Ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή..

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Δελτίο Τύπου

Διαχείριση της προσφυγικής κρίσης: άμεσα επιχειρησιακά, δημοσιονομικά και νομικά μέτρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για τη Μετανάστευση

Βρυξέλλες, 23 Σεπτεμβρίου 2015

Διαχείριση της προσφυγικής κρίσης:
άμεσα επιχειρησιακά, δημοσιονομικά και νομικά μέτρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για τη Μετανάστευση

Η απότομη αύξηση του αριθμού των ατόμων που αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να γλυτώσουν από τη βία και να αναζητήσουν αλλού καταφύγιο αποτελεί δοκιμασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για τη Μετανάστευση, το οποίο παρουσίασε η Επιτροπή τον Μάιο, επισημαίνει την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για τη διαχείριση της μετανάστευσης. Από τότε, έχουν ληφθεί διάφορα μέτρα, όπως η έγκριση δύο προγραμμάτων έκτακτης ανάγκης για τη μετεγκατάσταση 160.000 ατόμων που χρειάζονται διεθνή προστασία, από τα πλέον θιγόμενα κράτη μέλη σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, η σημερινή προσφυγική κρίση απαιτεί πρόσθετα μέτρα που πρέπει να ληφθούν άμεσα. Το Σώμα των Επιτρόπων παρουσίασε σήμερα μια δέσμη δράσεων προτεραιότητας που θα πρέπει να ληφθούν εντός των επόμενων έξι μηνών (Παράρτημα 1). Ο Πρόεδρος Γιούνκερ θα παρουσιάσει αυτές τις δράσεις στους Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων σε άτυπη σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί σήμερα.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε: «Παρά τις αδυναμίες μας, αυτές που εμείς οι ίδιοι αντιλαμβανόμαστε ως αδυναμίες, σήμερα η Ευρώπη είναι εκείνη που επιλέγεται ως τόπος διαφυγής και προστασίας. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να μας κάνει περήφανους, μολονότι δεν στερείται προβλημάτων. Η πρώτη προτεραιότητα σήμερα είναι, και πρέπει να είναι, η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Η απόφαση για τη μετεγκατάσταση 160.000 ατόμων από τα πλέον θιγόμενα κράτη μέλη αποτελεί ιστορική πρωτιά και μια πραγματική, σαφή έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Ωστόσο, οι προσπάθειές μας δεν πρέπει να σταματήσουν εδώ. Είναι ώρα να αναληφθεί περαιτέρω σθεναρή, αποφασιστική και συντονισμένη δράση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της.»
Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα
Τους τελευταίους μήνες η αντίδραση της Ευρώπης ήταν ολοκληρωμένη και αποφασιστική:

• Τριπλασιάσαμε την παρουσία μας στη θάλασσα, τριπλασιάζοντας τους πόρους και τα μέσα που είναι διαθέσιμα για τις κοινές επιχειρήσεις του Frontex «Ποσειδών» και «Τρίτων». Έκτοτε έχουν σωθεί πάνω από 122.000 ζωές. Κάθε ζωή που χάνεται συνιστά αδικαιολόγητη απώλεια, αλλά οι ζωές που σώθηκαν είναι πολύ περισσότερες από εκείνες που διαφορετικά θα χάνονταν- αύξηση κατά 250%.
• Κινητοποιήσαμε τον μηχανισμό χρηματοδότησης της ΕΕ για τη στήριξη των κρατών μελών που πλήττονται περισσότερο – χορηγώντας πάνω από 70 εκατ. ευρώ για χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης, επιπλέον των 7 δισ. ευρώ πολυετούς χρηματοδότησης που διατίθεται στα κράτη μέλη για την περίοδο 2014-20 για στήριξη των προσπαθειών τους στον τομέα της μετανάστευσης και της διαχείρισης των συνόρων (Παράρτημα 2).
• Έχουμε εντείνει τις προσπάθειές μας για την αντιμετώπιση των λαθροδιακινητών και την εξάρθρωση των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων. Είναι δυσκολότερο πλέον να προσεγγίσουν τις ακτές μας φθηνά σκάφη, με αποτέλεσμα να διακινδυνεύουν την ζωή τους λιγότερα άτομα σε υπερφορτωμένα και μη αξιόπλοα σκάφη. Κατά συνέπεια, ο αριθμός διελεύσεων μέσω της Κεντρικής Μεσογείου έχει σταθεροποιηθεί σε περίπου 115.000 αφίξεις κατά τη διάρκεια του Αυγούστου, δηλαδή στα ίδια επίπεδα με πέρυσι.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι επίσης ο μεγαλύτερος χορηγός στις παγκόσμιες προσπάθειες για την ελάφρυνση της συριακής προσφυγικής κρίσης. Περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη για ανθρωπιστική, αναπτυξιακή και οικονομική βοήθεια, καθώς και για βοήθεια σταθεροποίησης στους Σύρους που παραμένουν στη χώρα τους και στους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής τους στις γειτονικές χώρες: το Λίβανο, την Ιορδανία, το Ιράκ, την Τουρκία και την Αίγυπτο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε επίσης 1,8 δισ. ευρώ από τους χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ για τη δημιουργία ενός «Καταπιστευματικού Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης για τη σταθερότητα και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης στην Αφρική».
• Έχουμε αναλάβει από κοινού τη δέσμευση για επανεγκατάσταση περισσότερων από 22.000 ατόμων από χώρες εκτός Ευρώπης κάτι που δείχνει την αλληλεγγύη μας προς τους γείτονές μας.
• Με την έγκριση της δεύτερης πρότασης που υπέβαλε χθες η Επιτροπή για τη μετεγκατάσταση, τα κράτη μέλη επέδειξαν αλληλεγγύη και συμφώνησαν να μετεγκατασταθούν 160.000 άτομα με σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας, από τα πλέον θιγόμενα κράτη μέλη σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Δράσεις προτεραιότητας για τους επόμενους 6 μήνες
Η πλέον πιεστική ανάγκη είναι η στήριξη των κρατών μελών που διαχειρίζονται εξαιρετικά υψηλούς αριθμούς προσφύγων στο έδαφός τους. Αυτό απαιτεί δράση τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ.
1. Επιχειρησιακά μέτρα

• Πλήρης εφαρμογή των Προγραμμάτων Μετεγκατάστασης και των Ομάδων Στήριξης για τη Διαχείριση των Μεταναστευτικών Ροών, που εργάζονται σε κέντρα υποδοχής και καταγραφής μεταναστών («hotspot»): το έργο των ομάδων στήριξης θα έχει άμεσο αντίκτυπο στο πλέον κρίσιμο σημείο της αλυσίδας - όπου τα περισσότερα θιγόμενα κράτη μέλη θεωρούν τον αριθμό αφίξεων υπερβολικά μεγάλο για να μπορούν να τον διαχειριστούν αποτελεσματικά. Το προσωπικό και οι εθνικοί εμπειρογνώμονες από άλλα κράτη μέλη που έχουν διατεθεί από οργανισμούς της ΕΕ (Frontex, Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), Europol) θα βοηθήσουν στην ταυτοποίηση, τον έλεγχο και την καταγραφή των μεταναστών κατά την είσοδό τους στην ΕΕ, καθώς και θα προετοιμάσουν και θα οργανώσουν τις επιχειρήσεις επιστροφής για όσους δεν έχουν δικαίωμα παραμονής. Οι ομάδες στήριξης μπορούν να επιτελούν το έργο τους μόνο σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές. Τα κράτη μέλη που δέχονται μεγάλη πίεση χρειάζονται τώρα, κατά προτεραιότητα, να οριστικοποιήσουν και να αρχίσουν την εφαρμογή των χαρτών πορείας για τις ομάδες στήριξης που εργάζονται σε περιοχές με κέντρα υποδοχής και καταγραφής μεταναστών («hotspot»), μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης, μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, να δημιουργήσουν ένα δίκτυο αξιωματικών-συνδέσμων για όλες τις σχετικές τοπικές και εθνικές κρατικές υπηρεσίες, έτσι ώστε οι πρώτες αποφάσεις για μετεγκατάσταση να μπορέσουν να εφαρμοστούν γρήγορα.
• Ενεργοποίηση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας ή των Ομάδων Ταχείας Επέμβασης στα Σύνορα, με στόχο την παροχή άμεσης πρακτικής βοήθειας από την ΕΕ και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ:

o    Ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ μπορεί να ενεργοποιηθεί για την κινητοποίηση διαφόρων τύπων βοήθειας σε είδος, μεταξύ άλλων, μονάδες (ομάδες και εξοπλισμό), στέγη, ιατροφαρμακευτικό υλικό και άλλα είδη εκτός τροφίμων, καθώς και εμπειρογνωσία.
o    Τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν την αποστολή Ομάδων Ταχείας Επέμβασης στα Σύνορα για την παροχή άμεσης στήριξης συνοριοφυλάκων σε περιπτώσεις επείγουσας ή έκτακτης μεταναστευτικής πίεσης. Ο μηχανισμός παρέχει επιχειρησιακή συνδρομή για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ο FRONTEX χρηματοδοτεί και αποστέλλει εθνικούς τεχνικούς και ανθρώπινους πόρους από τα κράτη μέλη.

• Αποκατάσταση της ομαλότητας στον χώρο Σένγκεν και άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα: η προσωρινή επαναφορά των συνοριακών ελέγχων κατά τις τελευταίες εβδομάδες από ορισμένα κράτη μέλη μπορεί να είναι δικαιολογημένη σε καταστάσεις κρίσης βάσει του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Αλλά θα πρέπει πάντα να αποτελεί βραχυπρόθεσμο μέτρο. Αυτό που απαιτείται τώρα είναι η ανάληψη δράσης το συντομότερο δυνατό για να αποκατασταθεί η κανονική διαδικασία διαχείρισης της μετανάστευσης. Σε περίπτωση που τα μέτρα αυτά παραταθούν ή ζητηθούν συμπληρωματικά μέτρα, η Επιτροπή θα επισημοποιήσει την εκτίμησή της για την κατάσταση εκδίδοντας γνώμη με βάση τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν.
• Επίσπευση της «διπλωματικής επίθεσης» και ενίσχυση της συνεργασίας με τρίτες χώρες: η διάσκεψη κορυφής της Βαλέτας για τη μετανάστευση, που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο, θα αποτελέσει καθοριστική στιγμή για την παρουσίαση των μεταναστευτικών ζητημάτων ως νέας προτεραιότητας στις σχέσεις της ΕΕ με τους Αφρικανούς εταίρους. Η διάσκεψη υψηλού επιπέδου σχετικά με τη διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων, τον Οκτώβριο του 2015, θα είναι το κατάλληλο μέρος για να συζητηθεί το κοινό χρέος μας για την αντιμετώπιση των σημερινών πιέσεων και την αποκατάσταση της σταθερότητας στη διαχείριση της μετανάστευσης μέσω της διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων. Η ΕΕ θα συνεχίσει επίσης να συνεργάζεται στενά με βασικούς διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και ο Ερυθρός Σταυρός για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο.

