Αποχαιρετούμε τον οραματιστή ναυπηγό Aννίβα Αρτέμη...

Πριν λίγες ημέρες...πέρασε στην αιωνιότητα ένα λαμπερό μυαλό. 

Ο αυτοδίδακτος αλλά πρωτοπόρος ναυπηγός, Αννίβας Αρτέμης. Ενώ δεν είχα την τιμή να τον γνωρίσω από κοντά, έχοντας μελετήσει με ενδιαφέρον τη ζωή και το έργο του, μπορώ να πω ότι ένιωσα ότι έχασα έναν δικό μου άνθρωπο.

Δεν μπορώ να θυμηθώ πότε ήταν η πρώτη φορά που αντίκρισα σκάφος Hannibal αλλά αυτό που θυμάμαι ξεκάθαρα είναι τα συναισθήματα που μου προκάλεσε αυτή η συνάντηση. Ως λάτρης του vintage μοντερνισμού έμεινα με το στόμα ανοιχτό μπροστά σε αυτό το απόκοσμο σκάφος που έμοιαζε να έχει βγει από Sci Fi φιλμ της δεκαετίας του ’60.

Ένα όμορφο δεκάμετρο καμπινάτο Hannibal ελλιμενισμένο σήμερα στο Πόρτο Χέλι (Φωτογραφία: Ν. Κολούμπας/ribandsea.com)
 

Τα παρακάτω λόγια είναι ένας φόρος τιμής σε αυτόν τον ταπεινό Έλληνα εφευρέτη. Αφού συνήλθα από το σοκ, η δεύτερη αυτόματη σκέψη ήταν ποιος ξένος οίκος το έχει κατασκευάσει, αυτή η καταραμένη εντύπωση που είχαμε όλοι οι Έλληνες ότι ένα ποιοτικό αντικείμενο τεχνολογίας ήταν αδύνατον να είναι γεννημένο στην Ελλάδα (έκτοτε έχω αναθεωρήσει, η Ελλάδα αλλάζει, οι νέες γενιές επιχειρηματιών κατασκευαστών έχουν αφήσει πίσω τους τη φτηνιάρικη νοοτροπία και ανεβάζουν το Made in Greece πολύ ψηλά). Τα περίφημα σκάφη Hannibal δεν ήταν κατασκευασμένα από κάποιον εξωτικό ξένο οίκο άλλα από έναν ταπεινό Ελληνα αυτοδίδακτο ναυπηγό, τον Αννίβα Αρτέμη. 

Τα χρόνια πέρασαν και η συνάντηση με τον “ιπτάμενο δίσκο” του νερού ξεχάστηκε, μέχρι που κάποια στιγμή στα χρόνια πλέον του διαδικτύου, σε μια άσχετη αναζήτηση έπεσα πάλι πάνω στον Αννίβα. Μια ολική επαναφορά συνέβη μέσα στο κεφάλι μου, γύρισαν όλα πίσω σε εκείνη την πρώτη επαφή, εικόνες, συναισθήματα, όνειρα. Αυτή την φορά όμως ήταν διαφορετικά, μέσω του Θεού Google είχα όλη την παγκόσμια γνώση μπροστά μου με ένα κλικ, και επιτέλους θα μάθαινα την ιστορία του Hannibal. Τότε ήρθε η αποκάλυψη: τα σκάφη αυτά δεν ήταν κατασκευασμένα από κάποιον εξωτικό ξένο οίκο, άλλα από έναν ταπεινό Ελληνα αυτοδίδακτο ναυπηγό, τον Αννίβα Αρτέμη. 

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 μελετώντας και συνδυάζοντας υδροδυναμική μαζί με αεροδυναμική, προέκυψε το χαρακτηριστικό “V” σχήμα των σκαφών Hannibal (Φωτογραφία: από τη σελίδα Hannibal Boats στο Facebook). 

Ο Αννίβας Αρτέμης γεννήθηκε τον Νοέμβρη του 1934 στην Αθήνα. Το προτελευταίο από τα έξι παιδιά του Ευάγγελου Αρτέμη και της Αγγελικής Φεργιάν. Ο πατέρας του Αννίβα είχε μεταναστεύσει σε ηλικία 14 χρονών στο Παρίσι όπου είχε σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανολόγος και εργαζόταν στην Citroen. Το 1934 μια ενδιαφέρουσα επαγγελματική πρόταση σύστασης ραδιοφωνικού σταθμού από έναν Ελβετό επενδυτή, ήταν η αφορμή να επαναπατριστεί η οικογένεια στην Ελλάδα. Ενώ ήταν εύπορη οικογένεια, τα χρόνια του πολέμου άφησαν τα σημάδια τους και το 1945 τους βρήκε σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Το σπίτι της οικογένειας ήταν στην Βούλα και η αγαπημένη ασχολία του μικρού Αννίβα ήταν να περνάει τον χρόνο του στην παραλία μαζί με τους ψαράδες. Το ψάρεμα ήταν παιδικό χόμπι αλλά και ανάγκη επιβίωσης. Βλέποντας ότι αν είχε ένα πλεούμενο θα μπορούσε να αυξήσει την ψαριά του και έχοντας το δαιμόνιο του μάστορα, κατασκεύασε το πρώτο του βαρκάκι (ξύλινος σκελετός επενδεδυμένος με βαμμένο μουσαμά) σε ηλικία μόλις 11 χρονών. Κατασκεύασε το πρώτο του βαρκάκι (ξύλινο σκελετό επενδεδυμένο με βαμμένο μουσαμά) σε ηλικία μόλις 11 χρονών. Αφού τελείωσε το γυμνάσιο δεν συνέχισε σε πανεπιστημιακές σπουδές, λόγω έλλειψης χρημάτων. Όμως με την βοήθεια του πατέρα του μελέτησε σχέδιο, μαθηματικά και φυσική. Από το πρώτο εκείνο σκαφάκι που έφτιαξε στα έντεκα του, συνέχισε να κατασκευάζει βάρκες που πούλαγε σε ενδιαφερόμενους που ανακάλυπταν το ταλέντο του. Και παράλληλα βελτίωνε διρκώς την τεχνική του ως αυτοδίδακτος ναυπηγός. Ακόμα, δούλεψε στο εργοστάσιο επίπλων Βαράγκη για 6 μήνες για να μάθει την τέχνη του επιπλοποιού. Ήταν συνειδητή επιλογή διότι όντας τελειομανής, ήθελε τα σκάφη του να κατασκευάζονται με το φινίρισμα ενός ακριβού πίπλου. 

