουν σημαντικά την παγκόσμια επιρροή της, μπορούν να κάνουν τη Ρωσία χρήσιμο εταίρο σε χώρες που επιδιώκουν να εξισορροπήσουν τις ΗΠΑ

Οι διεθνείς δραστηριότητες της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν την εμβέλεια και τα όρια της ισχύος της:

  • Ευκαιριακά χτυπήματα : Οι παγκόσμιες φιλοδοξίες της Ρωσίας έχουν επωφεληθεί από πολλαπλές ευκαιρίες παρά από μια στρατηγική με καλούς πόρους. Υπήρξε ευέλικτη και κατά καιρούς τολμηρή να αρπάξει τις ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν από την έλλειψη ενδιαφέροντος ή την κακή απόδοση της Δύσης. Μια πιο ικανή, συνεπής και συνεκτική εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ καθώς και ο βελτιωμένος συντονισμός με τους συμμάχους της, θα μπορούσαν να βοηθήσουν να στερηθεί η Μόσχα από νέα ανοίγματα και να περιορίσει την ικανότητά της να αξιοποιήσει τα υπάρχοντα. Οι σχέσεις που βασίζονται σε ευκαιρίες και όχι σε διαρκή συμφέροντα και η δέσμευση για εταιρική σχέση είναι συχνά εύθραυστες.
  • Η μοναχική πρώην υπερδύναμη: Η Ρωσία δεν έχει πραγματικούς συμμάχους, μόνο αδύναμα πελατειακά κράτη, που προσθέτουν ελάχιστα στη δύναμη και την επιρροή της. Περιβάλλεται από χώρες που είτε είναι εχθρικές είτε επιφυλακτικές απέναντί ​​της. Ακόμη και εντός αυτού που η Μόσχα θεωρεί ως «σφαίρα προνομιακών συμφερόντων» της, άλλες χώρες, ιδίως η Κίνα, μπόρεσαν να επιτύχουν υψηλά επίπεδα διείσδυσης. Οι πρώην σοβιετικές χώρες της Κεντρικής Ασίας, ειδικότερα, εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την Κίνα για το εμπόριο, τις επενδύσεις και τις υποδομές.
  • Φίλοι χωρίς μεγάλα οφέλη: Οι προσπάθειες της Ρωσίας να επεκτείνει την επιρροή και τη γεωπολιτική της επιρροή είναι αυτοπεριοριζόμενες. Ενώ μεγάλο μέρος του ακτιβισμού του Κρεμλίνου σε διάφορες περιοχές δεν ήταν έντασης πόρων, τους λείπουν πολλά από τα εργαλεία για να κερδίσουν φίλους, καθώς προσφέρει πολύ λίγα στον τρόπο ξένων επενδύσεων, εμπορίου ή τεχνολογίας. Υπάρχουν λίγα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι οι περισσότερες χώρες στον αναπτυσσόμενο κόσμο, επιδιώκουν να μιμηθούν το οικονομικό μοντέλο της Ρωσίας. Ομοίως, η Μόσχα δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει την αυξανόμενη παρουσία και επιρροή της Κίνας σε αυτές τις περιοχές προς όφελός της.
  • Συναλλακτική, όχι Μετασχηματιστική : Η διεθνής δέσμευση της Ρωσίας ήταν σε μεγάλο βαθμό συναλλακτική, καθοδηγούμενη από γεωπολιτικά, εμπορικά και ενεργειακά συμφέροντα. Δεν ενδιαφέρεται πολύ να βοηθήσει τις χώρες να λύσουν τις πιο πιεστικές προκλήσεις τους—είτε στην οργάνωση της ασφάλειας σε περιοχές που έχουν υποστεί συγκρούσεις είτε στην προσφορά συνεργασιών για την αντιμετώπιση των σοβαρών διακρατικών προκλήσεων των πανδημιών, της κλιματικής αλλαγής, της διεθνούς τρομοκρατίας, του εγκλήματος, της διαφθοράς και της παράνομης διακίνησης .
  • Διείσδυση Ρωσίας: Στις περισσότερες περιοχές του κόσμου —ιδίως στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική— οι ισχυρότεροι δεσμοί της Ρωσίας έχουν δημιουργηθεί με τις πιο αδύναμες χώρες, οι οποίες δεν έχουν εναλλακτικές λύσεις για την εξάρτηση από αυτήν. Η Μόσχα είχε μικρή επιτυχία στην καλλιέργεια ισχυρών δεσμών με περιφερειακές δυνάμεις όπως η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Μαλαισία, το Μεξικό και η Νότια Αφρική.
  • Υπέρβαση: Σε πολλές χώρες, η Ρωσία έχει υπερβεί, αποξενώνοντας τις τοπικές ελίτ και σπαταλώντας την επιρροή της. Στα Βαλκάνια, η υποκινούμενη από τη Ρωσία απόπειρα πραξικοπήματος στο Μαυροβούνιο και η προσπάθεια της Μόσχας να υπονομεύσει τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας που άνοιξε το δρόμο για την ένταξη της τελευταίας στο ΝΑΤΟ, αναζωογόνησε τις προσπάθειες των χωρών της περιοχής για επίτευξη μεγαλύτερης ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης. Η εισβολή στην Ουκρανία είχε παρόμοιο αντίκτυπο και, το πιο σημαντικό, καταδίκασε το όνειρο της Ρωσίας να καταστήσει τη χώρα τον θεμέλιο λίθο της μαχόμενης Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης.

