«Πεθαίνουν οι νεκροί όταν τους λησμονούμε»

Ομιλία Δημάρχου

Δήμου Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας

- Θεοφιλέστατε

- κ. Εκπρόσωπε της κυβέρνησης

- κ. Εκπρόσωπε του Ελληνικού Κοινοβουλίου

- κ. εκπρόσωπε της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης

- κ. Πρόεδρε των Ανεξάρτητων Ελλήνων

- κ. Γενικέ Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κομ Ελλάδας.

- κ. Αντιεριφερειάρχη

- κ. Βουλευτές

- κ. Δήμαρχοι των Μαρτυρικών Πόλεων

-κ. Εκπρόσωποι των Ενόπλων μας Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας, Πυροσβεστικού και Λιμενικού Σώματος.

-κ. Πρέσβεις.

-κ. εκπρόσωποι κομμάτων, φορέων και συλλόγων.

- Αγαπητοί προσκυνητές και προσκεκλημένοι

- Συμπολίτισσες και Συμπολίτες

«Πεθαίνουν οι νεκροί όταν τους λησμονούμε».

Αυτό είπε ο εθνικός μας ποιητής και έχει αυτό τον ευρύτερο συμβολισμό του.

Μεγάλο λοιπόν το χρέος, η τιμή και η σημασία της εδώ παρουσίας μας για το μαρτυρικό Δίστομο και τους αδικοχαμένους νεκρούς μας.

Σήμερα, 10η Ιουνίου, είναι ημέρα ιστορική, ημέρα μνήμης, ημέρα θλίψης, ημέρα περισυλλογής για το Δίστομο. Είναι η ημέρα που καταπατήθηκαν βάναυσα οι ανθρώπινες αξίες. Το μόνο που παρέμεινε στο υπόδουλο αυτό τόπο ήταν η Ελληνική ψυχή να συνδαυλίζει την φωτιά της ελπίδας για λευτεριά και δικαίωση του αγώνα.

Έτσι τούτο εδώ το βήμα δεν προσφέρεται για φραστικούς λεονταρισμούς κι εντυπωσιασμούς. Είναι βήμα απολογητικό για όλους εμάς.

Η Σφαγή βεβαίως αποτελεί την αφορμή για δηλώσεις εκδηλώσεις, προτροπές, στοχοθετήσεις από φορείς λόγω αρμοδιότητας ή και μεμονωμένων ευαισθητοποιημένων πολιτών που προσπαθούν ν’ αναδείξουν το μείζον θέμα για τον τόπο μας και να προωθήσουν λύσεις σ’ αυτό.

Για μας, η  ημέρα αυτή δεν έχει μόνο επετειακό χαρακτήρα αλλά αποτελεί ημέρα απολογισμού μίας αδιάκοπης χρονικά δράσης του Διστόμου για το έγκλημα της σφαγής και συγχρόνως προσανατολισμού σε πιο ενεργές και αποτελεσματικές πολιτικές, που πρέπει να υιοθετήσουν και να υλοποιήσουν όλα τα εμπλεκόμενα πολιτειακά, πολιτικά και κοινωνικά επίπεδα, σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας αλλά και στο εξωτερικό.

Είμαστε όλοι εδώ, παρούσες και παρόντες, στην επέτειο της Σφαγής, στο Μνημόσυνο Εκείνων που σφαγιάστηκαν άγρια κι αναίτια.

70 χρόνια πέρασαν από εκείνη την τραγική ημέρα της 10ης Ιουνίου του 1944. Η λήθη που καραδοκεί, πολλές φορές ρίχνει στη σκιά τα γεγονότα και ξεθωριάζει την τραγικότητά τους. ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΕΔΩ ΣΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΚΟ ΔΙΣΤΟΜΟ. Εδώ η μνήμη και η εκπλήρωση του καθήκοντος απέναντι στους νεκρούς μας, παραμένουν αναλλοίωτα. Αυτή η αιματοβαμμένη μέρα του Ιουνίου του ’44 με τις θηριωδίες των Ναζί, θα καταγραφεί ως η μεγαλύτερη ντροπή για ανθρώπων έργα, στην ιστορία παγκόσμια.

