Η Ρωσία απειλεί η Αμερική προειδοποιεί αλλά η λύση βρίσκεται στην επαναχάραξη συνόρων με Ουκρανία...

Το δράμα ξεκίνησε πριν από τρεις μήνες με διαρροές αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που έδειχναν μια τεράστια ρωσική στρατιωτική συσσώρευση στα σύνορα της Ουκρανίας. Έκτοτε εκτυλίσσεται σε μια καταιγίδα συνόδων κορυφής, μαραθώνιων διαπραγματεύσεων και συνεχούς συζήτησης στο παρασκήνιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η στιγμή της κρίσης πλησιάζει. Είτε το τέλος είναι πόλεμος είτε ύφεση, η σημερινή αγωνία σίγουρα δεν μπορεί να διατηρηθεί για πολύ.

Στις 11 Φεβρουαρίου, ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, είπε στους Αμερικανούς πολίτες ότι θα πρέπει να εκκενώσουν την Ουκρανία εντός 48 ωρών. Ένας πόλεμος, είπε, «είναι πιθανό να ξεκινήσει με βομβαρδισμούς και πυραυλικές επιθέσεις που προφανώς θα μπορούσαν να σκοτώσουν αμάχους», προτού προσθέσει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν έχει λάβει τελική απόφαση. Άλλες δυτικές κυβερνήσεις έχουν εκδώσει παρόμοιες προειδοποιήσεις στους πολίτες τους. Η KLM, μια ολλανδική αεροπορική εταιρεία, διέκοψε τις πτήσεις της προς το Κίεβο στις 12 Φεβρουαρίου και άλλοι αερομεταφορείς φαίνεται ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά της τις επόμενες ώρες. Καθώς οι δυτικοί πολίτες φεύγουν, δημοσιογράφοι συρρέουν στην Ουκρανία για να φτάσουν εγκαίρως, για έναν πόλεμο που οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι θα μπορούσε να ξεκινήσει στις 16 Φεβρουαρίου.

Η Ρωσία επιμένει ότι δεν έχει πρόθεση να επιτεθεί. Ο Σεργκέι Λαβρόφ, ο υπουργός Εξωτερικών, στις 12 Φεβρουαρίου κατηγόρησε την Αμερική και τους συμμάχους της ότι διεξάγουν «μια εκστρατεία προπαγάνδας για την «επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας». Το Κρεμλίνο θα πρέπει να είναι εξοικειωμένο με αυτήν την έννοια. Επινόησε ισχυρισμούς σχετικά με την απειλή του ΝΑΤΟ για τη Ρωσία και τους Ρώσους στην Ουκρανία, για να δικαιολογήσει την προσάρτηση της Κριμαίας και να μετακινηθεί στην περιοχή Ντονμπάς στη νοτιοανατολική Ουκρανία το 2014.

Είναι σίγουρα αλήθεια ότι η Αμερική και οι σύμμαχοί της χρησιμοποιούν τώρα το όπλο των πληροφοριών, με την ελπίδα να αποτρέψουν τη Ρωσία από την εισβολή. Στις 12 Φεβρουαρίου ο Μπάιντεν τηλεφώνησε στον Πούτιν για να τον προειδοποιήσει (για άλλη μια φορά) για τρομερές συνέπειες σε περίπτωση που ξεκινήσει η εισβολή. Στην περίληψη της συνομιλίας του, ο Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του κ. Πούτιν, είπε ότι η «υστερία της Αμερικής έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της», αλλά σημείωσε επίσης ότι οι συνομιλίες μεταξύ των δύο προέδρων ήταν επιχειρηματικές.

Παρά το γεγονός ότι έχει μετακινήσει τα στρατεύματά της στα σύνορα, η Ρωσία φαίνεται τώρα να αιφνιδιάζεται από τη δύναμη του όπλου πληροφοριών που στρέφεται εναντίον της.

Την περασμένη εβδομάδα ο Economist μίλησε με ένα ευρύ φάσμα διπλωματών, δημοσιογράφων, αξιωματούχων, οικονομολόγων και επιχειρηματιών στη Ρωσία. Λίγοι από αυτούς περίμεναν ότι η χώρα τους θα πήγαινε σε πόλεμο και κανένας από αυτούς δεν το ευχήθηκε. 

