Τεκμήρια: Φοροοδηγός για τις παγίδες

Tα εννέα μυστικά... κλειδιά που βοηθούν τους φορολογουμένους να αντιμετωπίσουν τα νέα τεκμήρια της Εφορίας παρουσιάζει σήμερα η «δημοκρατία». Κάποια από αυτά είναι τα χρήματα από πώληση περιουσιακών στοιχείων, οι αποταμιεύσεις, οι δαπάνες για φιλοξενουμένους, τα τραπεζικά δάνεια, οι γονικές παροχές - δωρεές και κληρονομιές, το επίδομα ανεργίας, τα υπάρχοντα αναξιοποίητα ακίνητα του φορολογουμένου, αλλά και οι δαπάνες για την οικιακή βοηθό. Οσοι φορολογούμενοι θελήσουν να αμφισβητήσουν τα τεκμήρια θα πρέπει να μεταβούν αυτοπροσώπως στις αρμόδιες ΔΟΥ μετά την εκκαθάριση των αρχικών δηλώσεων που θα έχουν υποβάλει ηλεκτρονικά. Θα πρέπει δε να προσκομίσουν τα εκκαθαριστικά σημειώματα που θα τους έχουν αποσταλεί μαζί με συγκεκριμένα δικαιολογητικά, τα οποία θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι τα τεκμαρτά εισοδήματα τα οποία τους καταλογίστηκαν είναι εξωπραγματικά.
Ειδικότερα για να αμφισβητήσουν τα τεκμήρια, οι φορολογούμενοι μπορούν να επικαλεστούν:

1. Διάθεση περιουσιακών στοιχείων. Χρησιμοποιήστε τα χρήματα που εισπράξατε από πωλήσεις αυτοκινήτων, ακινήτων, σκαφών αναψυχής κ.λπ. Προσοχή όμως: Τα έσοδα που προέκυψαν από την πώληση μετοχών ή ακινήτων πρέπει να είναι μειωμένα με το κόστος αγοράς τους, αν είχαν αγοραστεί, ή με τον φόρο δωρεάς, αν είχαν αποκτηθεί από δωρεά κ.ο.κ. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες το κόστος απόκτησης των εσόδων αυτών είχε ληφθεί υπόψη ως τεκμήριο κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους αυτού.

2. Κληρονομιά. Οσοι φορολογούμενοι είναι ορφανοί ή ανήλικοι και έχουν στην κυριότητά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους μπορούν να εξαιρέσουν το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο από την τεκμαρτή φορολόγηση.

3. Αποταμιεύσεις παλαιότερων ετών. Η ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών είναι η πιο προσφιλής μέθοδος των φορολογουμένων, όταν αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τα τεκμήρια. Ειδικότερα, για τον προσδιορισμό κάθε χρόνο του κεφαλαίου που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος θα πρέπει από τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν υπαχθεί σε φορολογία με τις γενικές διατάξεις ή σε αυτοτελή φορολογία με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης (π.χ. τόκοι καταθέσεων ή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου) ή νόμιμα έχουν απαλλαγεί της φορολογίας (π.χ. υπεραξία από την εξαγορά μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων), καθώς και από τα χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα, χρηματικά ποσά που προέρχονται από τη διάθεση περιουσιακών στοιχείων, εισαγωγή συναλλάγματος μη υποχρεωτικά εκχωρητέου στην Τράπεζα της Ελλάδος, δάνεια, δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών, καθώς και από οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί, π.χ. αποζημίωση αγροτικών ζημιών λόγω καταστροφής της καλλιέργειας, να αφαιρεθούν οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης.

Οι ζημίες πρέπει να συμψηφίζονται με τα θετικά εισοδήματα και η αφαίρεση των δαπανών που προσδιορίζονται τεκμαρτά θα γίνεται έστω και αν ο φορολογούμενος εξαιρείται από αυτά (π.χ. ανάπηρος για τη δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου, που απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας, αγορά επιβατικού αυτοκινήτου Ι.Χ. ειδικά διασκευασμένου για πρόσωπο με κινητική αναπηρία άνω του 67%).

Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν τεκμαρτές δαπάνες ή αυτές που υπάρχουν είναι μικρότερες των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους, κατά τον προσδιορισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών θα αφαιρούνται ποσά που θα προσδιορίζονται με βάση την κοινωνική, οικονομική και οικογενειακή κατάσταση των φορολογουμένων και τις αποδεδειγμένες δαπάνες διαβίωσης. Τα ποσά αυτά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να είναι μικρότερα των 3.000 ευρώ και 5.000 ευρώ αντίστοιχα.

4. Δάνεια, γονικές παροχές. Σε κάθε περίπτωση το δάνειο θα πρέπει να έχει ληφθεί πριν γίνει η συγκεκριμένη δαπάνη, ενώ η δήλωση για τον φόρο δωρεάς ή γονικής παροχής θα πρέπει να έχει υποβληθεί στην αρμόδια ΔΟΥ έως 31 Δεκεμβρίου 2012.

5. Τα κέρδη από τυχερά παιχνίδια και λαχεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των
τεκμηρίων, εφόσον επισυναφθεί σχετική βεβαίωση από τον ΟΠΑΠ ή τη Διεύθυνση Λαχείων. Η Εφορία δεν αναγνωρίζει τα κέρδη από καζίνο.

6. Δωρεές από συγγενικά πρόσωπα.

7. Ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα. Τέτοια ποσά είναι η αποζημίωση για ατύχημα, το εφάπαξ ασφαλιστικού οργανισμού κ.λπ., τα οποία μπορούν να δικαιολογήσουν τα τεκμήρια. Θα πρέπει να αποδειχθεί ότι τα ποσά αυτά εισπράχθηκαν με τις βεβαιώσεις που πρέπει να εκδίδουν τα ασφαλιστικά ταμεία και οι λοιποί φορείς που τα κατέβαλαν.

8.Αδεια σπίτια. Οπως προβλέπεται από τον νόμο για τα τεκμήρια, δεν υπολογίζεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στις περιπτώσεις των κενών κατοικιών. Προσοχή όμως: Η εξαίρεση αφορά κατοικίες που παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.

9. Δίδακτρα. Εξαιρούνται από τα τεκμήρια οι δαπάνες που καταβάλλονται σε εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και στα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες.