Τα “Μαργαριτάρια” των Εταιρειών Δημοσκοπήσεων...

Μετά τις εκλογές της 20^ης Σεπτεμβρίου, δημιουργήθηκε σοβαρό θέμα σχετικά με την αξιοπιστία των εταιρειών δημοσκοπήσεων, αφού το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών δεν είχε καμία σχέση με τις δημοσκοπήσεις που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τον τελευταίο μήνα.

Προέκυψε λοιπόν το πρόβλημα της αδυναμίας των δημοσκοπήσεων να καταγράψουν με ακρίβεια το εκλογικό αποτέλεσμα, εκτοξεύθηκαν διάφορες κατηγορίες για σκοπιμότητες και αυξήθηκε η δυσπιστία του εκλογικού σώματος.

Σε αυτό το σημείο θα είχε ενδιαφέρον να δούμε τα στοιχεία που έδωσαν οι εταιρείες δημοσκοπήσεων από 28/8/2015 έως 18/9/2015.

Στους παρακάτω πίνακες 1, 2 και 3, απεικονίζονται ο μέσος όρος της εκτίμησης ψήφου για τα κόμματα που μπήκαν στη Βουλή, των δημοσκοπήσεων 17 εταιρειών, η διαφορά από το τελικό αποτέλεσμα και με κόκκινο απεικονίζονται οι διαφορές που ήταν μεγαλύτερες από το μέγιστο παραδεκτό στατιστικό σφάλμα που έδωσαν οι ίδιες οι εταιρείες.

Για τις εταιρείες οι οποίες δεν είχαν δώσει εκτίμηση ψήφου, αλλά μόνο πρόβλεψη ψήφου, η εκτίμηση ψήφου υπολογίσθηκε με την αναλογική αναγωγή των αναποφάσιστων.

Τα συμπεράσματα που απορρέουν από τους τρείς πίνακες είναι:

1. Καμία εταιρεία δημοσκοπήσεων δεν προέβλεψε την τελική κατάταξη των κομμάτων.

2. Οι περισσότερες εταιρείες έπεσαν έξω στη διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ, εκτός από τις ProRata και E-Voice.

3. Οι περισσότερες εταιρείες έπεσαν έξω από το στατιστικό τους σφάλμα στο ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από τις ProRata, E-Voice και Palmos Analysis.

4. Τρείς εταιρείες προέβλεπαν τη ΝΔ ως πρώτο κόμμα (Πανάς Επαμεινώνδας, Metrisi και Data RC).

5. Οκτώ εταιρείες έπεσαν έξω από το στατιστικό τους σφάλμα στο ποσοστό του ΠΟΤΑΜΙΟΥ (Pulse, E-Voice, Interview, Kapa Research, Marc, MRB, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Metron Analysis).

6. Για τους ΑΝΕΛ μία εταιρεία έπεσε έξω από το στατιστικό σφάλμα (Πανάς Επαμεινώνδας), δύο εταιρείες προέβλεπαν ποσοστό κάτω από 2,5% (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Public Issue) και πέντε εταιρείες προέβλεπαν ποσοστό πάνω από 3,3% (E-Voice, Interview, GPO, Kapa Research και Marc).

7. Οι πιο αξιόπιστες δημοσκοπήσεις ήταν της ProRata για την Εφημερίδα των Συντακτών και το HellasNet TV, της E-Voice για το HellasNet TV και για το dikaiologitika.gr και της Palmos Analysis για το tvxs.gr, ενώ οι πιο αναξιόπιστες δημοσκοπήσεις ήταν του Πανά Επαμεινώνδα για την εφημερίδα Μακελειό και το κανάλι ΑΡΤ, της Metrisi για την Εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος και της Data RC για την εφημερίδα Πελοπόννησος.

Τίθεται πλέον ξεκάθαρα το ζήτημα για την αξιοπιστία των εταιρειών δημοσκοπήσεων, οι οποίες από τις εκλογές του 2012 παρουσιάζουν ευρήματα που δεν συνάδουν σε καμία περίπτωση με τα εκλογικά αποτελέσματα, προκαλώντας πολλά ερωτηματικά και είναι πασιφανές ότι κάτι δεν πάει καλά. Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα, ή δεν έχουν τα εργαλεία, την τεχνογνωσία και τις ικανότητες να κάνουν δημοσκοπήσεις, ή λειτουργούν με δόλο.

Όμως σε κάθε περίπτωση, οι προβλέψεις των εταιρειών που δημοσιεύονται μέχρι την προπαραμονή των εκλογών, σίγουρα επηρεάζουν και ένα τμήμα των πολιτών οι οποίοι συνειδητά ή μη διαμορφώνουν την εκλογική τους προτίμηση με βάση τις εκτιμήσεις των δημοσκοπήσεων.

Στον παρακάτω πίνακα 4, ο οποίος δημοσιεύθηκε στον προσωπικό μου λογαριασμό του Facebook στις 18/9/2015, έγινε μία προσπάθεια στατιστικής εκτίμησης του τελικού αποτελέσματος των εκλογών. Υπολογίσθηκε ο μέσος όρος της εκτίμησης ψήφου για κάθε κόμμα όλων των εταιρειών δημοσκοπήσεων και προστέθηκαν ή αφαιρέθηκαν σε αυτόν οι αποκλίσεις που είχαν οι ίδιες εταιρείες στις εθνικές εκλογές της 25/1/2015. Για την ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ και τη ΛΑΕ δεν έγινε καμία αναγωγή, αφού δεν υπήρχαν αξιόπιστα στοιχεία από προηγούμενες εκλογές.

Το τελικό αποτέλεσμα δικαίωσε την παραπάνω μεθοδολογία, αφού τα ποσοστά όλων των κομμάτων ήταν μέσα στο παραδεκτό στατιστικό σφάλμα και η διαφορά ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ ήταν 5,5%.

Τον πίνακα 4 κοινοποίησα το βράδυ της 18/9/2015 σε ΜΜΕ της Λάρισας, καθώς και σε γνωστά μου SITES στην Αθήνα.

Το μοναδικό site το οποίο πρόλαβε και δημοσίευσε τον εν λόγω πίνακα στις 18/9/2015, ώστε να είναι νομικά κατοχυρωμένο, ήταν το rpn.gr (Rafina Pikermi News), το οποίο τελικά δικαιώθηκε και του αξίζουν συγχαρητήρια για την εμπιστοσύνη του.

Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν που προκύπτει σχετικά με την αξιοπιστία των εταιρειών δημοσκοπήσεων είναι:

Υπάρχουν νομικές κυρώσεις όταν υπερβαίνουν το παραδεκτό για αυτές στατιστικό σφάλμα;

Στο Ν.3603/2007 περί Ρύθμισης Θεμάτων Δημοσκοπήσεων, δεν προβλέπονται κυρώσεις.

Στα άρθρα 162 του ποινικού κώδικα και 112 του Π.Δ. 26/2012 αναφέρεται: «Όποιος με ψεύτικες ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις που αναφέρονται στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου ή με άλλο τρόπο εξαπατά τον εκλογέα, είτε για να παραλείψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, είτε για ν` αλλάξει το εκλογικό του φρόνημα, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο χρόνια και με χρηματική ποινή».

Είναι όμως οι λανθασμένες δημοσκοπήσεις ψευδείς ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις ικανές να αλλοιώσουν το φρόνημα του ψηφοφόρου;

Το ότι επηρεάζουν αυτές οι δημοσκοπήσεις τον σχηματισμό της εκλογικής βούλησης, δεδομένης και της ψυχολογίας της «μάζας» των πολιτών, είναι αναμφισβήτητο.

Η νομική απάντηση όμως στο παραπάνω ερώτημα, δεν είναι θέμα του παρόντος άρθρου, αλλά είναι θέμα των Εισαγγελικών Αρχών.

Πάντως μέχρι σήμερα, παρά τις διαδοχικές λανθασμένες δημοσιεύσεις δημοσκοπήσεων από το 2012, που όχι απλά απέτυχαν να προβλέψουν το αποτέλεσμα των αναμετρήσεων, αλλά δημιουργήσαν και σοβαρές υποψίες για τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, ουδέποτε έχει παρέμβει η Δικαιοσύνη.

Συμπεραίνοντας, πρέπει να γίνουν κρίσιμα βήματα για την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργίας και της αξιοπιστίας των πολιτικών ερευνών, ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή υπόνοια περί χειραγώγησης των πολιτών.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν γίνει μία Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία να επιβάλλει εξοντωτικά πρόστιμα στις εταιρείες που υπερβαίνουν το στατιστικό σφάλμα που οι ίδιες δημοσιεύουν και οι εταιρείες θα πρέπει να αξιοποιήσουν και εναλλακτικές μεθόδους προσέγγισης του εκλογικού σώματος, όπως κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο και επί τόπου ερωτηματολόγια.

Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη, η σημερινή κυβέρνηση και όλα τα κόμματα του κοινοβουλίου να πάρουν τέτοιες πρωτοβουλίες, τροποποιώντας την ισχύουσα νομοθεσία, ώστε να μην εμφανισθούν στο μέλλον τέτοια φαινόμενα.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΔΟΥΛΑΣ

Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π.

MSc_UK – Σχης ε.α.