Η γεωπολιτική ένταση πλήττει ήδη τη ρωσική οικονομία, με τα ασφάλιστρα κινδύνου να αντικατοπτρίζονται σε ομόλογα, μετοχές και αγορές συναλλάγματος, λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος που ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Η Ρωσία μπορεί να είναι λιγότερο ευάλωτη [σε εξωτερικούς κραδασμούς] από ότι πριν από το 2014, αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ ενσωματωμένη στην παγκόσμια οικονομία», είπε ο αξιωματούχος.

Οι δορυφορικές εικόνες της συσσώρευσης δυνάμεων της Ρωσίας και οι διπλωματικές προειδοποιήσεις, η ζωή στη Μόσχα και στο Κίεβο , την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, συνεχίζεται κανονικά. Και στις δύο πόλεις, νεαρά πλήθη εξακολουθούν να περιφέρονται αναζητώντας καφέ και μπαρ. Στην Κόκκινη Πλατεία τα παιδιά κάνουν πατινάζ σε ένα φωτισμένο παγοδρόμιο υπό τη μελωδία του "Jingle Bells". Το Σαββατοκύριακο ο Ζελένσκι, ηθοποιός της Ουκρανίας που έγινε πρόεδρος, είπε στους δημοσιογράφους που έφτασαν εν αναμονή ενός πολέμου, ότι υπάρχουν «πάρα πολλές πληροφορίες». «Κατανοούμε όλους τους κινδύνους», είπε, αλλά αν κάποιος είχε «πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με μια 100% βέβαιη εισβολή που ξεκινά στις 16 Φεβρουαρίου, παρακαλούμε να μας δώσει αυτές τις πληροφορίες».

Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από την τελευταία εντατικοποίηση του δράματος; Ενδεχομένως το προφανές αδιέξοδο που έχει φτάσει στις συνομιλίες, για το καθεστώς της περιοχής του Ντονμπάς. Στις 10 Φεβρουαρίου, μια ημέρα πριν από τη δήλωση του  Sullivan, η Ρωσία και η Ουκρανία είχαν συναντηθεί στο Βερολίνο με εκπροσώπους της Γαλλίας και της Γερμανίας με τη γνωστή ως «μορφή της Νορμανδίας». Αυτό είναι το φόρουμ για τη συζήτηση των συμφωνιών του Μινσκ , ένα πολιτικό έγγραφο που επιβλήθηκε στην Ουκρανία το 2014 και ενημερώθηκε το 2015, μετά την ώθηση της Ρωσίας στην περιοχή του Ντονμπάς.

Τα τελευταία χρόνια το Κρεμλίνο έχει εκδώσει εκατοντάδες χιλιάδες διαβατήρια σε ρωσόφωνους σε δύο περιοχές που ελέγχονται από τη Ρωσία, το Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ. Προσπαθεί επίσης να υποχρεώσει την Ουκρανία να δώσει στην περιοχή υψηλό βαθμό αυτονομίας, μια κίνηση που θα έδινε στον εαυτό της σημαντική μόχλευση σε ολόκληρη τη χώρα. Η Ουκρανία κατανοεί καλά τους κινδύνους και αντιστάθηκε σε αυτή την κίνηση, προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο. Ο Ζελένσκι, παρακινούμενος από τη Δύση, προσφέρθηκε να ξεκινήσει «διαβουλεύσεις» για τη σύνταξη νόμων για μια πολιτική διευθέτηση. Αλλά η Μόσχα απέρριψε ευθέως αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι παρωδία.

Σε συνέντευξή του στον Economist μετά την επιστροφή του από το Βερολίνο, ο Ντμίτρι Κόζακ, επικεφαλής διαπραγματευτής της Ρωσίας και αναπληρωτής επιτελάρχης του Πούτιν, δήλωσε ότι η Ρωσία δεν ήταν πλέον έτοιμη να παίξει μαζί με αυτό που αποκάλεσε ουκρανική μίμηση ειρηνευτικής διαδικασίας. Μετά από εννέα ώρες συνομιλιών μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, ο Kozak είπε ότι ήταν κατάφωρα σαφές και ότι έχουν προκύψει γραπτές αποδείξεις ότι «επτά χρόνια διαβεβαιώσεων από την Ουκρανία και τους συμμάχους της, για την τήρηση των συμφωνιών του Μινσκ ήταν μπλόφα». «Η τρέχουσα ουκρανική ομάδα δεν ενδιαφέρεται για επίλυση της σύγκρουσης του Ντονμπάς. Δεν χρειάζεται το Ντονμπάς για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους που ούτε καν κρύβουν», πρόσθεσε. Μια σύγκρουση που βράζει, υποστήριξε, βοηθά την ουκρανική κυβέρνηση να αποφύγει την ευθύνη για την έλλειψη υποσχεμένων μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό και της επιτρέπει να αποσπάσει βοήθεια από δυτικούς πιστωτές και χορηγούς. Εξάλλου, συνέχισε, ο τερματισμός της σύγκρουσης θα συνεπαγόταν σημαντικά έξοδα για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων υποδομών και θα διαταράξει μια εύθραυστη ισορροπία στο πολιτικό σύστημα της Ουκρανίας, εις βάρος της σημερινής κυβέρνησης.

Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτή η εκτίμηση δεν διαφέρει από αυτή πολλών Ουκρανών, οι οποίοι πιστεύουν ότι η επανένταξη του Ντονμπάς θα δηλητηρίαζε τη χώρα εκ των έσω. «Μερικές φορές ένα αρνητικό αποτέλεσμα είναι αποτέλεσμα από μόνο του», λέει ο Kozak, προσθέτοντας ότι «δεν κλείνουμε την πόρτα, αλλά δεν πρόκειται να συμμετάσχουμε ούτε σε μια μίμηση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα, να γυρίσουμε σελίδα και να προχωρήσουμε». Ενώ κατηγορεί το Κίεβο για δολοπλοκία, ο Kozak εξακολουθεί να φαίνεται αισιόδοξος ότι ένας πόλεμος μπορεί να αποφευχθεί.

Μια ένδειξη ενός πιθανού τρόπου εκτόνωσης της κατάστασης χωρίς πόλεμο, είναι η είδηση ​​ότι το ρωσικό κοινοβούλιο αναμένεται να ψηφίσει σύντομα μια πρόταση, που κατατέθηκε από μια ομάδα πιστών βουλευτών, μια έκκληση στον κ. Πούτιν να αναγνωρίσει τις δύο αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες του Ντόνετσκ. και Λουχάνσκ. «Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό και κρίσιμο ερώτημα. Μιλάμε για την προστασία των ζωών των πολιτών και των συμπατριωτών μας», δήλωσε ο Vyacheslav Volodin, ισχυρός ομιλητής της Δούμας, σε δήλωση του στις 11 Φεβρουαρίου.

Εάν η Ρωσία αναγνώριζε επίσημα τις δύο αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες, ως ανεξάρτητες οντότητες, ή ακόμη και εγκαθιστούσε εκεί τα στρατεύματά και στρατιωτική υποδομή, θα ισοδυναμούσε με την προσάρτηση. Οι «δημοκρατίες» θα ήταν γεμάτες από Ρώσους πολίτες και δεν μπορούν να σταθούν στα πόδια τους χωρίς ουσιαστική βοήθεια από τη Μόσχα.

Η Ουκρανία και η Δύση αντιτίθενται έντονα στην επαναχάραξη των διεθνών συνόρων με τη βία. Αλλά η κίνηση αυτή θα μείωνε τις εντάσεις και τις δικαιολογίες για μια ρωσική εισβολή... Ακόμη και αν διαμαρτύρεται, η κυβέρνηση στο Κίεβο, θα μπορούσε επομένως να πάρει έναν αναστεναγμό ανακούφισης, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος. Ο κίνδυνος, ωστόσο, είναι ότι η Ρωσία μπορεί να μην σταματήσει σε αυτό.

economist.com