Τι είναι η τιμητική πολιτογράφηση που θα δοθεί στον Υπουργό Πολιτικής Προστασίας Χρήστο Στυλιανίδη με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη

Νέος υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ο Χρήστος Στυλιανίδης ο οποίος θα λάβει τιμητική πολιτογράφηση από το Ελληνικό κράτος, ώστε να παρακαμφθούν τα εμπόδια των άρθρων 55 και 81 του Ελληνικού Συντάγματος ως προς το δικαίωμα να αναλάβει κάποιος Υπουργικό θώκο. 

Σύμφωνα με το άρθρο 81, για να αναλάβει κάποιος χαρτοφυλάκιο Υπουργού πρέπει να πληρεί όλες τις προϋποθέσεις του εκλέγειν και του εκλέγεσθε, όπως ορίζει το άρθρο 55. Έτσι ο νέος Υπουργός πρέπει πρώτα να πολιτιγραφηθεί στην Ελλάδα και έπειτα να αναλάβει Υπουργείο

Πολιτογράφηση ονομάζεται η επίσημη διοικητική πράξη, με την οποία ένα κράτος απονέμει την ιδιότητα του πολίτη (ιθαγένεια ή αλλιώς υπηκοότητα σε κάποιον που έως τότε ήταν πολίτης άλλου κράτους. Κύριο στοιχείο της πολιτογράφησης είναι η βούληση του ατόμου, αφού ως πρωταρχική προϋπόθεση για την ύπαρξή της έννοιας της πολιτογράφησης, είναι η αίτηση του ενδιαφερομένου.

Παράλληλα όμως απαιτείται και η βούληση της πολιτείας, η οποία κυριαρχικά δύναται να προσδώσει την ιθαγένεια στον αιτούντα. Μετά την πολιτογράφησή του, το άτομο εξομοιώνεται νομικά με τους υπόλοιπους πολίτες του κράτους, τόσο στα δικαιώματα όσο και τις υποχρεώσεις.

Συνήθη κριτήρια που λαμβάνουν υπ’ όψιν οι εθνικές νομοθεσίες, εναλλακτικά ή συνδυαστικά για την πολιτογράφηση είναι η καταγωγή από κάτοχο της ιθαγένειας ή μέλος εθνικής μειονότητας/παροικίας του εξωτερικού, γέννηση ή/και επί μακρόν διαμονή στη χώρα, ανθρωπιστικοί λόγοι (ιδίως σε περιπτώσεις ανιθαγενών και προσφύγων) ή η προσφορά εξαίρετων υπηρεσιών (τιμητική πολιτογράφηση).

Συγκεκριμένα, η “τιμής ένεκεν” απόδοση της ιθαγένειας αποτελεί την ύψιστη τιμή που επιφυλάσσει μια πολιτεία σε ένα άτομο, λόγω προσφοράς εξαιρετικών υπηρεσιών ή εν γένει εξυπηρέτησης εθνικού συμφέροντος.

H κτήση ιθαγένειας μέσω τιμητικής πολιτογράφησης αποτελεί ένα σταθερό και διαρκή τρόπο λήψης και της ελληνικής ιθαγένειας. Ιστορικά συνδέθηκε με τον αγώνα του 1821 έπειτα από την σε εθελοντική βάση προσφερθείσα βοήθεια από διάφορους φιλέλληνες προς την αγωνιζόμενη Ελλάδα, αλλά και την μετέπειτά προσφορά εθνικών ευεργετών προς το νεοσύστατο τότε ελληνικό κράτος.

Με τον τρόπο αυτό παρέχεται η νομοθετική δυνατότητα πολιτογράφησης αλλοδαπού ως Έλληνα, με πράξη της εκτελεστικής εξουσίας, χωρίς της συνδρομής των υπολοίπων προβλεπόμενων προϋποθέσεων πολιτογράφησης είτε λόγω προσφοράς εξαιρετικών υπηρεσιών στην Ελλάδα είτε λόγω εξυπηρέτησης ορισμένου εξαιρετικού εθνικού συμφέροντος.

Στον ισχύοντα Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας (ΚΕΙ – ν. 3284/2004, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) η τιμητική πολιτογράφηση ρυθμίζεται από το άρθρο 13, το οποίο ορίζει ότι “Με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, μπορεί να πολιτογραφηθεί Έλληνας, χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 5 και των άρθρων 6, 7 και 8, αλλοδαπός που προσέφερε στην Ελλάδα εξαιρετικές υπηρεσίες ή του οποίου η πολιτογράφηση μπορεί να εξυπηρετήσει εξαιρετικό συμφέρον της χώρας”.

