Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τους ταλιμπάν...με το σχηματισμό κυβέρνησης και τον έλεγχο των εθνοτικών ομάδων

Η κοιλάδα Παντσίρ, μια στενή και άγρια ορεινή περιοχή 150 χιλιόμετρα βόρεια της Καμπούλ, που κατοικούνταν από εθνοτικούς Τατζίκους, υπέστη επίθεση μετά από κύμα σοβιετικών επιθέσεων τη δεκαετία του 1980. 

Όλοι απομακρύνθηκαν από τον Αχμάντ Σαχ Μασούντ, έναν θρυλικό αντισοβιετικό και αργότερα, αντι-Ταλιμπάν-διοικητή, η φωτογραφία του οποίου κοσμεί το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Τόσο επίμονη ήταν η αντίσταση του Μασούντ που στις 9 Σεπτεμβρίου 2001, ημέρες πριν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, όταν η Αλ Κάιντα έστειλε δύο βομβιστές να τον δολοφονήσουν σε συντονισμό με την προέλαση των Ταλιμπάν. 

Ήταν επίσης στο Παντσίρ εβδομάδες αργότερα στις 26 Σεπτεμβρίου, που η Αμερική άρχισε τον πόλεμο στο Αφγανιστάν με μια μικρή ομάδα της CIA, που στάλθηκε να συναντήσει τους συντρόφους του Μασούντ. Τις τελευταίες εβδομάδες ο 32χρονος γιος του Μασούντ, Αχμάντ Μασούντ, είχε καταλάβει την κοιλάδα, μαζί με τον Amrullah Saleh, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης που ανατράπηκε από τους Ταλιμπάν στις 15 Αυγούστου

Ωστόσο, ενώ ο πατέρας Μασούντ δέχτηκε χτυπήματα από τους Σοβιετικούς και τους Ταλιμπάν για πάνω από μια δεκαετία, η αντίσταση του γιου του κατέρρευσε σε λιγότερο από ένα μήνα. 

Μετά από ένα σαββατοκύριακο σφοδρών συγκρούσεων, στις 6 Σεπτεμβρίου ένας εκπρόσωπος των Ταλιμπάν είπε ότι, έχουν ανακτήσει τον «πλήρη έλεγχο» της επαρχίας Παντζσίρ. Τα βίντεο που κυκλοφορούσαν στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης έδειχναν θριαμβευτές Ταλιμπάν να υψώνουν τη ασπρόμαυρη σημαία τους στο Μπαζάρακ, την πρωτεύουσα της επαρχίας...

Το Εθνικό Μέτωπο Αντίστασης (NRF) του Αφγανιστάν, το πολιτικό κίνημα του ΜΑσούντ, αρνήθηκε τους ισχυρισμούς των Ταλιμπάν. «Οι δυνάμεις του NRF είναι παρούσες σε όλες τις στρατηγικές θέσεις στην κοιλάδα για να συνεχίσουν τον αγώνα», έγραψε ένας εκπρόσωπος στο Twitter. «Ο αγώνας εναντίον των Ταλιμπάν και των εταίρων τους θα συνεχιστεί». Ο Αλι Ναζαρί, επικεφαλής εξωτερικών σχέσεων της ομάδας, είπε ότι ο Μασούντ ήταν ασφαλής και σύντομα θα έδινε ένα μήνυμα. Σε ένα ηχητικό μήνυμα που δημοσιεύτηκε αργότερα, ο Μασούντ δεσμεύτηκε να συνεχίσει τον αγώνα «στις κοιλάδες του Hindu Kush, Panjshir και Andarab». 

Η γεωγραφία της περιοχής, με μικρότερες κοιλάδες που διακλαδίζονται από την κύρια, σημαίνει ότι κάποια σποραδική αντίσταση μπορεί να συνεχιστεί ακόμη «Ορισμένες ομάδες θα προσπαθήσουν να διεξάγουν ένα είδος ανταρτοπόλεμου εκεί», λέει ο Αντόνιο Γκιουστόζι, ειδικός για θέματα των Ταλιμπάν. «Αμφιβάλλω αν θα είναι βιώσιμο», προσθέτει. Στη δεκαετία του 1990 οι μαχητές στο Παντσίρ προμηθεύονταν από το Ιράν και την Ινδία...Αυτή τη φορά οι Ταλιμπάν περικύκλωσαν σε μεγάλο βαθμό την κοιλάδα και διέκοψαν αυτές τις γραμμές τροφοδοσίας. Αν και οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών διατηρούσαν επαφή με τον Μασούντ, λίγοι ήταν πρόθυμοι να παράσχουν σημαντική υποστήριξη ενώ η εκκένωση ξένων υπηκόων από την Καμπούλ ήταν σε εξέλιξη. 

Άλλοι ηγέτες κατά των Ταλιμπάν στο βόρειο Αφγανιστάν, όπως ο Άτα Μοχάμαντ Νουρ, ένας Τατζίκος, και ο Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστομ, ένας Ουζμπέκος πολέμαρχος, έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Αν και πολλοί Αφγανοί καταδρομείς διέφυγαν στην κοιλάδα στα μέσα Αυγούστου, ο Μασούντ έμεινε τελικά με λίγους έμπειρους μαχητές και σχεδόν καθόλου βαριά όπλα. Μία πηγή λέει ότι καθώς οι μάχες εντείνονταν, ο Σάλεχ διέφυγε στο εξωτερικό, παίρνοντας μαζί του τους κομάντος. Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο εκπρόσωπος του NRF, αναφέρθηκε ότι σκοτώθηκε στη μάχη, μαζί με άλλους αξιωματούχους του Παντσίρ. Οι Ταλιμπάν ανέπτυξαν χιλιάδες μαχητές και πέταξαν οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σύμφωνα με πρόσωπο εξοικειωμένο με τις μάχες  στην περιοχή. "Αυτό ήταν το παιχνίδι που άλλαξε την κατάσταση χθες το βράδυ", λέει. 

