Ανέτειλε το έαρ


Της Ασπασίας Κόκκινου
Ο Απρίλιος είναι πραγματικά ο πιο ενδεικτικός μήνας της Άνοιξης, που κυριαρχεί ως προς την ανθοφορία, πιο πολύ ακόμα και από το Μάιο, που έχει τη φήμη.<< Ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια>>.
Ο Απρίλιος ή Απρίλης (Aprilis στα λατινικά, aperio, aperire =ανοίγω, άνοιξη) λέγεται και Αγιωργίτης από τη δεσπόζουσα γιορτή του μηνός,
αυτή του Αγίου Γεωργίου. Λέγεται και Λαμπριάτης γιατί επί των ημερών του γιορτάζεται η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, η Λαμπρή. Οι Πόντιοι τον λένε Απρίλτσς. Είναι γνωστός και ως Γρίλης, δηλαδή γκρινιάρης ή Τιναχτοκοφινίτης, επειδή τελειώνουν και τα τελευταία αποθέματα τροφών στα κοφίνια και έρχεται η γκρίνια. Τέλος λέγεται και Τριανταφυλλιάς ,καθώς κατά τη διάρκειά του ανθίζουν τα τριαντάφυλλα.
Πρόκειται για τον τέταρτο μήνα του Ιουλιανού και Γρηγοριανού ημερολογίου και το δεύτερο του ρωμαϊκού έτους. Στα αρχαία χρόνια ο μήνας ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη. Οι Ρωμαίοι την πρωταπριλιά έκαναν γιορτές προς τιμήν της. Κατά κάποιους δε, ο Απρίλιος ονομάστηκε από το θεό Απόλλωνα, που το λατινικό-ελληνικό του όνομα ήταν Aperta.
Ας μην ξεχνάμε ότι τις νύχτες του Απρίλη λαλούν τ’ αηδόνια ακατάπαυστα. Ο μήνας των λουλουδιών, συμπληρώνεται από τη φυσική δραστηριότητα του ακόλουθου μήνα Μαΐου γι’ αυτό πολλές φορές ο λαός τους ενώνει:<< Απριλομάη ή Μαγιάπριλο>> λέει τη συνολική τους διάρκεια.
Η πρωτομηνιά του Απριλίου είναι ημέρα <<διαβατήρια>>, γι’ αυτό και όλοι σχεδόν οι λαοί την αντιμετωπίζουν αμυντικά με το <<πρωταπριλιάτικο ψέμα>>, που συμβολικά θα ξεγελάσει τον κάθε επίφοβο εχθρό και θα δώσει ευτυχία, ιδιαίτερα στο <<νικητή>> της ψευδολογίας.
Το πρωταπριλιάτικο ψέμα, γαλλικό έθιμο, πρέπει να ήρθε στην Ελλάδα με τους Σταυροφόρους. Οι Κέλτες της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας συνήθιζαν την 1η Απριλίου να βγαίνουν για ψάρεμα, επειδή ο καιρός ήταν καλοσυνάτος και τους ξεγελούσε, αλλά επέστρεφαν με άδεια χέρια. Έτσι οι Γάλλοι τους κορόιδευαν λέγοντας πως έφεραν <<το ψάρι του Απρίλη>> (poisson d’Avril). Οι Άγγλοι ακόμα λένε την ημέρα <<April fool’s day>>.
Ο Απρίλιος έχει τραγουδηθεί από τη λυρική ποίηση και ιδιαίτερα από τα δημοτικά μας τραγούδια. Άριστη θέση έχει ο μήνας και στις νεοελληνικές παροιμίες.
<<Ο Απρίλης με τα λούλουδα ,κι ο Μάης με τα ρόδα>> ,
<<Απρίλης – Μάης, κοντά είν’ το θέρος>>.
Στη Σύρο λένε <<Το νερό τ΄Απριλιού είναι ο πλούτος του κόσμου>>. Και οι γεωργοί εύχονται να βρέξει:<< Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης ένα, χαρά σε εκείνον το ζευγά που’ χει πολλά σπαρμένα>>.
(Βιβλιογραφία στη διάθεση της αρθρογράφου)

Σχόλια