2. Δημοσιονομική στήριξη

• Αύξηση της χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης για τα πλέον θιγόμενα κράτη μέλη: η χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης που διατίθεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στον συγκεκριμένο τομέα έχει ήδη διπλασιαστεί φέτος, φθάνοντας τα 73 εκατ. ευρώ, ποσό που έχει ήδη εξαντληθεί. Την επόμενη εβδομάδα, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για αύξηση αυτού του προϋπολογισμού για το 2015 κατά 100 εκατ. ευρώ.
• Αύξηση της χρηματοδότησης για τους τρεις αρμόδιους οργανισμούς της ΕΕ κατά 1,3 εκατ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν 60 θέσεις προσωπικού για τον Frontex, 30 για την EASO και 30 για την Europol το 2015. Επιπλέον, το 2016, η χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης για τα πλέον θιγόμενα κράτη μέλη και η χρηματοδότηση για τον FRONTEX, την EASO και την Europol θα αυξηθούν κατά 600 εκατ. ευρώ. Οι οργανισμοί της ΕΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για την εξασφάλιση της συνεργασίας και την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της διαθέσιμης εμπειρογνωσίας. Σήμερα καλούνται να αναπτύξουν μεγαλύτερη επιτόπια δράση απ΄ ό, τι προβλεπόταν αρχικά. Συνεπώς, οι οργανισμοί της ΕΕ που εργάζονται σε τομείς σχετικούς με τη μετανάστευση έχουν ανάγκη από πρόσθετους πόρους.
• Αποκατάσταση της χρηματοδότησης για επισιτιστική βοήθεια μέσω του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος στα επίπεδα του 2014. Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν μειώσει τις συνεισφορές τους στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, ορισμένα δε έως και κατά 99% (Παράρτημα 3). Η Επιτροπή θα αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια έκτακτης ανάγκης και τους πόρους πολιτικής προστασίας κατά 200 εκατ. ευρώ το 2015, ώστε να διατεθούν άμεσοι πόροι για την ικανοποίηση των αιτημάτων της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος και άλλων σχετικών οργανισμών για άμεση παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες.
• Αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας κατά 300 εκατ. ευρώ το 2016 ώστε να είναι έτοιμη να ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες των προσφύγων, όπως η βοήθεια για τροφή και στέγη.
•  Αύξηση της βοήθειας για τους Σύρους πρόσφυγες: η Επιτροπή θα προτείνει την επόμενη εβδομάδα την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας (ΕΜΓ) το 2015 κατά 300 εκατ. ευρώ, ώστε να είναι δυνατή η αύξηση του Περιφερειακού Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης, καθώς και η παροχή βοήθειας σε τρίτες χώρες που δέχονται πρόσφυγες από τη Συρία. Μαζί με έναν περαιτέρω επαναπροσανατολισμό των κονδυλίων από το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας, θα οδηγήσει σε πάνω από 500 εκατ. ευρώ το συνολικό επίπεδο ευρωπαϊκής χρηματοδότησης του Καταπιστευματικού Ταμείου στη φάση αυτή. Οι συνεισφορές των κρατών μελών θα πρέπει να αντιστοιχούν στη χρηματοδότηση της ΕΕ, ώστε ο προϋπολογισμός του Ταμείου να ανέλθει συνολικά σε τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Αυτό θα αποτελέσει μια ισχυρή παγκόσμια επίδειξη της δέσμευσης της ΕΕ για παροχή βοήθειας στους Σύρους πρόσφυγες.
• Αντιμετώπιση του ελλείμματος χρηματοδότησης για τη διαχείριση της κρίσης στη Συρία: έχει ικανοποιηθεί μόνο το 38% των απαιτήσεων χρηματοδότησης. Οι επιπτώσεις αυτού του ελλείμματος είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Η UNICEF έχει αναφέρει ότι κατά τους τελευταίους μήνες, μέχρι και 5 εκατομμύρια άτομα, από τα οποία το 50% είναι παιδιά - έχουν υποστεί σημαντικές διακοπές στην παροχή νερού, με αποτέλεσμα σοβαρούς κινδύνους εκδήλωσης ασθενειών. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να δεσμευθούν να καλύψουν το ήμισυ αυτού του ελλείμματος.
• Συνεργασία με τους άμεσους γείτονές μας: για πολλά χρόνια, η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία δέχονται πιέσεις, καθώς εκατομμύρια πρόσφυγες έχουν εγκαταλείψει τη Συρία. Η αντιμετώπιση των πολιτικών αναταραχών δεν είναι απλή, θα πρέπει όμως να εντείνουμε τις προσπάθειές μας: Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαθέσει 1 δισ. ευρώ για την Τουρκία και 17 εκατ. ευρώ για τη Σερβία και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας προκειμένου να βοηθήσει τις γειτονικές χώρες να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της μετανάστευσης.
• Βοήθεια για την Αφρική: Η δημιουργία του Καταπιστευματικού Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης με αρχικό κεφάλαιο ύψους 1,8 δισ. ευρώ αποτελεί ήδη απτή απόδειξη της μελλοντικής συνεισφοράς της ΕΕ στην αντιμετώπιση των αναγκών. Το Ταμείο αυτό πρέπει να ενισχυθεί και με συνεισφορές των κρατών μελών.

3. Εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας:

• Δεν παρατηρείται πρόοδος δεδομένου ότι η πορεία εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα του ασύλου δεν είναι ικανοποιητική. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε σήμερα 40 αποφάσεις επί παραβάσει κατά 19 κρατών μελών (βλ. IP/15/5699).
• Ειδικότερα, η Επιτροπή θα συνεργασθεί με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στην εξομάλυνση, εντός του επομένου εξαμήνου, της κατάστασης μετά την αναστολή, το 2010, των μετακινήσεων βάσει της συνθήκης του Δουβλίνου. Η Ελλάδα θα χρειαστεί ιδίως να εξασφαλίσει τη στελέχωση της Υπηρεσίας Ασύλου και της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής με επαρκές προσωπικό· να εφαρμόσει ένα αποτελεσματικό σύστημα επιστροφής· να βελτιώσει την απορρόφηση των κονδυλίων της ΕΕ και να αντιμετωπίσει τις ανάγκες που προκύπτουν από την αύξηση των μεταναστευτικών ροών.

4. Μελλοντικά βήματα: Δημιουργία ενός εύρωστου συστήματος που θα αντέχει στον χρόνο

• Προστασία των συνόρων της ΕΕ: αυτό σημαίνει ενίσχυση του Frontex και διεύρυνση της εντολής του, καθώς και λήψη φιλόδοξων μέτρων για την ανάπτυξη ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Η Επιτροπή θα υποβάλει σχετική πρόταση τον Δεκέμβριο του 2015.
• Μακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό σύστημα επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης: τον Μάρτιο του 2016, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για έναν μόνιμο μηχανισμό επανεγκατάστασης. Έχει ήδη υποβληθεί πρόταση για τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού μετεγκατάστασης. Τον Μάρτιο του 2016 η Επιτροπή θα αναλάβει την περαιτέρω αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου.
• Μια αξιόπιστη και αποτελεσματική πολιτική επιστροφής: η πλήρης εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πρόσφατο σχέδιο δράσης της Επιτροπής σχετικά με την επιστροφή θα αποκαταστήσει την αξιοπιστία του σχετικού συστήματος της ΕΕ. Αυτό απαιτεί καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών, αυξημένους πόρους, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο, ενίσχυση του ρόλου του Frontex και μεγαλύτερη έμφαση στον τομέα της επανεισδοχής στις σχέσεις μας με τρίτες χώρες.
• Άνοιγμα νόμιμων μεταναστευτικών διαύλων: τον Μάρτιο του 2016, η Επιτροπή θα υποβάλει δέσμη μέτρων για τη νόμιμη μετανάστευση, μεταξύ άλλων την αναθεώρηση της μπλε κάρτας.

Ιστορικό
Στις 23 Απριλίου 2014, στο πλαίσιο της εκστρατείας για την εκλογή του στη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ παρουσίασε στη Μάλτα ένα σχέδιο πέντε σημείων για τη μετανάστευση, με το οποίο ζητούσε μεγαλύτερη αλληλεγγύη ως προς τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ.
Μόλις ανέλαβε καθήκοντα, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέθεσε στον επίτροπο με ειδική αρμοδιότητα τη μετανάστευση να εκπονήσει μια νέα πολιτική μετανάστευσης ως μία από τις 10 προτεραιότητες των Πολιτικών Κατευθύνσεων, δηλαδή του πολιτικού προγράμματος βάσει του οποίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέλεξε την Επιτροπή.
Στις 13 Μαΐου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Ευρωπαϊκό Θεματολόγια για τη Μετανάστευση, το οποίο καθορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη βελτίωση της διαχείρισης όλων των πτυχών της μετανάστευσης.
Στις 27 Μαΐου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε ήδη μια πρώτη δέσμη εκτελεστικών μέτρων του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για τη Μετανάστευση, μεταξύ των οποίων προτάσεις για τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση, καθώς και ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά των λαθροδιακινητών μεταναστών.
Στις 25-26 Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να προωθήσει τις προτάσεις που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για τη Μετανάστευση, με ιδιαίτερη έμφαση στη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση, την επιστροφή και τη συνεργασία με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης.
Στις 20 Ιουλίου 2015, το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων συμφώνησε να θέσει σε εφαρμογή τα μέτρα που προτείνονται στο Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για τη Μετανάστευση, ιδίως όσον αφορά τη μετεγκατάσταση ατόμων με σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας από την Ιταλία και την Ελλάδα κατά τα επόμενα δύο έτη, ξεκινώντας με 32.256 άτομα σε πρώτη φάση, και την επανεγκατάσταση 22.504 εκτοπισμένων με σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας από χώρες εκτός της ΕΕ.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2015, η Επιτροπή πρότεινε νέα δέσμη μέτρων, συμπεριλαμβανομένου ενός μηχανισμού έκτακτης ανάγκης για τη μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων, καθώς και συγκεκριμένα εργαλεία για να συνδράμει τα κράτη μέλη στην διεκπεραίωση αιτήσεων, την επιστροφή των οικονομικών μεταναστών και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της προσφυγικής κρίσης.
Στις 14 Σεπτεμβρίου 2015, τα κράτη μέλη ενέκριναν την απόφαση για τη μετεγκατάσταση 40.000 προσφύγων με σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας, από την Ιταλία και την Ελλάδα.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2015, τα κράτη μέλη ενέκριναν την απόφαση για τη μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων με σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας από την Ιταλία, την Ελλάδα και άλλα κράτη μέλη που πλήττονται από την προσφυγική κρίση.
Περισσότερες πληροφορίες
Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Διαχείριση της προσφυγικής κρίσης: επιχειρησιακά και δημοσιονομικά μέτρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για τη Μετανάστευση
IP/15/5699: Μεγαλύτερη υπευθυνότητα στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει 40 διαδικασίες επί παραβάσει, για την καλύτερη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου
Ενημερωτικά δελτία: το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για τη Μετανάστευση με απλά λόγια
Ενημερωτικό δελτίο για την επιστροφή
Ιστότοπος της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: Δράσεις προτεραιότητας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για τη Μετανάστευση που πρέπει να υλοποιηθούν εντός έξι μηνών
Επιχειρησιακά μέτρα
Η Επιτροπή και οι οργανισμοί της ΕΕ:

• Θα βοηθούν τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή των αποφάσεων για τη μετεγκατάσταση, με την ανάληψη του επιτόπιου συντονισμού και τη δημιουργία ενός δικτύου εθνικών σημείων επαφής. Θα παρακολουθούν τα σημεία δράσης που αποφασίστηκαν στη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα με τα κράτη μέλη σχετικά με τη μετεγκατάσταση.
• Αυτή την εβδομάδα θα προωθήσουν τον στόχο της έναρξης λειτουργίας των ομάδων στήριξης για τα κέντρα υποδοχής και καταγραφής («hotspots»). Ο ρόλος των οργανισμών θα συνίσταται στην παροχή άμεσης εμπειρογνωσίας σε τομείς όπως η ορθή ταυτοποίηση των μεταναστών, ενώ η Επιτροπή θα εξασφαλίσει τον συντονισμό μεταξύ των διαφόρων φορέων.
• Εντός του επόμενου δεκαπενθημέρου, θα φέρουν σε επαφή τα κράτη μέλη και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, προκειμένου να καθοριστούν οι πρακτικές ρυθμίσεις για την εφαρμογή του προγράμματος επανεγκατάστασης.

Τα κράτη μέλη που δέχονται πιέσεις πρέπει:

• Να οριστικοποιήσουν και να αρχίσουν να εφαρμόζουν, αυτήν την εβδομάδα, τους χάρτες πορείας όσον αφορά τη μετεγκατάσταση και τις ομάδες στήριξης που θα εγκατασταθούν στα κέντρα υποδοχής και καταγραφής μεταναστών («hotspots»). Θα πρέπει επίσης να δημιουργήσουν, μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, ένα δίκτυο αξιωματικών-συνδέσμων για όλες τις σχετικές τοπικές και εθνικές κρατικές υπηρεσίες.
• Να ενεργοποιήσουν τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας ή να ζητήσουν την παρέμβαση των Ομάδων Ταχείας Επέμβασης στα Σύνορα, με στόχο την παροχή άμεσης πρακτικής βοήθειας από την ΕΕ και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Όλα τα κράτη μέλη πρέπει:

• Να ορίσουν, αυτή την εβδομάδα, εθνικά σημεία επαφής για τη μετεγκατάσταση, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στους υποψηφίους να ταυτοποιούνται και να μεταφέρονται γρήγορα. Θα πρέπει επίσης να στείλουν έναν αξιωματικό-σύνδεσμο στην Ελλάδα και την Ιταλία για τη στήριξη των επιτόπιων ελέγχων και να προσδιορίσουν την ικανότητα υποδοχής που θα χρησιμοποιηθεί για τους μετεγκατασταθέντες.
• Να κοινοποιήσουν στον FRONTEX και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, εντός μιας εβδομάδας από την οριστικοποίηση των εθνικών χαρτών πορείας για τις Ομάδες Στήριξης στα κέντρα υποδοχής και καταγραφής («hotspots»), τους διαθέσιμους εθνικούς εμπειρογνώμονες.
• Να ορίσουν και να κοινοποιήσουν στον FRONTEX, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ένα αποθεματικό έκτακτης ανάγκης των συνοριακών μέσων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στις Ομάδες Ταχείας Επέμβασης στα Σύνορα οι οποίες θα ενεργοποιηθούν φέτος.
• Να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, τους πόρους πολιτικής προστασίας που θα μπορούσαν να διατεθούν άμεσα στο πλαίσιο του μηχανισμού πολιτικής προστασίας σε περίπτωση που κληθεί φέτος.
• Να δημιουργήσουν σύστημα σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης για πιθανή αύξηση των αιτήσεων ασύλου κατά το τρέχον έτος.
• Να επιβεβαιώσουν τη συνεχή στήριξή τους στην κοινή επιχείρηση του Frontex «Τρίτων» και να ανταποκριθούν επειγόντως στην πρόσκληση παροχής πόρων για την επιχείρηση «Ποσειδών».
• Να υποβάλουν αίτημα στον Frontex για τον συντονισμό και τη χρηματοδοτική στήριξη που είναι ακόμη διαθέσιμη φέτος για κοινές πτήσεις επιστροφής και βοήθεια πριν από την επιστροφή.