Η διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής και βιώσιμης απάντησης στην παγκόσμια στάση της Ρωσίας, θα είναι πρόκληση, εάν ουσιαστικά κάθε ενέργεια που αναλαμβάνεται από το Κρεμλίνο θεωρηθεί ως μηδενικό άθροισμα. Επομένως, μια συνετή προσέγγιση στο έργο θα πρέπει να βασίζεται σε πολλά βασικά ερωτήματα:

  • Πώς επηρεάζουν οι ρωσικές δραστηριότητες τα συμφέροντα, τους στόχους εξωτερικής πολιτικής και τις προτεραιότητες των ΗΠΑ; Συμβιβάζουν τα βασικά ή δευτερεύοντα συμφέροντα των ΗΠΑ;
  • Πόσο επιτυχημένη ήταν η Ρωσία στην προώθηση των στόχων, των συμφερόντων και των προτεραιοτήτων της και μπορούν να διατηρηθούν αυτά τα κέρδη;
  • Πώς αντέδρασαν διάφορες χώρες στις ρωσικές δραστηριότητες; Αυτά έχουν καλλιεργήσει μια μεγαλύτερη επιθυμία για ρωσική δέσμευση ή έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια και απώθηση;
  • Ποια εργαλεία και επιλογές έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να αντιμετωπίσουν τη συμπεριφορά της Ρωσίας σε διαφορετικές περιοχές όταν κρίνεται απαράδεκτη;
  • Ποιο είναι το κόστος, τα οφέλη και οι πιθανοί κίνδυνοι και οι συνέπειες των αντιδράσεων των ΗΠΑ στον ακτιβισμό της Ρωσίας; 

Η Ρωσία θα συνεχίσει να κατέχει εξέχουσα θέση στην ατζέντα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Το τεράστιο μέγεθος και η θέση του στην ευρασιατική ήπειρο, οι ενεργειακοί πόροι, η εγγύτητα με τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την Ασία, οι συμβατικές και πυρηνικές δυνατότητες, οι γεωπολιτικές φιλοδοξίες και τα σχετικά χαμηλού κόστους εργαλεία προβολής επιρροής διασφαλίζουν ότι, θα διατηρήσει την ικανότητα να διατηρήσει μια θέση στην παγκόσμια σκηνή που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν την πολυτέλεια να αγνοήσουν. Αλλά για να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρόκληση, είναι σημαντικό να αποφύγουν την παρόρμηση να απωθήσουν κάθε περίπτωση ρωσικού ακτιβισμού και να προχωρήσουν στην επιδίωξη προτεραιοτήτων με βάση μια νηφάλια αξιολόγηση των κινήτρων και των δυνατοτήτων της Ρωσίας. Η Ευρώπη είναι το πιο σημαντικό θέατρο όπου οι ενέργειες της Ρωσίας αποτελούν τις πιο σημαντικές απειλές για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους και ακόμη και τα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, θέτουν λιγότερο σοβαρές ανησυχίες επειδή έχουν μικρό αντίκτυπο στα βασικά συμφέροντα των ΗΠΑ για ασφάλεια ή οικονομική ευημερία και σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υπερβολική επέκταση της Ρωσίας.

Ο αντίπαλος χαρακτήρας της σχέσης ΗΠΑ-Ρωσίας θα παραμείνει για πολλά χρόνια, οδηγούμενος από αντικρουόμενα συμφέροντα, αξίες και αντιλήψεις για την παγκόσμια τάξη. Επειδή και οι δύο χώρες συμμετέχουν σε παγκόσμιες επιδιώξεις, είναι βέβαιο ότι θα διασταυρωθούν σε διάφορα μέρη του κόσμου. Είναι σημαντικό να διαχειρίζονται τον ανταγωνισμό τους για να μετριάσουν τον κίνδυνο συγκρούσεων Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να αντέξουν οικονομικά να δουν τις εκδηλώσεις του ανανεωμένου παγκόσμιου ακτιβισμού της Ρωσίας κατά περίπτωση και να ανταποκριθούν συνετά και επιλεκτικά, σταθμίζοντας το κόστος, τα οφέλη και τις συνέπειες των εναλλακτικών απαντήσεων.

Γιατί έχει σημασία η σωστή αντιμετώπιση της Ρωσίας

Υπάρχουν τρία μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται με την εσφαλμένη εκτίμηση των δυνατοτήτων της Ρωσίας, την εσφαλμένη ερμηνεία των προθέσεων της και την εσφαλμένη ανάγνωση των παραγόντων της εξωτερικής της πολιτικής.

Ο πληθωρισμός απειλών—οδηγούμενος από θεσμικά και γραφειοκρατικά συμφέροντα, οικονομικά κίνητρα, εσωτερική πολιτική και ιδεολογία—είναι ένα προφανές πρόβλημα που προκύπτει από το να κάνει λάθος τη Ρωσία.  Η διόγκωση των στρατιωτικών της δυνατοτήτων και η εσφαλμένη ανάγνωση των προθέσεών της, διατρέχει τον κίνδυνο επικίνδυνης κλιμάκωσης και σπατάλης πόρων.

Αυξημένος κίνδυνος συγκρούσεων ΗΠΑ-Ρωσίας

Η Ρωσία, όπως κάθε μεγάλη δύναμη, επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της και να αποδυναμώσει τη θέση των αντιπάλων της. Αλλά υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι το Κρεμλίνο λειτουργεί σύμφωνα με κάποιο γενικό σχέδιο ή συνεκτική μεγάλη στρατηγική για τη διάδοση της ιδεολογίας του σε όλο τον κόσμο. Μάλλον, η ρωσική πολιτική ήταν ευκαιριακή αλλά υπολογιστική. Όταν το Κρεμλίνο δει ένα άνοιγμα και κρίνει ότι οι κίνδυνοι είναι χαμηλοί ή διαχειρίσιμοι, θα ενεργήσει αποφασιστικά για να προστατεύσει ή να προωθήσει τα ρωσικά συμφέροντα, όπως συνέβη στη Συρία. Θα στηριχθεί στη στρατιωτική δύναμη όταν δει ότι όλες οι άλλες επιλογές έχουν εξαντληθεί, όπως προφανώς συνέβη με την Ουκρανία.

Το Κρεμλίνο φαίνεται πιθανό να ενεργεί με συγκράτηση όταν κρίνει ότι το κόστος υπερτερεί των οφελών. Μέχρι στιγμής έχει αποφύγει να στείλει στρατεύματα στη Λευκορωσία, όπου το καθεστώς Λουκασένκο μπόρεσε να καταστείλει την αντιπολίτευση και όπου υπήρχαν ελάχιστα στοιχεία ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ προετοιμάζονται να παρέμβουν πολιτικά ή με άλλο τρόπο.

Ορισμένοι ειδικοί αντιλαμβάνονται τη διεκδικητικότητα της Ρωσίας ως μέρος ενός ευρύτερου προτύπου επεκτατισμού σε αντίθεση με διακριτές ενέργειες που στοχεύουν στην προώθηση συγκεκριμένων στόχων. Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Για παράδειγμα, η απόφαση του Πούτιν να παρέμβει στη Συρία για να αποτρέψει την κατάρρευση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ αντανακλούσε πολλές εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης σε έναν παραδοσιακό σύμμαχο, της διατήρησης της πρόσβασης του ρωσικού στρατού σε κρίσιμες εγκαταστάσεις στη Μεσόγειο, της νίκης αυτού που αντιλαμβανόταν ως άλλη μια οδήγησε την προσπάθεια για αλλαγή καθεστώτος, ανατρέποντας τις φιλοδοξίες της συριακής αντιπολίτευσης που θεωρεί το Κρεμλίνο ως τζιχαντιστές εξτρεμιστές και επιδεικνύοντας την ικανότητα της Ρωσίας να προβάλλει δυνάμεις ως σύμβολο της θέσης της μεγάλης δύναμης. Είναι ένα μεγάλο άλμα η προέκταση από αυτούς τους στόχους, όπως έκαναν ορισμένοι αναλυτές, μια ρωσική εκστρατεία για την αντικατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών ως κυρίαρχης δύναμης στη Μέση Ανατολή. 

Αυξημένοι κίνδυνοι υπερέκτασης

Αλλά η υποεκτίμηση της απειλής από τη Ρωσία και η εσφαλμένη ανάγνωση των απαιτήσεων ασφαλείας της είναι επίσης γεμάτη με επικίνδυνες συνέπειες. Η τάση να απορρίπτεται η Ρωσία ως «ήταν» μπορεί να οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να επεκταθούν υπερβολικά, να αναλάβουν μη ρεαλιστικές δεσμεύσεις και να διακινδυνεύσουν μια επικίνδυνη κλιμάκωση με τη μοναδική χώρα που εξακολουθεί να είναι όμοιος ανταγωνιστής τους στον πυρηνικό τομέα.

Η παρερμηνεία των κινήτρων και των δυνατοτήτων της Ρωσίας είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη όταν, ο «συσχετισμός δυνάμεων» στο έδαφος ευνοεί τη Ρωσία και όχι τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ προσπάθεια επέκτασης των προσκλήσεων για ένταξη στο ΝΑΤΟ της Γεωργίας και της Ουκρανίας το 2008, δεν έλαβε υπόψη ούτε τη δύναμη της αντίθεσης της Ρωσίας σε αυτό, ούτε τις δυνατότητές της να αποτρέψει την ένταξη των δύο χωρών στη συμμαχία. Το αποτέλεσμα ήταν μια κατάσταση στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχέθηκαν πολλά και έδειξαν την αδυναμία τους να εκπληρώσουν τη δέσμευσή τους για πάνω από μια δεκαετία.

Δεν υπάρχει έτοιμη συνταγή για να μεταφραστούν αυτές οι γνώσεις σε πολιτικές για την τρέχουσα κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αλλά η ανάλυση των διδαγμάτων από τις σκληρές συναντήσεις με τη ρωσική δύναμη, καθώς και των πηγών λανθασμένων αντιλήψεων και λανθασμένων υπολογισμών των ΗΠΑ που συνέβαλαν στην ανάπτυξη μη βέλτιστων πολιτικών, θα ήταν ένα καλό σημείο για να ξεκινήσετε.

carnegie endowment


Το "Carnegie Endowment for International Peace" ιδρύθηκε το 1910 και είναι μια ακομμάτιστη δεξαμενή σκέψης διεθνών υποθέσεων με έδρα την Ουάσιγκτον DC και κέντρα στη Μόσχα, τη Βηρυτό, το Πεκίνο, τις Βρυξέλλες και το Νέο Δελχί.

Σχόλια