Για πρώτη φορά..ψήφισαν οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία

Για πρώτη φορά στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες συμμετέχουν σήμερα στις δημοτικές εκλογές, ασκώντας το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

Ιστορικό γεγονός ή δημοκρατικό άλλοθι;

Στο ζήτημα της συμμετοχής των γυναικών με δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι έχουν δώσει μεγάλη έκταση τους τελευταίους μήνες οι επίσημες εφημερίδες, δίνοντας βήμα και σε πολλές γυναίκες που κατεβαίνουν στις εκλογές. Για παράδειγμα η Φαρίντα Μοωχάμεντ Αλί Φαρσί, η οποία εργάζεται στην επιτροπή που επιθεωρεί τα σχολεία θηλέων στην Τζέντα, μιλώντας στην εφημερίδα Αλ Ριάντ, δηλώνει ευχαριστημένη από την αλλαγή της εκλογικής νομοθεσίας. Τονίζει μάλιστα ότι η συμμετοχή των γυναικών μπορεί να βελτιώσει το έργο που επιτελούν οι τοπικές αρχές και τα δημοτικά συμβούλια- ένα έργο που, όπως επισημαίνει, «έχει ακόμη κάποια περιθώρια βελτίωσης» .
Η Μαντάουι Αλ Ρασίντ, ερευνήτρια με έδρα το Λονδίνο και ειδίκευση στην ανθρωπολογία των θρησκειών, θεωρεί ότι κατ΄αρχήν η συμμετοχή των γυναικών ειναι μία αδιαμφισβήτητα θετική εξέλιξη. Πιστεύει ωστόσο ότι η ουσιαστική αλλαγή και επίδραση στην καθημερινότητα θα είναι μάλλον περιορισμένη για τις γυναίκες στη Σαουδική Αραβία και την επιρροή τους στα δημόσιαμ πράγματα. Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνει, «τα δημοτικά συμβούλια έχουν στην πραγματικότητα περιορισμένη πολιτική εξουσία. Επιπλέον πολλά από τα μέλη τους δεν αναδεικνύονται καν μέσα από εκλογική διαδικασία».
«Δεν αρκεί να βλέπουμε γυναικεία πρόσωπα»

Ο μονάρχης είχε την πρωτοβουλία για την αλλαγή της εκλογικής διαδικασίας

Την πρωτοβουλία για να επιτραπεί επιτέλους η συμμετοχή των γυναικών στις εκλογές είχε ο τεθνεώς μονάρχης Αμπντάλα. Σίγουρα πρόκειται για μία σημαντική συμβολική και θετική χειρονομία, υποστηρίζει η Μαντάουι Αλ Ρασίντ, αφού, αν μη τι άλλο, οι γυναίκες θα έχουν τη δυνατότητα να δίνουν το «παρών» στη δημόσια ζωή και να αναπτύξουν σιγά σιγά τη δική τους τεχνογνωσία στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων. Αλλά από κει και πέρα: «Για να μιλήσουμε για πραγματική εξουσία των γυναικών, δεν αρκεί απλώς να βλέπουμε γυναικεία πρόσωπα. Θα πρέπει οι γυναίκες να εκπροσωπούνται ουσιαστικά και να συμμετέχουν σε ισχυρούς θεσμούς, ώστε να συμβάλουν στη μεταρρύθμιση του συστήματος. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει».
Σήμερα οι εφημερίδες της Σαουδικής Αραβίας αναφέρονται σε γυναίκες μόνο σε σχέση με πολύ συγκεκριμένα ζητήματα, φιλοξενούν για παράδειγμα πορτρέτα γυναικών ώστε να δείξουν την προσπάθεια που κατέβαλαν, προκειμένου να υπερνικήσουν τα εμπόδια της κρατικής γραφειοκρατίας. Μειζον θέμα αποτελεί και η συμμετοχή γυναικών στην αποκαλούμενη Συμβουλευτική Συνέλευση, το πιο ισχυρό θεσμικό όργανο στη Σαουδική Αραβία. Τα μέλη του διορίζονται και αντλούν την ισχύ τους απευθείας από τον μονάρχη και, κατά τα λοιπά, δεν λογοδοτούν σε κανέναν. Αυτή η προνομιακή μεταχείριση δεν αλλάζει ούτε με τη σημερινή, ιστορική για πολλούς, αλλαγή στη διεξαγωγή των εκλογών.
«Σημαντική καινοτομία για την τοπική κοινωνία»

Χωρίς ουσιαστική επιρροή παραμένουν οι γυναίκες στη δημόσια ζωή της χώρας

Σε θετική κατεύθυνση κινείται η απόφαση για τη συμμετοχή των γυναικών στην εκλογική διαδικασία, τονίζει και ο φιλελεύθερος ακτιβιστής και δημοσιολόγος Φουάντ Ιμπραχήμ, ο οποίος ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Στο ερώτημα αν όντως πρόκειται για «ιστορικό γεγονός» ο Φουάντ Ιμπραχήμ τονίζει ότι η απάντηση εξαρτάται από τα κριτήρια που επιλέγει κανείς για να τη διατυπώσει. «Αν λάβουμε υπόψη μας τα κριτήρια που ισχύουν παγκοσμίως, τότε ασφαλώς δεν πρόκειται για ιστορικό βήμα» επισημαίνει. «Αλλά για τις τοπικές προδιαγραφές, σίγουρα πρόκειται για μία πολύ σημαντική καινοτομία. Από κει και πέρα, υπάρχουν και άλλες επιφυλάξεις, καθώς στη Σαουδική Αραβία το κράτος δεν έχει ακόμη εκφράσει την πλήρη υποστήριξή του ως προς την παρουσία των γυναικών στη δημόσια σφαίρα και επιπλέον οι εκλογές επιτηρούνται από το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο θέτει πολύ αυστηρές προϋποθέσεις συμμετοχής και έχει αποκλείσει μερικές από τις επίδοξες υποψήφιες χωρίς συγκεκριμένη αιτιολογία».
Κέρστεν Κνιπ/Γιάννης Παπαδημητρίου