Τα λόγια τα σχετικά για τους 218 νεκρούς μας, είναι ηθική επιταγή και καταδεικνύουν το μέγεθος της ευθύνης όλων μας. Τούτο εδώ το βήμα, είναι φοβερό κι απολογητικό. Η κάθε λέξη κι η κάθε φράση μετατρέπεται σε όρκος τιμής, ο οποίος επιζητά επιμόνως να εκπληρωθεί μέσα από την πραγμάτωση της ηθικής δικαίωσης των θυμάτων. Τούτο εδώ το βήμα δεν προσφέρεται γα να ειπωθούν λόγια που θα συμφέρουν τόσο τον ομιλητή όσο και τους ακροατές. Το γεγονός της Σφαγής από μόνο του βοά και δεν επιδέχεται ερμηνειών και αναλύσεων. Μας θέτει όμως υπό την δαμόκλειο σπάθη του επαναπροσδιορισμού της δυναμικής που αναπτύχθηκε, όσο αναπτύχθηκε, μέσω των ενεργειών οι οποίες κρατούν μετέωρη, χρόνια τώρα, την πολυπόθητη θετική έκβαση του θέματος των πολεμικών επανορθώσεων.

Δεν θα ασχοληθώ με το νομικό κομμάτι, την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, την απόφαση Νο 6 του 2002 του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου της χώρας μας, την απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης, οι οποίες έχουν τη σημασία τους, επεξεργάζονται από έγκριτους νομικούς εντός και εκτός Ελλάδος και ελπίζουμε να έχουν αίσιο τέλος.

Η σφαγή του Διστόμου όπως είναι γνωστό, επί  χρόνια δυστυχώς υποβαθμίστηκε, και απωθήθηκε εκτός μνήμης, στο βωμό μιας πολιτικής, αμφιβόλου αποτελεσματικότητας.

Δεν μπορώ να κατανοήσω την απροθυμία ή οποιονδήποτε άλλο λόγο αποστασιοποίησης ή χαλαρής ενασχόλησης με το θέμα της διεκδίκησης των επανορθώσεων σε όλη τους τη διάσταση ηθικής, νομικής και οικονομικής, που να δικαιολογούν την διαχρονικά ανεξήγητη στάση πολιτειακών και πολιτικών παραγόντων, η οποία στάση εγείρει μομφές, ενστάσεις και πολλά ερωτηματικά.

Δεν μπορώ να συμφιλιωθώ με την διπλωματική φόρμα που σχεδιάστηκε και υιοθετήθηκε από τους κυβερνώντες τόσων δεκαετιών.

Υπάρχουν τρεις χρονολογίες που αποτελούν ορόσημο στον αγώνα διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών και νομικά «όπλα» μέγιστου βεληνεκούς.

• 1946 στο Παρίσι.
• 1953 στο Λονδίνο.
• 1990 στη Μόσχα,

Τρεις χρονολογίες που εμπεριέχουν τρείς παραδοχές, από πλευράς των γερμανών, για τα διαπραχθέντα εγκλήματα των Ναζί και τρεις δεσμεύσεις για καταβολή των αποζημιώσεων από το Γερμανικό Κράτος προς την Ελλάδα.

Δυστυχώς όμως στην μεταπολεμική Ελλάδα οι κρατούντες την πολιτειακή και πολιτική εξουσία δεν προέβαλαν την αξίωση των πολεμικών επανορθώσεων στο βαθμό που έπρεπε, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων αλλά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Έτσι αρχίζοντας για πρώτη φορά τον Μάιο του ’13 όταν συζητήθηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο το θέμα των Γερμανικών οφειλών μέχρι σήμερα με τη δημιουργία διακομματικών και τεχνοκρατικών επιτροπών, κάτι αρχίζει να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Το είχαμε ζητήσει πιεστικά πέρυσι και πρόπερσι από τον ιερό αυτόν χώρο.

Χαιρετίζουμε αυτές τις ενέργειες αλλά διατηρούμε μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Ελπίζουμε να υπάρξει και συνέχεια. Κι ότι τόσο η Ελληνική κυβέρνηση όσο κι η αντιπολίτευση συντεταγμένα, ομόθυμα και δυναμικά θα ορθώσουν το ανάστημά τους διεκδικώντας τα οφειλόμενα και την ηθική δικαίωση.

