Αμυντική Βιομηχανία: Πως θα μείνει «ζωντανή» στο άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον που υπάρχει

Του Μπάμπη Παπασπύρου

Είναι κοινή διαπίστωση την τελευταία τριακονταετία ότι, ενώ δαπανήθηκαν κυρίως μέσω Α.Ω (Αντισταθμιστικά Ωφελήματα) τεράστια ποσά, τελικά στις εμπλεκόμενες εταιρίες σε αρκετές περιπτώσεις, δεν έμεινε ουσιαστικά τίποτα από πλευράς τεχνογνωσίας.

Προφανώς και για ευνόητους λόγους στην παρούσα φάση δεν είναι δυνατόν οι Αμυντικές Βιομηχανίες να κατασκευάσουν τα πάντα, ίσως δεν πρέπει και  τελικά δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Όμως σε βάθος χρόνου και με κατάλληλο σχεδιασμό-επενδύσεις έρευνα και χρηματοδότηση θα μπορούσε και αυτό να συμβεί.

Αναμφίβολα, πέρα από τα ζητήματα ασφάλειας πληροφοριών και ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας, στην Ελλάδα της κρίσης η εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία (Α.Β) βιώνει μια τέτοια εξαιρετική περίπτωση, καθώς το ζητούμενο είναι να συνεχίσει να υπάρχει η αλυσίδα, για να μπορεί στη συνέχεια να διασφαλιστεί.

Το ερώτημα λοιπόν είναι, πως είναι δυνατό να συνεχίσουν να υφίστανται οι Ελληνικές Αμυντικές Βιομηχανίες μέσα σε αυτό το άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι η Α.Β δεν έχει εικόνα και ενημέρωση για τα σχέδια και τις μελλοντικές απαιτήσεις του ΥΠΕΘΑ και των άλλων υπουργείων (Civil Defence), για απαιτήσεις απόκτησης αμυντικών δυνατοτήτων και τις προθέσεις σε προγράμματα προμήθειας κύριου εξοπλισμού. Προφανώς στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να τονίσουμε ότι, αναφερόμαστε σε ενημέρωση προθέσεων που να καλύπτει τουλάχιστον βάθος πενταετίας, ώστε η Α.Β να μπορεί να οργανωθεί, να προετοιμασθεί αναλόγως και να εξετάσει την δυνατότητα επένδυσης .

Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι ένα Σχέδιο Αμυντικών Δυνατοτήτων (Defence Capability Plan), στη βάση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τις Αμυντικές δραστηριότητες. Οι προτάσεις που ακολουθούν έχουν βασισθεί στην εμπειρία, την επιστημονική προσέγγιση του θέματος και το μοντέλο που υιοθέτησε πρόσφατα μετά από αρκετά χρόνια επεξεργασίας το Υπουργείο Άμυνας (ΥΠΑΜ) της Αυστραλίας.

Defence Capability Plan (DCP)

Ο σκοπός ενός Σχεδίου Αμυντικών Δυνατοτήτων (Defence Capability Plan), είναι να παρέχει στη βιομηχανία καθοδήγηση, σχετικά με τις προτεραιότητες ανάπτυξης δυνατοτήτων  Άμυνας. Παρέχει πληροφορίες στην βιομηχανία σχετικά με το κόστος του, το χρονοδιάγραμμα του έργου και της εμπλοκής της εγχώριας Α.Β. Το DCP είναι χρήσιμο στο να παρέχει καθοδήγηση και πληροφορίες-προβλέψεις στην βιομηχανία, όμως δεν είναι έγγραφο σχετικά με την πολιτική της βιομηχανίας.  Αυτό με τη σειρά του οδηγεί και την ίδια την βιομηχανία σε δικές της επενδύσεις και αποφάσεις σχετικά με την ειδίκευση της. Παράλληλα, το ΥΠΕΘΑ καθορίζει μια σειρά από Προτεραιότητες Δυνατοτήτων Βιομηχανίας- Priority Industry Capabilities (PICs) οι οποίες θεωρούνται υψίστης στρατηγικής σημασίας για την Α.Β. Τα PICs περιγράφουν δυνατότητες και όχι συγκεκριμένες εταιρίες.

Strategic Industry Capabilities(SICs).

Οι SICs είναι δυνατότητες που παρέχουν αυξημένη αμυντική αυτοδυναμία, επιχειρησιακή δυνατότητα της Α.Β ή παρατεταμένη σταθερότητα συμβάσεων. Τα έργα που περιλαμβάνονται στο DCP αναγνωρίζουν τις σχετικές SICs και υποδεικνύουν τις περιοχές που υπάρχουν ευκαιρίες στην Α.Β.

Τα κύρια συστατικά και πρωτοβουλίες της Αμυντικής Βιομηχανικής Πολιτικής

Ο σκοπός-έμφαση  για την Αμυντική Βιομηχανική Πολιτική είναι να παρέχει την απαιτούμενη αμυντική δυνατότητα για να επιτύχει τους στόχους της, υποστηριζόμενη από μια ανταγωνιστική & καινοτόμα Εγχώρια Αμυντική Τεχνολογική & Βιομηχανική Βάση (ΕΑΤΒΒ).

 

Αυτή η προσέγγιση για την Αμυντική Βιομηχανική Πολιτική δομείται σε τέσσερις πυλώνες :

1. Παροχή Αμυντικής Δυνατότητας . Μια πιο εστιασμένη και συντονισμένη σχέση μεταξύ των φορέων του Υπουργείου Άμυνας και Βιομηχανίας απαιτείται για την μεγιστοποίηση των Αμυντικών Δυνατοτήτων.

2. Νέα προσέγγιση στην Αμυντική Καινοτομία.   

Το σχέδιο Αμυντικών Δυνατοτήτων θα μεταλλάξει τον τρόπο προσέγγισης της καινοτομίας, με εξορθολογισμό της εμπλοκής της με την βιομηχανία και τα πανεπιστήμια, απλοποιώντας την πρόσβαση στην χρηματοδότηση της Αμυντικής Ε&Τ και δημιουργώντας μια αδιάλειπτη σύνδεση μεταξύ απαιτήσεων δυνατοτήτων, έξυπνων ιδεών και καινοτομίας στην Α.Β.

3. Αύξηση ανταγωνιστικότητας και εξαγωγικής δυναμικής.  Μεγιστοποίηση των ευκαιριών ανταγωνιστικότητας, χτίζοντας δυναμική και προοπτικές εξαγωγών, το βάθος των δεξιοτήτων και της διαφοροποίησης της Α.Β .

4. Περιορίζοντας την γραφειοκρατία. Με εκσυγχρονισμό των διαγωνιστικών διαδικασιών και των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων, με την μείωση της γραφειοκρατίας καθιστώντας τα προγράμματα απλούστερα και λιγότερο δαπανηρά 

Η Αμυντική Βιομηχανική Πολιτική καθορίζει συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις που θα πάρει η κυβέρνηση για την υλοποίηση της Βιομηχανικής Πολιτικής, με τον`εξορθολογισμό των πολυάριθμων προγραμμάτων της βιομηχανίας και της καινοτομίας  του Υπ. Άμυνας με δύο γενικές πρωτοβουλίες:

• Δημιουργία ενός νέου Κέντρου για την Αμυντική Βιομηχανική Δυνατότητα (Centre for Defence Industry Capability), υπό την ηγεσία και διοίκηση ενός Συμβουλευτικού οργάνου (Advisory Board) του ΥΕΘΑ, ώστε να καθοδηγήσει και βελτιώσει την στρατηγική συνεργασία με την συμμετοχή εκπροσώπων της Α.Β, παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα βιομηχανικών προγραμμάτων ευκαιριών και υπηρεσιών δεξιοτήτων και

• Προωθώντας μια νέα προσέγγιση στην καινοτομία μέσω στενότερης συνεργασίας μεταξύ Άμυνας, της βιομηχανίας και των ερευνητικών οργανισμών, ώστε να αναπτύξουν από κοινού την καινοτομία και των εμπορικών ευκαιριών. Το έργο αυτό θα μπορούσε να επιτελέσει το Συμβούλιο Αμυντικής Έρευνας, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας (ΣΑΕΤΒ) του ΥΠΕΘΑ, με αρμοδιότητες όπως απεικονίζονται κατωτέρω
  

Μια πολιτική αμυντικής βιομηχανίας πρέπει να καθορίζει μια σειρά ενεργειών όπως:

• Ύπαρξη αναλυτικού Σχέδιο Αμυντικών Δυνατοτήτων (Defence Capability Plan), Defence Industry Policy  και μηχανισμού υλοποίησης, επίβλεψης και συντονισμού του όλου έργου όπως αναλύθηκε πιο πάνω
•  Δημιουργία Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας, ώστε να δοθεί μεγαλύτερη  βαρύτητα και έμφαση στο ζητούμενο που είναι η αναβάθμιση της Αμυντικής Βιομηχανίας  
  

• Απορρόφηση τεχνολογίας μέσω της διάθεσης κονδυλίων για Ε&Α,

• Μεταφορά τεχνογνωσίας από τους ξένους προμηθευτές κύριων οπλικών συστημάτων.

• Υποστήριξη της εγχώριας βιομηχανίας με ανάθεση συγκεκριμένων προγραμμάτων παραγωγής.
  

Προϋπόθεση για τα ανωτέρω είναι ότι πέρα από ένα  ολοκληρωμένο Σχέδιο Αμυντικών Δυνατοτήτων, θα υπάρχει κατάλληλος στρατηγικός προγραμματισμός των εξοπλιστικών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) και χάραξη χρονοδιαγραμμάτων

 

* Ταξίαρχος ε.α Πολεμικής Αεροπορίας , πρώην Αντιπρόεδρος Ε.Α.Β