Ενίσχυση της δημοσιονομικής στήριξης
Την προσεχή εβδομάδα, η Επιτροπή θα υποβάλει τις απαραίτητες προτάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.Τα θεσμικά όργανα καλούνται να εγκρίνουν τις προτάσεις για το 2015 με ταχεία διαδικασία:

• Αύξηση του κονδυλίου έκτακτης ανάγκης του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης κατά 80 εκατ. ευρώ και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας-Συνόρων κατά 20 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της ικανότητας υποδοχής, την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων χορήγησης ασύλου και τη στήριξη της ικανότητας αντιμετώπισης των πιέσεων στα εξωτερικά σύνορα.
• Αύξηση, από το 2015, του δυναμικού των τριών βασικότερων οργανισμών της ΕΕ με 120 νέες θέσεις εργασίας: 60 θέσεις για τον Frontex, 30 για την EASO και 30 για την Europol το 2015.
• Αύξηση των κονδυλίων για την ανθρωπιστική βοήθεια έκτακτης ανάγκης κατά 200 εκατ. ευρώ, ώστε να μπορούν να διατεθούν άμεσοι πόροι για την ικανοποίηση των αιτημάτων της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος και άλλων συναφών οργανισμών για άμεση παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες.
• Αύξηση του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας (ΕΜΓ) το 2015 κατά 300 εκατ. ευρώ, ώστε να είναι δυνατή η αύξηση των κονδυλίων του Περιφερειακού Καταπιστευματικού Ταμείου της ΕΕ για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης (Ταμείο Madad) και η παροχή βοήθειας σε τρίτες χώρες που δέχονται πρόσφυγες από τη Συρία. Μαζί με έναν περαιτέρω επαναπροσανατολισμό των κονδυλίων από το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας, θα οδηγήσει σε πάνω από 500 εκατ. ευρώ το συνολικό επίπεδο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης του Καταπιστευτικού Ταμείου στη φάση αυτή.

Η Επιτροπή θα προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εντός των επόμενων εβδομάδων τις ακόλουθες αλλαγές στον προτεινόμενο προϋπολογισμό του 2016:

• Νέα δέσμη ύψους 600 εκατ. ευρώ για να αυξηθούν τα κονδύλια έκτακτης ανάγκης του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας-Συνόρων, καθώς και η χρηματοδότηση του Frontex, της EASO και της Europol, προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στις άμεσες ανάγκες για τη διαχείριση της μετανάστευσης, την υποδοχή και επιστροφή μεταναστών, καθώς και τον έλεγχο των συνόρων.
• Αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας κατά 300 εκατ. ευρώ ώστε να είναι έτοιμη να ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες των προσφύγων, όπως τροφή και στέγη.

Η ΕΕ θα πρέπει να επανεξετάσει τη χορήγηση κεφαλαίων της ΕΕ υπέρ της Τουρκίας, έτσι ώστε να διατεθεί συνολικό ποσό ύψους 1 δισ. ευρώ για δράσεις που σχετίζονται με τους πρόσφυγες κατά την περίοδο 2015-16.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει πάραυτα να δεσμευτούν για τα εξής:

• Αποκατάσταση της χρηματοδότησης της επισιτιστικής βοήθειας μέσω του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος στα επίπεδα του 2014, ώστε να σταθεροποιηθεί η παροχή τροφίμων στους πρόσφυγες από τη Συρία.
• Συνεισφορά στο Περιφερειακό Καταπιστευματικό Ταμείο της ΕΕ για την Αντιμετώπιση της Συριακής Κρίσης (Ταμείο Madad), για τη στήριξη των προσφύγων από τη Συρία (σε οποιαδήποτε χώρα εκτός ΕΕ) του ίδιου ποσού με αυτό της ΕΕ, ώστε ο συνολικός προϋπολογισμός του Ταμείου να ανέλθει σε τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ.
• Συνεισφορά αντίστοιχη με τη χρηματοδότηση της ΕΕ ύψους 1,8 δισ. ευρώ στο Καταπιστευματικό Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης για τη Σταθερότητα και την Αντιμετώπιση των Βαθύτερων Αιτίων της Παράτυπης Μετανάστευσης και του Εκτοπισμού Ατόμων στην Αφρική.
• Άμεση χρήση των πόρων χρηματοδότησης (άνω των 300 εκατομμυρίων ευρώ) που μεταβιβάζονται τώρα στα κράτη μέλη για να εφαρμόσουν εθνικά προγράμματα στο πλαίσιο του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας-Συνόρων.
• Εξέταση της χρήσης των τρεχουσών προγραμμάτων των διαρθρωτικών ταμείων για τη στήριξη μέτρων που σχετίζονται με τη μετανάστευση, με σκοπό να προταθούν ενδεχομένως αλλαγές στην Επιτροπή.

Εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για το άσυλο
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δεσμευθούν να λάβουν επείγοντα μέτρα για να μεταφέρουν, να υλοποιήσουν και να εφαρμόσουν πλήρως τη νομοθεσία της ΕΕ η οποία καλύπτει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, μεταξύ άλλων, όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής, τις διαδικασίες ασύλου και τα κριτήρια χορήγησης ασύλου.
Επόμενα νομοθετικά μέτρα

• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να επιταχύνουν την εξέταση των ακόλουθων προτάσεων που έχει υποβάλει η Επιτροπή:
• Ασφαλείς χώρες καταγωγής, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας
• Τροποποίηση του κανονισμού του Δουβλίνου προκειμένου να θεσπιστεί μηχανισμός μετεγκατάστασης σε περιπτώσεις κρίσεων

Η Επιτροπή θα υποβάλει τις ακόλουθες νέες προτάσεις:

• Δημιουργία Ευρωπαϊκού Συστήματος Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και επέκταση της εντολής του FRONTEX (Δεκέμβριος 2015)
• Δέσμη μέτρων για τη νόμιμη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης της μπλε κάρτας (Μάρτιος 2016)
• Περαιτέρω αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου (Μάρτιος 2016).
• Πρόταση για ένα διαρθρωμένο σύστημα επανεγκατάστασης (Μάρτιος 2016)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Χρηματοδοτική στήριξη στα κράτη μέλη

Παράρτημα 3: Συνεισφορές των κρατών μελών και της Επιτροπής στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα

σε χιλιάδες ευρώ	31/12/2014	13/9/2015	5 χρόνια κατά μέσο όρο
Αυστρία	946	0	653
Βέλγιο	20,436	9,253	19,223
Βουλγαρία	111	101	73
Κύπρος	8	4	4
Κροατία	0	0	6
Τσεχική Δημοκρατία	121	90	169
Δανία	54,770	40,428	41,684
Εσθονία	151	0	104
Φινλανδία	27,892	17,345	22,232
Γαλλία	18,392	14,164	20,588
Γερμανία	240,947	117,315	158,172
Ελλάδα	30	0	51
Ουγγαρία	41	0	30
Ιρλανδία	17,069	13,869	16,766
Ιταλία	25,311	19,734	18,458
Λετονία	0	0	4
Λιθουανία	32	10	16
Λουξεμβούργο	9,709	8,487	8,806
Μάλτα	0	0	0
Κάτω Χώρες	70,969	75,099	61,637
Πολωνία	0	0	219
Πορτογαλία	8	0	18
Ρουμανία	0	0	6
Σλοβακία	12	0	10
Σλοβενία	33	28	48
Ισπανία	6,174	3,653	14,790
Σουηδία	74,770	3,775	60,800
Ηνωμένο Βασίλειο	327,453	230,733	231,297
ΣΥΝΟΛΟ	895,386	554,087	675,863

ΕΕ

297,340

157,190

238,933

ΕΕ + Κράτη μέλη

1.192.726

711,277

914,796

(2014 και 2015, έως τις 13/09) [πηγή: Ιστότοπος του ΠΕΠ]