Γνωρίζουμε βεβαίως ότι, και σε καιρό ειρήνης η συμπόρευση των λαών και η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων που είναι ευκταία κι επιθυμητή τόσο στο παρόν, όσο και στο μέλλον, προϋποθέτει θυσίες για την τήρηση λεπτών ισορροπιών κυρίως στην διαχείριση θεμάτων που αφορούν σε εκκρεμότητες του παρελθόντος. Ωστόσο, όταν αυτή επιδιώκεται μονομερώς πάση θυσία και η προσπάθεια οικοδόμησής της φτάνει μέχρι και τον στραγγαλισμό της συλλογικής εθνικής μνήμης, τότε ελλοχεύει εκτός των άλλων και ο κίνδυνος της απώλειας της εθνικής αξιοπρέπειας, κυριαρχίας και ανεξαρτησίας.

Διδαχθήκαμε με τον πλέον επώδυνο τρόπο ότι, όταν δεν εκπληρώνεις το χρέος σου -ως οφείλεις- προς την Πατρίδα υπερασπίζοντας τα Εθνικά θέματα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, τότε εξαναγκάζεσαι να την υποθηκεύεις σε δανειακό και άλλων μορφών χρέη.

Η ηθική διάσταση της μνήμης είχε και έχει για κάθε άνθρωπο και κάθε λαό ένα βαθύτερο νόημα. Περισσότερο για μάς τους Έλληνες που αποκτά κι ένα ιδιαίτερα δραματικό περιεχόμενο, αφού έχουμε υποστεί πλήγματα που ταυτίζονται με την προσπάθεια εξόντωσης ολόκληρων πληθυσμών. Δίστομο, Καλάβρυτα, Κομμένο, Χορτιάτη, Βιάννο, Κάνδανο και των άλλων 84 μαρτυρικών πόλεων.

Γι αυτό πιστεύουμε ότι η κοινή μας πορεία και συνεργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις άλλες Συμμαχίες η φιλία και η συμπόρευση δεν θα είναι ειλικρινής και αποτελεσματική ,όσο η Γερμανία εξακολουθεί επίμονα να αρνείται στην ουσία το βεβαρημένο με εγκληματικές πράξεις παρελθόν των Ναζί και εμείς να υποκρινόμαστε ότι το αγνοούμε.

Η Γερμανία ως σύγχρονη ευρωπαϊκή οικονομική δύναμη, με βλέψεις ηγεμονικές, οφείλει όχι μόνον τύποις αλλά ουσία να αναγνωρίσει την ιστορική αυτή πραγματικότητα.

Πέρα όμως από τους όποιους πολιτικο-διπλωματικούς ή δικαστικούς ελιγμούς, στις καταγγελλόμενες πράξεις ορθώνεται ο ανθρώπινος πόνος, κι η βιωμένη τραγωδία της ζωής τους. Αυτή που ζητά τη λύτρωση, μέσα από την διαρκή αναζήτηση της πραγμάτωσης της Δικαιοσύνης.

Στον αγώνα της μνήμης ενάντια στην λήθη των εγκλημάτων, οι νεκροί είναι πάντα παρόντες και απαιτούν δικαίωση.

Όλοι γνωρίζουμε ότι οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις με το θέμα του Διστόμου έχουν πολιτική χροιά και η ευθύνη υλοποίησής τους είναι συγκεκριμένη.

Για τούτο απευθυνόμενος για άλλη μια φορά προς τους αξιότιμους εκπροσώπους της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας, θα επαναλάβω όπως και τα προηγούμενα χρόνια από αυτόν εδώ τον ιερό χώρο:

πρέπει να πάρετε την σκυτάλη του αγώνα υπέρ βωμών και εστιών και να τρέξετε πιο δυναμικά, να αγωνιστείτε μέχρι να επιτευχθεί η δικαίωση των νεκρών μας.

Πέραν αυτών θα σταθώ στις δράσεις που εμείς αναπτύξαμε και στις στοχεύσεις που προσανατολιζόμαστε, κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό.

Με επανειλημμένα διαβήματά μας προς την κυβέρνηση όπως προανέφερα και εκμεταλλευόμενοι το απόηχο της απόφασης της Χάγης, αδράξαμε την ευκαιρία και κρατήσαμε το θέμα στην πρώτη θέση της επικαιρότητας. Στις συνεντεύξεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ηλεκτρονικού κι έντυπου Τύπου τόσο στα ελληνικά όσο και σ’ ευρωπαϊκά εντός κι εκτός της Ε.Ε., αναδείξαμε πτυχές του προβλήματος οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν και πάλι ρεύμα φιλελληνισμού, ότι σε τούτη εδώ την χώρα την κοιτίδα του πολιτισμού, οι ισχυροί επιβάλουν το δικό τους δίκαιο που είναι συνυφασμένο με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στις Βρυξέλλες όσες φορές παραβρεθήκαμε θέσαμε το θέμα των επανορθώσεων τόσο στην συνεδρίαση Δημάρχων ορεινών Δήμων όλης της Ε.Ε. όσο και στο Σύμφωνο Δημάρχων, όπου μεταξύ των 80 Ελληνικών Δήμων και 5330……Ευρωπαικών για περιβαλλοντικά θέματα ανήκει ως μέλος κι ο Δήμος μας.

Χρησιμοποιούμε κάθε ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο ως δίαυλο προβολής κι επικοινωνίας με άλλες χώρες, ούτως ώστε να έχουμε ένα βήμα που να μπορούμε να κάνουμε αναφορά στην εκκρεμότητα των επανορθώσεων. Αυτό πιστεύουμε θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης για να καθίσουν στο τραπέζι οι κυβερνήσεις Γερμανίας κι Ελλάδος με στοιχεία, για την διευθέτηση του θέματος σε μια Ε.Ε. των εθνών και των πολιτών.

Τον Δεκέμβριο του 2013 στα Καλάβρυτα, στην συνέλευση του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωρίων, κατέθεσα την εξής πρόταση: να ζητήσουμε από την κυβέρνηση με την ανάληψη της Προεδρίας στην Ε.Ε. από την Ελλάδα να συμπεριλάβει στην ατζέντα των θεμάτων προς συζήτηση και το θέμα του Διστόμου. Η πρόταση έτυχε καθολικής αποδοχής και ψηφίστηκε ομόφωνα απ’ όλα τα Μέλη του Δικτύου, όπως επίσης ομόφωνη ήταν κι απόφαση του Δημοτικού μας συμβουλίου. Έτσι στείλαμε τα πρακτικά της συνεδρίασης του Δικτύου και επιστολές στον κ. Πρωθυπουργό, και στον κ. Υπουργό εξωτερικών. Σε λίγες ημέρες ο χρόνος της Προεδρίας της Ελλάδος εκπνέει και μαζί του δυστυχώς εκπνέει και ο χρόνος μιας επιπλέον σημαντικής ευκαιρίας, αφού μετά από 14 χρόνια θα αναλάβει πάλι την Προεδρία της Ε.Ε. η Ελλάδα.

Εμείς, προσπαθήσαμε και πιστεύουμε ότι συμβάλαμε θετικά ώστε να δώσουμε μεγαλύτερη διάσταση στο θέμα, που δεν είναι άλλη από αυτό το ανθρωπιστικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το πανανθρώπινο μήνυμα που εκπέμπεται από το γεγονός της Σφαγής.

Έχουμε ένα όπλο στην φαρέτρα μας το οποίο είναι αυτό, της ιστορικότητας του γεγονότος που με την σειρά του, καθιστά εμβληματικό το Δίστομο.

Κατορθώσαμε στο βαθμό που μας αναλογεί το θέμα της δικαίωσης για τα θύματα του Διστόμου να βγει έξω από τα εθνικά μας σύνορα.

Η εμβληματική παρουσία του Διστόμου ξεπέρασε και τα σύνορα της Ευρώπης κι έγινε πλέον παγκόσμια.

Όμως η συμπεριφορά της Γερμανίας, που θα έλεγα ότι δεν είναι επιφυλακτική, αλλά αρνητική στο θέμα καταβολής των αποζημιώσεων, και αυτή ακόμα λειτουργεί υπέρ ημών, δημιουργώντας συσπειρώσεις και αντισυσπειρώσεις .

Επιπρόσθετα και προς την κατεύθυνση διεθνοποίησης του θέματος του Διστόμου σε όλη τη διάστασή του:

Δέχτηκα επίσκεψη τον Σεπτέμβριο του 2013 τριών δικηγόρων από την Ιαπωνία που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα κινέζων θυμάτων που είχαν την ίδια τύχη με τα θύματα του Διστόμου από τις θηριωδίες των Ιαπώνων στρατιωτών, ερωτώντες για την αλληλουχία των δράσεών μας και οι οποίοι τούτη την ώρα είναι παρόντες ανάμεσά μας.

Τον Μάρτιο του 2014 στη συνέντευξή μου σε Γιαπωνέζικη εφημερίδα με κυκλοφορία 20 εκατομ. φύλλων ημερησίως παγκοσμίως, τόνισα εμφαντικά ακόμη μια φορά την υποχρέωση της Γερμανίας έναντι της Ελλάδος για την καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων.