Πρόκειται για μια ιδιόρρυθμη (sui generis) πολιτογράφηση, γιατί δεν καλύπτεται απόλυτα από τη βασική έννοια της πολιτογράφησης, η οποία απαιτεί και αίτηση από μέρους του ενδιαφερομένου, χωρίς, ωστόσο, να αποκλείεται κάτι τέτοιο, ενώ παράλληλα δεν απαιτούνται και όλες εκείνες οι προϋποθέσεις της τακτικής πολιτογράφησης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο απαιτείται καταρχάς να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

α) ο ενδιαφερόμενος να είναι ενήλικος

β) να μην έχει καταδικασθεί για τα προβλεπόμενα στην περ. β της παρ. 1 του άρθρου 5 του ΚΕΙ ποινικά αδικήματα

γ) να μην τελεί υπό απέλαση ή άλλη εκκρεμότητα του καθεστώτος νόμιμης διαμονής στη χώρα, και

δ) να έχει προσφέρει στην Ελλάδα εξαιρετικές υπηρεσίες ή του οποίου η πολιτογράφηση μπορεί να εξυπηρετήσει εξαιρετικό συμφέρον της χώρας.

Ο έλεγχος συνδρομής της τελευταίας αυτής προϋπόθεσης εναπόκειται στην πλήρη διακριτική ευχέρεια του προτείνοντος την έκδοση του διατάγματος Υπουργού Εσωτερικών. Ωστόσο, η πρόταση του αρμοδίου Υπουργού θα πρέπει, κατά ρητή επιταγή του άρθρου 13 του ΚΕΙ να είναι αιτιολογημένη, εξειδικεύοντας και τεκμηριώνοντας τις εξαιρετικές υπηρεσίες που προσέφερε ο αλλοδαπός ή/και τους λόγους εθνικού συμφέροντος που δικαιολογούν την πολιτογράφηση.

Ο δε Πρόεδρος της Δημοκρατίας δύναται να ελέγξει τη συνδρομή των τυπικών προϋποθέσεων της τιμητικής πολιτογράφησης (ενηλικότητα, νομιμότητα παραμονής στη χώρα, τυχόν ποινικές καταδίκες) χωρίς, ωστόσο, να μπορεί να προβεί και σε έλεγχο της ουσιαστικής προϋπόθεσης της προσφοράς εξαιρετικών υπηρεσιών στη χώρα από τον ενδιαφερόμενο ή της συνδρομής λόγων εθνικού συμφέροντος, καθώς δεσμεύεται ως προς αυτές από την πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών.

Παράλληλα, εκτός της τιμητικής πολιτογράφησης, η ελληνική νομοθεσία, προβλέπει μια ακόμα δυνατότητα “απόδοσης τιμής και αναγνώρισης υπηρεσιών” σε αλλοδαπό. Πρόκειται για τη χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους κατ’ άρθρο 19 παρ. 6 του ισχύοντος Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης, σε αλλοδαπούς χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στη χώρα, οι οποίοι “με κίνδυνο της ζωής τους, προέβησαν σε πράξεις κοινωνικής αρετής, προσφοράς και αλληλεγγύης που προάγουν τις αξίες του ανθρωπισμού.”.

Η εν λόγω άδεια διαμονής χορηγείται από τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης ύστερα από γνώμη της Επιτροπής Μετανάστευσης της παραγράφου 1 του άρθρου 134 του εν λόγω νόμου που συνιστώνται στο Υπουργείο. Η γνώμη της Επιτροπής δεν είναι δεσμευτική για τον Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος έχει και την τελική αποφασιστική αρμοδιότητα, και επομένως, μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά κατόπιν, όμως, ειδικής αιτιολογίας.

Η ελληνική νομοθεσία, λοιπόν, όπως και άλλες αντίστοιχες κρατών σε όλο τον κόσμο, προβλέπει την “τιμής ένεκεν” απόδοση άδειας διαμονής ή/και ελληνικής ιθαγένειας σε όσους προβαίνουν σε πράξεις κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης ή παρέχουν εξαιρετικές υπηρεσίες στην ελληνική πολιτεία.

Πηγή: dikastikoreportaz.gr