 

Το πεντάμετρο Hannibal στο ναυπηγείο της οδού Πρίγκηπος Πέτρου στη Γλυφάδα (Φωτογραφία: ribandsea.com). 

 Το 1972, ο Αννίβας κατοχυρώνει το σχήμα των Hannibal σε Αμερική και Ευρώπη. Τα σκάφη με τις μοναδικές τους ικανότητες πλεύσης σαρώνουν τα κύπελλα στους αγώνες ταχύπλοων. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, μελετώντας και συνδυάζοντας υδροδυναμική μαζί με αεροδυναμική προέκυψε το χαρακτηριστικό “V” σχήμα των σκαφών Hannibal. Το 1965 ιδρύει μαζί με τον αδελφό του Απόλλωνα Αρτέμη, την πρώτη του επιχείρηση στην Γλυφάδα, επί της οδού Πρίγκιπος Πέτρου. Το μέλλον ανοίγεται μπροστά του με αισιοδοξία. Το 1972, ο Αννίβας κατοχυρώνει το σχήμα των Hannibal σε Αμερική και Ευρώπη. Τα σκάφη με τις μοναδικές τους ικανότητες πλεύσης σαρώνουν τα κύπελλα στους αγώνες ταχύπλοων όμως δεν σημειώνουν ανάλογη εμπορική επιτυχία με το συντηρητικό ελληνικό αγοραστικό κοινό που τα βλέπει ως “αγωνιστικά που δεν κάνουν δία οικογενείας”. Παρόλα αυτά, ένα μικρό αλλά φανατικό κοινό συντηρεί την επιχείρηση σχεδόν ως τις μέρες μας. 

 

Τα Hannibal με τις μοναδικές τους ικανότητες πλεύσης σάρωναν τα κύπελλα στους αγώνες ταχυπλόων σκαφών (Φωτογραφία: από τη σελίδα Hannibal Boats στο Facebook). 

Η πρόταση που έκανε στο Πολεμικό Ναυτικό για τη δημιουργία ευέλικτων σκαφών ταχείας επέμβασης ήταν πρωτοποριακή ακόμα και με τα σημερινά μέτρα. Γνωστή είναι επίσης στους κύκλους των φίλων των Hannibal η εμπλοκή της εταιρείας με το πολεμικό ναυτικό, για την δημιουργία στόλου πολεμικών προδιαγραφών σκαφών Hannibal ταχείας επέμβασης. Ήταν μια προσπάθεια πρωτοποριακή ακόμα και με τα σημερινά μέτρα, συμφέρουσα και οικονομικά και επιχειρησιακά για την άμυνα της χώρας, όπως υποστήριζε ο ίδιος ο Αννίβας. Εικάζεται ότι το εγχείρημα “σκόνταψε” στο στάδιο της έγκρισης για πολιτικούς λόγους. 

 

Ο Αννίβας οδηγώντας το δικό του πεντάμετρο Hannibal στον πρώτο αγώνα της Ε.Λ.Τ. στον Πειραιά επί δημαρχίας Σκυλίτση (Φωτογραφία: ribandsea.com). 

Αντί επιλόγου, να σημειώσω ότι παρά τα εμπόδια που αντιμετώπισε ο Αννίβας και που αντιμετωπίζει οποιοσδήποτε έχει προσπαθήσει να δημιουργήσει κάτι πρωτοποριακό στην Ελλάδα, περίπου 400 Hannibal διαφόρων μεγεθών έχουν κατασκευαστεί από το 1965 μέχρι σήμερα και τα περισσότερα φυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού από τα μέλη του Hannibal Club. 

Σημείωση: Ευχαριστώ για τα βιογραφικά στοιχεία τους Ιωσήφ Παπαδόπουλο και Ντάνη Φώτο, καθώς καθώς και όλα τα μέλη του Hannibal Club που θα κρατάνε για πάντα την μνήμη του Αννίβα Αρτέμη ζωντανή. 

Πηγή : Andro.gr