Πολλοί Αφγανοί κατηγορούν το Πακιστάν, του οποίου ο αρχηγός κατασκοπείας επισκέφθηκε την Καμπούλ στις 4 Σεπτεμβρίου, ότι επέτρεψε την νίκη των Ταλιμπάν. Ο Μασούντ ήλπιζε να αντέξει μέχρι το χειμώνα, όταν η χιονόπτωση θα ενίσχυε φυσικά την κοιλάδα. Ο προφανής στόχος του ήταν να πετύχει μια συμφωνία με τους Ταλιμπάν για να εγγυηθεί τη μακροχρόνια αυτονομία της περιοχής. Τις ημέρες μετά την κατάκτηση της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν, οι εκπρόσωποι της ομάδας συναντήθηκαν με τους θρησκευτικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους του Παντσίρ για να συζητήσουν έναν τέτοιο συμβιβασμό. Στις 5 Σεπτεμβρίου, ενώ χιλιάδες στρατεύματα των Ταλιμπάν επιτίθενται στην κοιλάδα, ο Μασούντ ζήτησε αμοιβαία κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις για μια «διαρκή ειρήνη» Αυτό είναι πλέον απίθανο. 

Ο έλεγχος των Ταλιμπάν στο Παντσίρ τους φέρνει σε μια διοικητική πολιτική και στρατιωτική θέση. Τις τελευταίες εβδομάδες, μια σταθερή ροή ξένων εκπροσώπων και διπλωματών, ο επικεφαλής της CIA της Αμερικής, ο πρόεδρος της επιτροπής πληροφοριών της Βρετανίας, ο επικεφαλής της πακιστανικής κατασκοπευτικής υπηρεσίας και απεσταλμένοι από διάφορες χώρες, συναντήθηκαν με ανώτερα στελέχη των Ταλιμπάν στο Κατάρ... Η Αμερική, το Κατάρ και η Τουρκία εργάζονται για να ανοίξουν ξανά το αεροδρόμιο της πόλης, επιτρέποντας την επαναφορά των εμπορικών πτήσεων. 

Ωστόσο, με τη νίκη έρχεται και η ευθύνη. 

Οι Ταλιμπάν έχουν καθυστερήσει επανειλημμένα την ανακοίνωση της κυβέρνησής τους, υποδηλώνοντας ότι η ηγετική ομάδα εξακολουθεί να τσακώνεται για το πώς να μοιράσει τα λάφυρα της νίκης. Το δίκτυο Haqqani, μια ημιαυτόνομη ομάδα με στενούς δεσμούς τόσο με την Αλ Κάιντα όσο και με τις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες, έχει εξαντλήσει τη θέση της αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της ασφάλειας σε μεγάλα τμήματα της Καμπούλ. Πολλές ανατολικές και βόρειες παρατάξεις των Ταλιμπάν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θα έχουν διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην επίθεση του Παντσίρ, ενοχλούνται από την κυριαρχία των Ταλιμπάν από τις νότιες επαρχίες, κυρίως το Χελμάντ. Εάν η επικράτηση των Ταλιμπάν είναι δύσκολη, η εσωτερική πολιτική είναι ακόμη πιο δύσκολη. Τις τρεις εβδομάδες από την κατάληψη της Καμπούλ, οι Ταλιμπάν αντιμετώπισαν περισσότερες δημόσιες διαδηλώσεις από ότι σε πέντε χρόνια διακυβέρνησης μεταξύ 1996 και 2001. Στις 4 Σεπτεμβρίου οι ταλιμπαν διέλυσαν βίαια μια διαμαρτυρία Αφγανών γυναικών στην Καμπούλ. Παρόμοιες διαδηλώσεις έχουν ξεσπάσει στη Χεράτ και τη Φαράχ στα δυτικά και στο Μπαλκ και το Μαζάρ-Σαρίφ στα βόρεια. Και παρόλο που οι Ταλιμπάν λένε ότι θέλουν μια κυβέρνηση «χωρίς αποκλεισμούς», η βίαιη κατάκτηση του Παντσίρ θα το κάνει πιο δύσκολο. 

Αν και οι Ταλιμπάν δεν είναι κυριαρχούνται πλέον στο Παστούν όπως κάποτε και έχουν Τατζίκους και Ουζμπέκους στις τάξεις τους, λίγοι ανώτεροι μη Ταλιμπάν από αυτές τις εθνοτικές ομάδες είναι πλέον πιθανό να ενταχθούν στο νέο καθεστώς ή να ασκήσουν οποιαδήποτε εξουσία. «Μακροπρόθεσμα, εάν οι Ταλιμπάν αποτύχουν να διαχειριστούν τις εθνοτικές εντάσεις, θα δούμε εντάσεις στη χώρα με πραγματική πιθανότητα σύγκρουσης πλήρους κλίμακας». (Μεταφορά από economist )

exomatiakaivlepo