Το αραβικό κανάλι Αλ Τζαζίρα έκανε ρεπορτάζ επίσης για το ίδιο θέμα. Στα πέρατα του κόσμου έγινε γνωστός ο αγώνας του Διστόμου για την δικαίωση των θυμάτων του.

Σχεδιάσαμε δράσεις ενημέρωσης των Γερμανών πολιτών καθώς και των Δημοτικών Αρχών των μεγάλων πόλεων της Γερμανίας και βρίσκεται στο στάδιο υλοποίησης, με την βοήθεια της Ομοσπονδίας των Ελληνικών Κοινοτήτων και των Γερμανών νομικών που υπερασπίζονται το θέμα του Διστόμου που σήμερα είναι παρόντες.

Η επιγραμματική αναφορά, όπως καταλαβαίνετε, δεν έγινε για να εισπράξουμε τα εύσημα από τους παρισταμένους και συμπατριώτες μας, αλλά για να έχετε μια εικόνα του μεγέθους της πληροφόρησης και τις προσλαμβάνουσες που έχουν πλέον οι πολίτες του κόσμου, για τα εδώ τεκταινόμενα.

Και έτσι πρέπει να συνεχίσουμε. Με τον ίδιο ρυθμό και ένταση.

Μέσα από αυτό το πλαίσιο που δημιουργήσαμε φρονώ ότι πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη δράση οι Διστομίτες και άλλα ευαισθητοποιημένα άτομα ως ενεργοί πολίτες, και από του βήματος αυτού τους καλώ να γίνουν πρεσβευτές του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξίας της ζωής των ανθρώπων απανταχού της γης.

Να συσταθεί και θεσμοθετηθεί ΜΙΑ ειδική ομάδα, αντί των περισσοτέρων που υπάρχουν, μη θεσμοθετημένων αποσπασματικά λειτουργούντων, αμφιβόλου σκοπιμότητας και αποτελεσματικότητος, που θα εκπροσωπεί όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση εντός και εκτός Διστόμου, με γνώση, ομόνοια, ανιδιοτέλεια, και δυνατότητα κάλυψης του θέματος σε όλο το φάσμα των απαιτήσεών του. Σε συνεργασία με τον Δήμο μας και κάτω από την «ομπρέλα» του, η προαναφερόμενη ομάδα να βρίσκεται παρούσα, σε συντονισμό και σε διαρκή δράση με άλλες παρόμοιες σε εθνικά, όπως το δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων, ευρωπαϊκά και διεθνή φόρουμ. Να γίνει το «αγκάθι» εκείνων, που ενώ επαγγέλλονται την ευνομία και ισοπολιτεία, καταπατούν κάθε ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Μπορούμε να το επιτύχουμε με δράσεις μέσω διαύλων πολιτιστικών, κοινωνικών, αθλητικών και διαβημάτων διαμαρτυρίας. Η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να δημιουργήσουν τσουνάμι κατακραυγής για τις σφαγές αμάχων πληθυσμών που συνεχίζονται ακόμα και στις μέρες μας, υπό το βλέμμα διεθνών οργανισμών οι οποίοι πολλές φορές στρουθοκαμηλίζουν για να μην θίξουν πολιτικά συμφέροντα ισχυρών κρατών.

Δεν είναι ουτοπία ούτε κυνήγι μαγισσών. Μπορούμε να κατορθώσουμε πολλά, όταν οι πολλοί πιστέψουν στην ιδέα των ολίγων και στον αγώνα τους ενάντια στους σφαγείς αθώων πολιτών.

Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να σιωπούμε υπομένοντας στωικά την αφύπνιση των ιθυνόντων

«…ο σιωπών δοκεί συναινείν» ή κατά το ρωμαϊκό Δίκαιο «…qui tacet consentire videtur…». ( κβί τάκετ κονσεντίρε βιντέτουρ).

Μαζί με την στεντόρεια φωνή διαμαρτυρίας των Διστομιτών και των άλλων Μαρτυρικών Πόλεων, θα ενωθεί και η κραυγή της ηχηρής σιωπής των Ηρωικών νεκρών μας.

Ηρωικοί αδερφοί μας…

Εμείς δεν σας ξεχνάμε και με τις δράσεις μας, αιωνίως θα σας τιμάμε και θα σας κρατάμε ζωντανούς.

Αιωνία σας η μνήμη...